SZD-42 Jantar 2
SZD-42 Jantar 2B | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Producent | Przedsiębiorstwo Doswiadczalno-Produkcyjne Szybownictwa PZL Bielsko (PDPSz PZL-Bielsko) w Bielsku-Białej | ||
Konstruktor | Adam Kurbiel | ||
Typ | szybowiec | ||
Konstrukcja | |||
Załoga | 1 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 2 lutego 1976 | ||
Dane techniczne | |||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 20,42 m | ||
Wydłużenie | 29,2 | ||
Długość | 7,11 m | ||
Wysokość | 1,76 m | ||
Powierzchnia nośna | 14,24 m² | ||
Profil skrzydła | Fx-67K170 na Fx-67K150 | ||
Masa | |||
Własna | 362 kg | ||
Startowa | 482 kg (bez balastu), 649 kg (z balastem 170 l) | ||
Osiągi | |||
Prędkość minimalna | 70 km/h | ||
Prędkość dopuszczalna | 250 km/h | ||
Prędkość min. opadania | 0,46 m/s przy 75 km/h (bez balastu) | ||
Doskonałość maks. | 50,3 przy 90 km/h(bez balastu) | ||
Współczynnik obciążenia konstrukcji | +5,3 / -2,65 g | ||
Dane operacyjne | |||
Użytkownicy | |||
Polska | |||
|
SZD-42 Jantar 2 – polski, jednomiejscowy, szybowiec wysokowyczynowy, zaprojektowany w Przedsiębiorstwie Doświadczalno-Produkcyjnym Szybownictwa PZL Bielsko (PDPSz PZL-Bielsko) w Bielsku-Białej.
Historia
W 1975 r. zespół konstrukcyjny pod kierunkiem Adama Kurbiela przystąpił do konstruowania szybowca przewidzianego do startu na Mistrzostwach Świata w 1976 r. w Räyskälä.
Nowy projekt opracowano bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych zastosowanych w szybowcu SZD-38 Jantar 1. Zmianom poddano skrzydło poprzez zwiększenie jego rozpiętości i zmiany w konstrukcji. Zwiększono wytrzymałość skrzydła poprzez wzmocnienie konstrukcji dźwigara i kesonu skrzydła. Pozwoliło to na zwiększenie sztywności giętno-skrętnej skrzydła o 50% w porównaniu do Jantara 1. Nowością było zastosowanie w okuciach głównych specjalnego stopu stali o wytrzymałości 190 kg/mm2. Dzięki temu okucia charakteryzowały się wysokim współczynnikiem obciążenia niszczącego: +7,95 g i -3,98 g. Zbiorniki balastowe zostały powiększone do pojemności 170 litrów. W celu ułatwienia startu z balastem przekonstruowano usterzenie i zmieniono układ usterzenia z układu T na klasyczny krzyżowy[1].
Prototyp szybowca został oblatany w 2 lutego 1976 r. Dwa pierwsze egzemplarze zostały udostępnione Julianowi Ziobro i Henrykowi Muszczyńskiemu w celu odbycia treningów przed startem w mistrzostwach świata w szybownictwie w Räyskälä. Polacy zajęli tam 2 i 3 miejsce w klasie otwartej[2].
Do produkcji skierowano wersję oznaczoną SZD-42-1 Jantar 2A różniąca się od prototypu odejmowanymi końcówkami skrzydeł. Zbudowano 19 egzemplarzy tej wersji.
Następną wersją produkowaną seryjnie od 1978 r. był SZD-42-2 Jantar 2B. W tych szybowcach przekonstruowano kadłub co wynikało z przesunięcia skrzydła o 15 cm do góry i 4 cm do tyłu. Nowy kadłub miał ostrzejszy obrys nosa oraz zmienione podwozie, w którym zastosowano koło o wymiarach 400x140 mm. Pierwszy egzemplarz tej wersji został oblatany w dn. 13.03.1978 r. Łącznie zbudowano 123 egzemplarze tej wersji[1].
Jeden z egzemplarzy Jantara 2B (o numerze fabrycznym B-872) został użyty do oceny osiągów szybowców klasy 15 m z profilami klapowymi.
Na bazie Jantara 2B inż. Kurbiel opracował również projekt szybowca SZD-53 o rozpiętości 26 m.
Jantar 2 posłużył również do prób dwupłytowych hamulców aerodynamicznych usytuowanych wyłącznie na górnej powierzchni skrzydła. Wyniki tych prób wykorzystano podczas konstruowania szybowców SZD-48M Brawo, SZD-51 Junior i SZD-55 Promyk[3].
Konstrukcja
Jednomiejscowy średniopłat o konstrukcji laminatowej.
Skrzydło skorupowe, jednodźwigarowe o obrysie trapezowym z dwuobwodowym kesonem z integralnymi zbiornikami balastowymi. Lotka konstrukcji przekładkowej, wychylana również jako klapa. Hamulce aerodynamiczne metalowe jednopłytowe na górnej i dolnej powierzchni skrzydła.
Kadłub skorupowy, laminatowy z umieszczoną w centralnej części kratownicą będącą węzłem mocującym podwozie główne i łączącym skrzydła z kadłubem. Wyposażony w zaczep do lotów na holu. Kabina zakryta z dwuczęściową limuzyną, podnoszoną do góry. Tablica przyrządów wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr, zakrętomierz, busolę. Istnieje możliwość zabudowy sztucznego horyzontu, radiostacji i instalacji tlenowej[3].
Usterzenie w układzie klasycznym. Ster kierunku konstrukcji przekładkowej. Usterzenie wysokości w układzie dolnokrzyżowym, konstrukcji przekładkowej.
Podwozie jednotorowe, chowane w locie, tylne w postaci stałej płozy ogonowej lub kółka.
Przypisy
- ↑ a b Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9
- ↑ 15 Szybowcowe Mistrzostwa Świata, Räyskälä, Finlandia 1976. [dostęp 2018-06-12]. (pol.).
- ↑ a b SZD-42 Jantar 2 / 2b. [dostęp 2018-06-12]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- SZD-42 Jantar 2 / 2b (pol.), dostęp 2018-06-12
- SZD-42 "Jantar 2", 1976 (pol.), dostęp 2018-06-12
- p
- d
- e