Yunak

Yunak
Konya
Konya
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKonya
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamÖzgür Pelvan[1]
 • Belediye başkanıSübhan Günaltay(AK Parti)[2]
Rakım1100 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam23.093
 • Kır
-
 • Şehir
22.102
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu42530
İl alan kodu332
İl plaka kodu42
Resmî site
Belediye

Yunak, Konya ilinin bir ilçesidir.

Coğrafya

İç Anadolu Bölgesi’nde Konya iline bağlı bir ilçe olan Yunak, doğusunda Cihanbeyli ve Sarayönü, güneydoğusunda Kadınhanı, güneyinde Ilgın, güneybatısında Tuzlukçu, batısında Afyonkarahisar, kuzeyinde Çeltik, kuzeydoğusunda da Ankara ili ile çevrilidir. Konya’nın kuzeybatı kesiminde yer alan Yunak, 2.000 m'yi aşmayan orta yükseklikteki dalgalı düzlüklerden oluşmuştur. Cihanbeyli Platosu ilçenin güneydoğusundadır. Kuzeyde Yukarı Sakarya Ovaları olarak tanınan Turgut ve Eşme ovaları bulunmaktadır. İlçe topraklarından kaynayan Gökpınar deresi ilçe sınırları dışında Sakarya Nehri’ne katılır. Ayrıca ilçedeki Küçükhasan Gölü'nün bir bölümü Çeltik ilçesi sınırları içerisindedir Piribeyli kasabası en büyük kasabasidir. Deniz seviyesinden 1.151.5 m yüksekliktedir.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1955[4] 26.024 2.063 23.961
1960[5] 32.220 3.190 29.030
1965[6] 40.533 4.452 36.081
1970[7] 47.299 5.368 41.931
1975[8] 44.226 6.187 38.039
1980[9] 50.250 7.163 43.087
1985[10] 54.100 9.557 44.543
1990[11][a] 39.419 10.499 28.920
2000[12] 41.506 12.734 28.772
2007[13] 29.490 10.107 19.383
2008[14] 28.629 9.561 19.068
2009[15] 28.269 9.440 18.829
2010[16] 27.528 9.543 17.985
2011[17] 26.653 9.400 17.253
2012[18] 25.605 9.304 16.301
2013[19] 24.919 24.919 veri yok
2014[20] 23.956 23.956 veri yok
2015[21] 22.940 22.940 veri yok
2016[21] 22.585 22.585 veri yok
2017[21] 21.879 21.879 veri yok
2018[21] 23.093 23.093 veri yok
2019[21] 21.972 21.972 veri yok
2020[21] 22.102 22.102 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Tarihçe

Yunak ismi hakkında iki rivayet vardır.Eski zamanlarda Turgutlu Kasabası halkı derede koyun, kuzu ve yün yıkarlarmış ve Yunak isminin de yün yıkamaktan geldiği düşünülmektedir.2- Karataş Deresi'nde yıkanan yünler beyaz olduklarından Akşehir ve Konya'da kolayca alıcı bulur ve yünü ak ifadesi kullanılırmış. Yunak isminin "yünü ak" deyişinden türediği düşünülmektedir.Yunak, pek çok medeniyetin uğrak yeri olmuştur. Lidya devletinin Kral Yolu (Altın Yolu) Yunak'tan geçmektedir. Yunak ve çevresinin ormanlarla kaplı olduğu ve yaygın olarak bağcılık yapıldığı, günümüzde ele geçirilen buluntulardan anlaşılmaktadır.1912 yılına kadar Çeltik kasabasına bağlı olan Yunak sonradan Hatırlı'ya bağlanmıştır. İlçe merkezinin Cihanbeyli'ye alınması üzerine Akşehir'e bağlanan Yunak, bucak statüsü kazanmış, 1953 ise ilçe konumuna ulaşmıştır.İlçe merkezinde mağara ve sığınaklar ile sur kalıntıları, Turgut Kasabası Miskamit şehir harebeleri, Harunlar köyündeki kale yıkıntıları, Hursunlu köyü Taşkınlar yaylasındaki kale ve içindeki şehir harabeleri, Piribeyli Kasabasının Samıt ve Kapaklı mevkiindeki Pissiya şehri kalıntısı, aynı yerin Malçıskan mevkiindeki yığma hüyük ve Lahid kalıntıları, yine Karagöz Ağılı mevkiindeki kilise ve şehir harabeleri buranın tarihi ve turistik yerleri olarak tanınmaktadır.

