Kẽm phosphat

Kẽm phosphat
Mẫu kẽm phosphat
Danh pháp IUPAC	Zinc phosphate
Tên khác	Kẽm(II) phosphat Kẽm phosphat(V) Kẽm(II) phosphat(V)
Nhận dạng
Số CAS	7779-90-0
PubChem	24519
Số RTECS	TD0590000
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [Zn+2].[Zn+2].[Zn+2].[O-]P([O-])(=O)[O-].[O-]P([O-])([O-])=O
InChI	đầy đủ 1/2H3O4P.3Zn/c2*1-5(2,3)4;;;/h2*(H3,1,2,3,4);;;/q;;3*+2/p-6
UNII	1E2MCT2M62
Thuộc tính
Công thức phân tử	Zn3(PO4)2
Khối lượng mol	386,1126 g/mol (khan) 458,17372 g/mol (4 nước)
Bề ngoài	tinh thể trắng
Khối lượng riêng	3,998 g/cm³
Điểm nóng chảy	900 °C (1.170 K; 1.650 °F)
Điểm sôi
Độ hòa tan trong nước	không tan
Độ hòa tan	tạo phức với hydrazin, urê
MagSus	-141,0·10-6 cm³/mol
Chiết suất (nD)	1,595
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	Đơn nghiêng
Các nguy hiểm
NFPA 704	0 2 0
Điểm bắt lửa	Không bắt lửa
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Kẽm asenat Kẽm stibat
Cation khác	Cadmi(II) phosphat Thủy ngân(II) phosphat
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y kiểm chứng (cái gì YN ?) Tham khảo hộp thông tin

Kẽm phosphat (công thức hóa học: Zn₃(PO₄)₂) là một hợp chất vô cơ được sử dụng làm lớp phủ chống ăn mòn trên bề mặt kim loại hoặc là một phần của quá trình mạ điện hoặc được sử dụng như một chất nhuộm màu sơn lót. Năm 2006, nó đã trở thành chất ức chế ăn mòn được sử dụng phổ biến nhất^[1].

Các dạng tự nhiên của kẽm phosphat bao gồm các khoáng vật hopeit và parahopeit, Zn₃(PO₄)₂·4H₂O. Khoáng chất tương tự là tarbuttit, Zn₂PO₄OH – chứa muối kiềm của kẽm phosphat. Cả hai đều được biết đến từ các vùng oxy hóa của các lớp quặng Zn và được hình thành qua quá trình oxy hóa sphalerit bởi sự có mặt của các dung dịch giàu phosphat. Dạng khan chưa được tìm thấy trong tự nhiên.

Kẽm phosphat được hình thành từ xi măng kẽm phosphat và được sử dụng trong nha khoa. Kẽm phosphat xi măng nha khoa là một trong những loại xi măng cũ nhất và được sử dụng rộng rãi và thường được dùng để tráng vĩnh viễn kim loại và zirconi(IV) oxit^{[2][3][4][5][6][7]} phục hồi và làm cơ sở cho phục hồi nha khoa. Xi măng kẽm phosphat được sử dụng để kết hợp các lớp lót, thân răng, cầu, dụng cụ chỉnh hình và đôi khi là phục hồi tạm thời.

Nó được điều chế bằng cách trộn bột kẽm oxit và magie oxit với một chất lỏng bao gồm axit photphoric, nước và dung dịch đệm.

${\displaystyle \mathrm {3\ ZnO+2\ H_{3}PO_{4}+H_{2}O\rightarrow Zn_{3}(PO_{4})_{2}\cdot 4\ H_{2}O} }$

Ngoài ra có thể cho kẽm sunfat phản ứng với natri biphosphat:

${\displaystyle \mathrm {3\ ZnSO_{4}\cdot 7\ H_{2}O+2\ Na_{2}HPO_{4}\cdot 2\ H_{2}O} }$${\displaystyle \mathrm {\rightarrow Zn_{3}(PO_{4})_{2}\cdot 4\ H_{2}O+2\ Na_{2}SO_{4}+H_{2}SO_{4}+21\ H_{2}O} }$

Đây là loại xi măng tiêu chuẩn để đánh giá. Nó có lịch sử lâu nhất về sử dụng trong nha khoa. Nó vẫn thường được sử dụng; tuy nhiên, các loại xi măng ionomer cải tiến được thuận tiện hơn và mạnh mẽ hơn khi sử dụng trong môi trường nha khoa.

Zn₃(PO₄)₂ còn tạo một số hợp chất với N₂H₄, như Zn₃(PO₄)₂·3N₂H₄·3H₂O là chất rắn màu trắng.^[8]

Zn₃(PO₄)₂ có thể tác dụng với CO(NH₂)₂ ở 85 °C (185 °F; 358 K), tạo ra Zn₃(PO₄)₂·4CO(NH₂)₂ là tinh thể màu trắng.^[9]