Steblów (powiat krapkowicki)

Steblów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	krapkowicki
Gmina	Krapkowice
Liczba ludności (2019)	984
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-300[2]
Tablice rejestracyjne	OKR
SIMC	0497331
Położenie na mapie gminy Krapkowice Steblów
Położenie na mapie Polski Steblów
Położenie na mapie województwa opolskiego Steblów
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego Steblów
50°27′16″N 17°56′06″E/50,454444 17,935000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Steblów (niem. Stöblau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Krapkowice. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Znajduje się ok. 1 km od Krapkowic w kierunku Prudnika i przejścia granicznego do Czech. Przez Steblów przepływa rzeka Osobłoga.

W latach 1945–1954 miejscowość należała do gminy Strzeleczki w powiecie prudnickim. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Nazwa wywodzi się od nazwy osobowej ,,Stebel''. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Steblów^[3].

Wieś wspominana jest w dokumencie z 1294 r. jako Styblow. W 1302 r. miejscowość wymieniona jako Stebbulou. Do czasów reformacji wieś należała do parafii Dobra. W 1573 właścicielem Steblowa był Jan Rohowski (Rogowski) z Kornic^[4]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów^[5]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk^[6]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu drwala z toporem na ramieniu kroczącego przez most, a w otoku napis: GEMEINDE-VORSTAND Stöblau / KR. NEUSTADT O/S. (pol. Gmina Steblów / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)^[7]. W latach 30. XIX w. powstaje szkoła. W 1845 r. istnieje gospoda i kuźnia. W 1866 r., w czasie epidemii cholery, powstaje cmentarz. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 757 mieszkańców Steblowa 13 posługiwało się językiem niemieckim, a 744 językiem polskim^[8]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Steblów znalazł się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem^[9].

W czasie II wojny światowej w Steblowie utworzono podobóz Stalag VIII B/E191 obozu jenieckiego w Łambinowicach dla jeńców z imperium brytyjskiego^[10]. Mieszkańcy Steblowa zostali ewakuowani do Prudnika przed nadejściem frontu. Akcją ewakuacyjną kierował Theodor Hergesell – szef obwodowej grupy NSDAP. Na miejscu pozostało kilku starych i chorych ludzi. Armia Czerwona wkroczyła do Steblowa 25 stycznia 1945 w drodze na Prudnik podczas operacji górnośląskiej. 27 stycznia 1945, pod naporem przeważających sił niemieckich, czerwonoarmiści wycofali się z rejonu Dobrej i Steblowa. Tego samego dnia wieś odbiły pododdziały 100 Dywizja Strzelców. W toku działań bojowych w Steblowie żołnierze Wehrmachtu wzięli do niewoli czerwonoarmistę, którego związali drutem kolczastym, zabili szpadlem i pozostawili na placu^[11].

W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku^[12], piekarz^[13]. Do 1956 roku Steblów należał do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1956 Steblów został odłączony od powiatu prudnickiego i przyłączony do nowo utworzonego krapkowickiego^[14]. W 1980 r. powstał kościół, a w 1981 r. została utworzona samodzielna parafia (wydzielona z parafii Krapkowice).

Wieś została zalana podczas powodzi we wrześniu 2024^[15].

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Mietlołrzy^[16].

• 1845 – 389
• 1861 – 447
• 1871 – 484^[17]
• 1885 – 477^[18]
• 1905 – 571^[19]
• 1910 – 757^[8]
• 1933 – 866^[20]
• 1939 – 1035^[20]
• 1955 – 960
• 1966 – 1067^[21]
• 1998 – 1051^[22]
• 2002 – 980^[22]
• 2009 – 994^[22]
• 2011 – 965^[22]
• 2018 – 986
• 2019 – 984^[23]
• 2021 – 1036^[22]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest mogiła zbiorowa żołnierzy z II wojny światowej, na cmentarzu komunalnym^[24].

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Steblowie chronione są ponadto^[25]:

• cmentarz
• kaplica-dzwonnica przy domu ul. Wiejska 24
• kapliczka przy domu ul. Wiejska 51
• szkoła, ul. Szkolna 2
• dom, ul. Wiejska
• dom, ul. Wiejska 32

Przez Steblów przebiega droga wojewódzka 409 Dębina – Strzelce Opolskie

Nieczynny przystanek kolejowy w Steblowie znajduje się przy ul. Dworcowej. Najbliższa czynna stacja kolejowa znajduje się w Gogolinie.

Lokalni przedsiębiorcy i właściciele majątków ziemskich zawiązali w 1895 spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa linii lokalnej z Prudnika do Gogolina. Linia kolejowa nr 306 relacji Prudnik – Goglin została oddana do użytku w 1896^[26]. Powódź w 1997 zniszczyła most na Odrze w Krapkowicach, uniemożliwiając dojazd do Gogolina. W 2005 ruch na linii 306 został zawieszony. Zmodernizowana do celów towarowych linia relacji Prudnik – Krapkowice została oddana do użytku w 2016^[27][28].

Steblów posiada połączenia autobusowe z Opolem, Prudnikiem, Krapkowicami, Moszną, Smolarnią. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe^[29].

Transport autobusowy w Steblowie obsługiwany był przez PKS Prudnik^[30]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska^[31]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna^[32], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska^[33]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika^[34]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Steblowie i okolicy zajęły się ościenne PKS-y^[35]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu^[36].

We wsi działa Stowarzyszeniowa Publiczna szkoła Podstawowa^[37], biblioteka publiczna, OSP, restauracja^[38].

Wieś jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej^[39].

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Steblowie^[40].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Steblów prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”^[41].

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Steblowie działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej^[42]. Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Steblowie było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku^[43].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 6 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach^[44].

Teren wsi, jak i całej gminy Krapkowice, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[45]. Gminę Krapkowice obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[46].

• Steblów

• Śląsk: księga adresowa województwa śląskiego, Katowice: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa, 1949 .
• O. Henryk Kałuża SVD Dzieje Parafii Brożec i Okolic, Brożec - Nysa 2009, s. 192-193
• Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.