Alpinia lekarska
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | imbirowce | ||
Rodzina | imbirowate | ||
Rodzaj | alpinia | ||
Gatunek | alpinia lekarska | ||
Nazwa systematyczna | |||
Alpinia officinarum Hance Journ.Linn.Soc.XIII, 1873 | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Alpinia lekarska (Alpinia officinarum Hance), nazywana także gałgantem chińskim, galangalem mniejszym lub gałgantem wielkim – gatunek roślin z rodziny imbirowatych. Pochodzi z południowych Chin, Indochin i Tajwanu. Obecnie uprawiana również na wschodnich wybrzeżach Indii, w Japonii i Antylach.
Morfologia
- Kłącze
- Grube, guzowate, płożące się. Pędy do 2 m wysokości.
- Liście
- Długie, wąskolancetowate, osadzone pochwiasto.
- Kwiaty
- Zebrane w wiechy, drobne, korona zielonkawa, rurkowata u podstawy, wyżej dzwonkowata, trójłatkowa, kielich biały, trzyząbkowy, słupek jeden, pręcik płodny jeden, dwa przekształcone w prątniczki, dwa przekształcone w dużą, czerwonoplamą warżkę i jeden zupełnie zredukowany. Kwiaty mają przyjemny zapach.
- Owoce
- Czerwona, mięsista jagoda wielkości grochu, zawierająca trzy czarne nasiona o nieprzyjemnym zapachu i gorzkim smaku.
Zastosowanie
- Surowiec zielarski: kłącze - Galangae rhizoma
- Składniki: galganol, alpinol, żywice i najwięcej olejku eterycznego z wszystkich alpinii.
- Działanie i zastosowanie: Najlepiej przyswajalna jest nalewka alkoholowa. W tym celu sproszkowane kłącze omawianej rośliny zalewa się przynajmniej 40° wódką i maceruje w szczelnie zamkniętym słoiku typy twist-off przez okres jednego miesiąca. Przyjmuje się po 15–20 kropli na wodę, 3 razy dziennie.
- Nalewka na kłączach alpinii zalecana jest na poprawienie trawienia, bóle brzucha spowodowane niestrawnością albo lekkim zatruciem pokarmowym, spowodowanym spożyciem ciężkostrawnych i tłustych potraw. Ponadto także w stanach zapalnych żołądka i jelit, oraz w reumatyzmie.
- Systematyczne zażywanie - przez przynajmniej 3-4 tygodnie - nalewki (po 1 łyżeczce 3 razy dziennie) wyreguluje stolce i trawienie. Ponadto działa również słabo przeciwbólowo, bakteriobójczo i grzybobójczo. Zewnętrzne stosowanie nalewki zalecane jest w raku skóry.
- Przyprawa: Najbardziej cenione kłącze ze wszystkich alpinii o smaku przypominającym imbir, jednak delikatniejszym. Alpinię faworyzuje kuchnia indonezyjska, gdzie jest podstawową przyprawą narodowej potrawy o nazwie "nasi goreng".
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-18] (ang.).
Bibliografia
- Andrzej Sarwa, Wielki leksykon roślin leczniczych, Warszawa 2001 – tekst zamieszczono za wiedzą i zgodą autora)
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 1126822
- Flora of China: 200028288
- Flora of North America: 200028288
- GBIF: 5302199
- IPNI: 795352-1
- ITIS: 506514
- NCBI: 199623
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-218941
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:795352-1
- identyfikator Tropicos: 34500285
- USDA PLANTS: ALOF4
- CoL: 65YCP