PZL.38 Wilk
Drugi prototyp samolotu PZL.38 Wilk | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Producent | Państwowe Zakłady Lotnicze | ||
Typ | |||
Konstrukcja | całkowicie metalowa | ||
Załoga | 2 (pilot i strzelec/bombardier) | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1938 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | 2 × PZL Foka II, tłokowe widlaste | ||
Moc | 420 KM (zakładana) | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 11,05 m | ||
Długość | 8,35 m | ||
Wysokość | 2,5 m | ||
Powierzchnia nośna | 20,4 m² | ||
Masa | |||
Własna | 2155 kg | ||
Startowa | 2800 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 520 km/h (zakładana) | ||
Prędkość wznoszenia | 8 m/s | ||
Pułap | 9000 m | ||
Zasięg | 850 km | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
2 × karabin maszynowy PWU wz. 36 kalibru 7,9 mm 1 × działko FK model D kalibru 20 mm 2 × karabin maszynowy PWU wz. 37 kalibru 7,9 mm (ruchome) | |||
Użytkownicy | |||
Polska | |||
Rzuty | |||
|
PZL.38 Wilk (PZL-38) – prototyp polskiego samolotu wielozadaniowego konstrukcji inżyniera Franciszka Misztala, opracowany i wyprodukowany w Państwowych Zakładach Lotniczych w roku 1937.
Historia
Samolot zaprojektowano w odpowiedzi na złożone w roku 1934 przez polskie lotnictwo wojskowe zamówienie na nowy, wielozadaniowy samolot pościgowy z założeniem możliwości przenoszenia pod jego kadłubem jednej bomby 300 kg. W wewnętrznym konkursie PZL wygrał projekt inżyniera Misztala. Konstrukcję oznaczono symbolem PZL.38 Wilk i wykorzystano w niej profil aerodynamiczny bardzo udanego bombowca PZL.37 Łoś.
Napęd płatowca miały stanowić opracowywane w Polskich Zakładach Škody, dwa nowe, wysilone i zaawansowane technicznie silniki rzędowe w układzie odwróconego V, chłodzone powietrzem 8-cylindrowe PZL Foka, konstrukcji inżyniera Stanisława Nowkuńskiego. PZL.38 w polskim lotnictwie miał pełnić rolę myśliwca zwalczającego samoloty bombowe wroga (stąd nazwa pościgowy), przy zachowaniu dużej manewrowości, co pozwalałoby na obronę przed myśliwcami wroga. Miał w pełni zastąpić samolot PZL P.11 oraz podjąć inne zadania bojowe, wynikające z jego możliwości. Tym samym Wilk miał być pierwszym polskim samolotem wielozadaniowym. Prace nad tym fundamentalnym dla polskiego lotnictwa wojskowego samolotem uległy spowolnieniu w wyniku tragicznej śmierci inżyniera Nowkuńskiego, który zginął w Tatrach 30 lipca 1936 roku. Pozbawiony konstruktora zespół pracujący nad silnikiem Foka, nie potrafił rozwiązać wielu napotkanych problemów technicznych, głównie powodowanych dużym wysileniem silnika. Wobec przegrzewania się, trudności z uzyskaniem zakładanej mocy i silnych wibracji polskiego silnika, postanowiono zastosować silnik zagraniczny o podobnych osiągach. Problemem była też zwiększona w stosunku do projektu masa własna samolotu, w tym szczególnie masa płata.