 Anadolu’nun orta kesimlerinde yer alan Yunak çevresi, tarihin çeşitli devrelerinde birçok kavmin uğrak yeri olmuştur. İlçe yakınlarında Roma, hatta Hitit devrinden kalma kalıntılara rastlanmaktadır. Çevrede yapılan kazılarda çeşitli amaçlarla kullanılan küpler bulunmuş olup, ilk yerleşim yıllarında bol miktarda bağ köklerine rastlandığı rivayet edilmektedir. Bunlar, ilçe çevresinin eski devirlerde bağlık bahçelik olduğu fikrini uyandırmaktadır.

11. yüzyılda Oğuz Türklerinin Anadolu’nun doğusundan batısına doğru bir yelpaze gibi yayılmalarından sonra bu yörede Bizans hakimiyeti bitmiştir. Konya ve çevresi Oğuz Türklerinin batıya ilerleyişi için bir yığınak yeri olmuştur. Anadolu’yu yurt edinmek için gelen Türk boylarının ilçemiz çevresinde yerleştiklerini ve günümüzde de Yunak’a bağlı birtakım köyleri kurduklarını biliyoruz. Torunlar köyünün Afşar boyuna mensup insanlar tarafından kurulduğu, Hursunlu Kuzören, Kıllar, Turgut, Yığar köylerinin Türkmen köyleri olduğu biliniyor 12. yüzyıl sonlarında ise Musul'dan gelen Oğuzların Peçenek boyundan Atçekenler kolu Turgut çevresine yerleşmişlerdir. Turgut Kasabasının Yunak’tan çok daha eski bir tarihe eski bir tarihe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Yunak ilçe merkezinin tarihi ise yeni sayılır. Merkeze ve bazı yakın köylere yerleşme 16. yüzyıldan sonra olmuştur. Safeviler zamanında Horasan'dan gelip önce Karabağ'a sonrada Bitlis dağları eteklerine yerleşen Ruzegi adlı bir köyün Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Kars, Erzurum, Erzincan, Elazığ, Harput, Malatya, Maraş ve Çorum illerine dağıldıkları 17. yüzyıl başlarında ise tedricen doğudan batıya devam eden göçler sonunda Yunak bölgesine iskan olan 25 obadan onikisinin Bilbaşı, onikisinin de Govastı'ya taşındıkları ve sırasıyla Hatırlı, Koçyazı, Meşelik, Sülüklü ve Saray köylerini kurdukları, 18. yüzyıl ortalarında ise Rus istilası nedeni ile göç ederek gelen aynı aşiretlere bağlı gruplar tarafından Yunak'ın kurulduğu bilinmektedir. Yunak'ta yerleşmelerin başlamasından sonra çevre köylerden ve daha sonraları Emirdağ’dan buraya göçler olmuştur. Yörükler ise Antep, İslahiye, Antalya ve Beyşehir yörelerinden yaklaşık 1870 yıllarında gelmişler, göçebeliği terk ederek, yerleşik hayata geçmişlerdir. Özellikle Gökpınar’a 1949 yılında adı geçen yerlerden yerleşmeler olmuştur. Kargalı, Sıram, Ayrıtepe, Cebrail ve Sevinç köyleri Sarıkeçili Yörükleri tarafından kurulmuştur. Bunlardan başka Bulgaristan göçmeni olup, bölgeye yerleştirilen muhacirler vardır. Muhacirler; Merkez, Doğanyurt (Çeltik) ve Hacıfakılı Köyünün bir kısmında bulunmaktadır. Doğanyurt, 1908 yılında Bulgaristan’dan gelen Türk göçmenler tarafından Meşrutiye ismi ile kurulmuştur. Bu göçmenlerin, Osmanlılar zamanında Karaman yöresinden Bulgaristan’a gittikleri söylenir.

Yunak kurulduktan sonra köy olarak bağlantısı bir müddet Sivrihisar ilçesi ile devam etmiştir. Daha sonra 1912 yılına kadar Çeltik kasabasına bağlı kalmış olan Yunak, Çeltik’in bataklık ve sivrisineğinin bulunduğu gerekçe gösterilerek ilçe merkezinin Hatırlı köyüne nakledilmesiyle buraya bağlanmıştır. Hatırlı köyünden de ilçe Cihanbeyli’ye kaldırıldığından Yunak, Akşehir ilçesine bağlı bucak merkezi yapılmıştır. 1953 yılında ise, Konya iline bağlı bir ilçe haline getirilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015. 
  2. ^ "BAŞKAN". Yunak Belediye Başkanlığı. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  4. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  6. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  19. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  20. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  21. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Yunak Nüfusu - Konya". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
    • "Konya Yunak Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
Taslak simgesiKonya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiTürkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.


Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)