Jarczowice

Jarczowice
część wsi
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

krapkowicki

Gmina

Krapkowice

Część miejscowości

Ściborowice

Liczba ludności (1995)

45

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-351[2]

Tablice rejestracyjne

OKR

SIMC

0497354

Położenie na mapie gminy Krapkowice
Mapa konturowa gminy Krapkowice, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jarczowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jarczowice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jarczowice”
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego
Mapa konturowa powiatu krapkowickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jarczowice”
Ziemia50°25′07″N 17°55′24″E/50,418611 17,923333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Jarczowice – część wsi Ściborowice w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Krapkowice[3][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

W latach 1975–1998 Jarczowice administracyjnie należały do ówczesnego województwa opolskiego.

Nazwa

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Jarczowitz, a także wymienia obecnie stosowaną, polską nazwę Jarczowice we fragmencie: "Jarczowitz (1416 Jerczewicz, 1453 Jarzowitz, polnisch Jarczowice)"[5]. 1 października 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej ze Ściborowicami i należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Jarczowice[6].

Historia

Pieczęć Jarczowic (1826)

Jarczowice wzmiankowane są już w 1245 r. kiedy, wraz z pobliskimi Komornikami, zostały przekazane zakonowi cystersów w Kazimierzu. Wioska pojawia się też w dokumencie Liber fundations biskupa wrocławskiego z 1305 r. Wioska parokrotnie zmieniała właściciela. Za panowania Oppersdorffów stworzony zostaje folwark. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu kosę skrzyżowaną z cepem, pod nimi murawa, a w otoku napis: IARTSCHOWITZ: GEM: / NEYSTAETER CRYS (pol. Gmina Jarczowice / Powiat Prudnicki)[7]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 221 mieszkańców Jarczowic 2 posługiwało się językiem niemieckim, a 219 językiem polskim[8]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Jarczowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[9].

W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Jarczowice jako przysiółek Ściborowic pod nazwą Jarszowice[10]. W 1966 w przysiółku mieszkało 75 osób[11].

Liczba mieszkańców wsi

  • 1784 – 106 (razem z kolonią Wesoła)
  • 1830 – 110
  • 1855 – 207
  • 1861 – 222
  • 1871 – 185[12]
  • 1885 – 217[13]
  • 1905 – 220[14]
  • 1910 – 221[8]
  • 1995 – 45

Zabytki

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Jarczowicach chronione są[15]:

  • zespół folwarczny:
    • budynek inwentarski (owczarnia), Jarczowice 10
    • stodoła, Jarczowice 10
    • rządcówka, Jarczowice 10
    • oficyna, Jarczowice 11

Religia

Jarczowice przynależą do parafii rzymskokatolickiej w Komornikach[16].

Bezpieczeństwo

Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Jarczowicach było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku[17].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 6 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach[18].

Teren miejscowości, jak i całej gminy Krapkowice, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[19]. Gminę Krapkowice obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[20].

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44492
  2. Ściborowice, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1278 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Triest 1865 ↓, s. 1074.
  6. Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692).
  7. 899 Jarschowitz (Jarczowice) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 16 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11]  (pol.).
  8. a b KazimierzK. Nabzdyk KazimierzK., Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74 .
  9. Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 22 .
  10. 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 40 .
  11. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 100 .
  12. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
  13. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
  14. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
  15. Ewidencja – Gmina Krapkowice [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-08-16] .
  16. Jarczowice | Parafia Komorniki [online], www.parafiakomorniki.com.pl [dostęp 2020-07-01] .
  17. Kasza 2020 ↓, s. 581.
  18. Komenda Powiatowa Policji w Krapkowicach [online], krapkowice.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24]  (pol.).
  19. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  20. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .

Bibliografia

  • O. Henryk Kałuża SVD ,,Dzieje Parafii Brożec i Okolic'', Brożec - Nysa 2009, s. 196
  • FelixF. Triest FelixF., Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117  (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.

Linki zewnętrzne

  • Jarczowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 448 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Krapkowice
Miasto
Wsie
Integralne
części wsi
  • Bąków
  • Czekaj
  • Jarczowice
  • Ligota
  • Nowy Borek
  • Posiłek
  • Skała
  • Wesoła
  • Wygon

Herb gminy Krapkowice