Kenyasaurus

Kenyasaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Trias
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Infraklasse: Lepidosauromorpha Superorde: Lepidosauria Orde: Eosuchia Familie: Tangasauridae
Geslacht
Kenyasaurus Harris & Carroll, 1977
Typesoort
Kenyasaurus mariakaniensis
Portaal    Biologie Herpetologie

Kenyasaurus^[1] is een geslacht van uitgestorven basale tangasauriden bekend uit het Vroeg-Trias van de kustprovincie, in het zuidoosten van Kenia. Het bevat als enige soort Kenyasaurus mariakaniensis.

Ontdekking

Kenyasaurus is alleen bekend van het holotype-exemplaar KNM-MA1, een goed bewaard en gedeeltelijk compleet postcraniaal skelet, waarbij veel van de nek, schoudergordel en voorpoot ontbreken, dat wordt bewaard in het Kenya National Museum. Het werd gevonden in de vindplaats Mariakani, vijfentwintig mijl van Mombassa, in het zuidoosten van Kenia. Het werd verzameld in het bovenste deel van de Maji ya Chumvi-bedden (Maji-Ya-Chumvi-formatie). Deze bedden vormen het onderste deel van de Middle Duruma Sandstone Series (Duruma Group) en op basis van lithologische overeenkomsten met bedden in Tanzania en Madagaskar werden ze gedateerd in het Indien en Olenekien van het Vroeg-Trias, ongeveer 251,0-245 miljoen jaar geleden. Dit exemplaar vertegenwoordigt de enige reptielenfossielen die momenteel bekend zijn uit deze bedden.

Etymologie

Kenyasaurus werd voor het eerst beschreven en benoemd door John M. Harris en Robert L. Carroll in 1977 en de typesoort is Kenyasaurus mariakaniensis. De geslachtsnaam is afgeleid van Kenia waar het enige bekende exemplaar werd gevonden, en Griekse sauros, wat 'hagedis' betekent. De soortaanduiding is afgeleid van de typeplaats Mariakani.

Beschrijving

Kenyasaurus is een relatief kleine, licht gebouwde, in het algemeen op een hagedis lijkende vorm. In de oorspronkelijke beschrijving van Kenyasaurus wezen Harris en Carroll (1977) het toe aan de Eosuchia (een ter ziele gegane clade die vroeger alle diapsiden verenigde die meer afgeleid waren dan Araeoscelis) op basis van zijn goed ontwikkelde borstbeen en het feit dat het vijfde distale tarsale geen afzonderlijk element vormt, maar het vijfde middenvoetsbeentje niet haakvormig is. Het werd beschouwd als het nauwst verwant aan de aquatische eosuchiërs Tangasaurus en Hovasaurus (uit Tanzania en Madagaskar) op basis van zijn kleine formaat en algemene lichaamsverhoudingen. Harris en Carroll merkten op dat zijn staart niet gespecialiseerd is als zwemorgaan zoals bij tangasauriden.

Philip John Currie (1982) herbeschreef Tangasaurus en zijn verwantschappen met andere eosuchiërs. Hij diagnosticeerde Kenyasaurus op basis van vijf autapomorfieën: hij heeft lage maar van voor naar achter langwerpige doornuitsteeksels in de rug, zesenvijftig staartwervels en achtentwintig paar staartribben en zijuitsteeksels. Het sprongbeen is bijna driehoekig in plaats van een basale L-vorm en het heeft een uitgesproken uitsteeksel op het vijfde middenvoetsbeentje voor het aanhechten van de musculus peroneus brevis.

Fylogenie

Currie (1982) verenigde twee subfamilies binnen de Tangasauridae: Kenyasaurinae (die hij benoemde om Kenyasaurus en Thadeosaurus te omvatten, beide worden verondersteld landbewonend te zijn) en Tangasaurinae (met inbegrip van de aquatische Tangasaurus en Hovasaurus). Hij verbond Tangasauridae en Youngina binnen de superfamilie Younginoidea, die hij benoemde. Currie (1980) benoemde Acerosodontosaurus en verbond het met Younginoidea in de clade Younginiformes. Currie's (1982) classificatie van de Younginiformes werd door veel wetenschappers geaccepteerd voordat ze grote en geautomatiseerde kladistische analyses konden uitvoeren.

Meer recente werken die fylogenetische analyses gebruiken, suggereren meestal dat Younginoidea noch Younginiformes monofyletisch zijn. Constanze Bickelmann, Johannes Müller en Robert R. Reisz (2009) herbeschreven Acerosodontosaurus en stelden een aquatische levensstijl voor. Hun analyse is hieronder weergegeven en vond ondersteuning voor twee verschillende groepen binnen Younginiformes: de aquatische Tangasauridae en de landbewonende Younginidae (in gedeeltelijke polytomie met Tangasauridae). Ze vonden echter geen steun voor de opname van Kenyasaurus in een van die claden. Meer opgeloste resultaten werden verkregen door Reisz et alii (2011) in hun beschrijving van Orovenator. Die resultaten vereisten echter de uitsluiting van de fragmentarische taxa Galesphyrus, Kenyasaurus, Palaeagama en Saurosternon uit hun analyse.