W roku 1937 zbudowano dwa prototypy Wilka, w tym jeden z amerykańskimi silnikami Ranger SGV-770B o podobnej do Foki mocy ok. (420 KM), ale większej masie. Prototyp ten oblatano w roku 1938 uzyskując niezadowalające osiągi. W tym samym roku przygotowano drugi egzemplarz wyposażony we właściwy silnik PZL Foka. W 1938 wystawiono go na salonie lotniczym w Paryżu, gdzie wzbudził podziw i został okrzyknięty „najładniejszym” samolotem salonu. Drugi prototyp został oblatany na początku roku 1939, uzyskując na niskiej wysokości prędkość 400 km/h, co stanowiło o fiasku koncepcji. W przygotowaniach była rozwojowa wersja silnika PZL Foka o zwiększonej o 50% pojemności skokowej i 12 cylindrach, przygotowanie tej wersji silnika prowadził inż. Jan Oderfeld. Ukończenie projektu uniemożliwił wybuch II wojny.
Konstrukcyjnie samolot okazał się cięższy niż przewidywał projekt i jego osiągi były niższe od obliczeniowych. Rosnące moce silników lotniczych spowodowały, iż zaczęto opracowywać ewolucyjną wersję samolotu PZL.38 Wilk, jakim był PZL.48 Lampart i wstępne studium dalszego rozwinięcia PZL.54 Ryś.
Służba w lotnictwie
Samolot ten nigdy nie wyszedł poza stadium prototypu i tym samym nigdy nie trafił do produkcji oraz służby w lotnictwie. Od 1940 roku w Berlińskim Muzeum Komunikacji i Techniki wystawiany był pierwszy prototyp PZL.38. W 1944 roku zbiory muzeum zostały ewakuowane na wschód i w trakcie działań wojennych zniszczone.
Opis konstrukcji
Całkowicie metalowy (duralowy) wolnonośny dolnopłat o półskorupowej konstrukcji kadłuba. W konstrukcji kadłuba zastosowano wzmocnione wręgi usztywniające konstrukcję i zapobiegające jej deformacji podczas ewentualnego kapotażu. Skrzydła trójdzielne, przy czym środkowa część płata konstrukcji dwudźwigarowej stanowiła całość z kadłubem, a część zewnętrzna była konstrukcji kesonowej opatentowanej przez dr inż. Franciszka Misztala (patent nr 16585). Płaty i powierzchnie sterowe pokryto blachą. Skrzydło było w pełni zmechanizowane z automatycznymi slotami i klapami krokodylowymi, pełniącymi również przy wychyleniu o kąt 55° rolę hamulca aerodynamicznego.
Podwozie samolotu klasyczne dwukołowe chowane z płozą ogonową. Usterzenie pionowe podwójne. Kabina załogi dwumiejscowa, zamknięta.
Uzbrojenie strzeleckie stanowiły dwa karabiny maszynowe PWU wz. 36 kalibru 7,9 mm i działko FK model D kalibru 20 mm umieszczone w dziobie samolotu, oraz dwa sprzężone karabiny maszynowe PWU wz. 37 kalibru 7,9 mm na stanowisku tylnego strzelca. Możliwe było również podwieszenie na wyrzutniku pod kadłubem bomby o masie 300 kg.
Napędem docelowym miały być dwa 8-cylindrowe silniki widlaste w układzie odwróconego V chłodzone powietrzem PZL Foka o mocy 420 KM każdy.
Czasami PZL.38 występuje pod nazwą PZL P.38 co jest błędnym oznaczeniem, litera „P” była rezerwowana dla konstrukcji autorstwa inżyniera Zygmunta Puławskiego (np. PZL P.11).
Wersje
- PZL.38/I – samolot myśliwski, prototyp.
- PZL.38/II – samolot myśliwski, drugi prototyp.
Bibliografia
- Marian Krzyżan, PZL-38 Wilk w Muzeum Berlińskim, „Skrzydlata Polska”, nr 23 (1988), s. 12, ISSN 0137-866x.
Linki zewnętrzne
- Wizualizacja PZL-38 w locie. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).
- p
- d
- e
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie
- p
- d
- e
PZL przed 1939 r. |
|
---|---|
PZL Warszawa-Okęcie | |
WSK-Mielec |
|
PZL-Świdnik | |
Szybowce zakładów PZL |