Süleyman Sudi Kartal

Süleyman Sudi Kartal
Lazistan Sancağı milletvekili
Görev süresi
1914-1918
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Haziran 1887
Lazistan Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 29 Kasım 1956 (69 yaşında)
İstanbul
Partisi İttihat ve Terakki

Süleyman Sudi Kartal, Süleyman Sudi Bey, Süleyman Sudi Sofuoğlu, Sufizade veya Sofuzade Sudi Bey (1 Haziran 1887, Rize - 29 Kasım 1956, İstanbul), İttihat ve Terakki partisinden Lazistan Sancağı mebusu olarak görev yapmış siyasetçi.[1]

Hayatı

Süleyman Sudi Bey, Sofuoğullarından Ahmet Bey ve Hafize Hanımın 5 çocuğundan biri olarak 1887'de Rize'de doğdu.[2] Almanya'da hukuk üzerine eğitim aldı. 1908 yılında grev yapanlara arabuluculuk yapması için Balkanlardan Ege'ye gönderildi. Dönüş yolunda Yunan bayraklı bir gemiye binen Süleyman Sudi, Mehmet Ali Ayni'nin ifadesine göre Rumları kastederek gemi kaptanına "yakında hepsi Türkçe konuşacak" dedi.[3] 1913 yılında geçici olarak Hüseyin Azmi Bey'in (d. 1876) yardımcısı olarak İstanbul Emniyet Müdürü yardımcılığına getirildi.[4] Aynı yıl "Reis" statüsüyle Anadoluhisarı İdman Yurdu'nun kurucu üyeleri arasında yer aldı.[5] Teşkîlât-ı Mahsûsa gönüllüsü olan Sudi Bey, Aralık 1914'te Yakub Cemil'in 450 kişilik müfrezesinin parçası olarak Kafkasya Cephesi'nde savaşmak için Artvin/Borçka'ya gitti.[6] 1914 ve 1918 yılları arasında Meclis-i Mebûsan 5. dönem mebusu olarak Tokat ve Lazistan Sancağı milletvekilliği yaptı.[7] 28 Mayıs 1919 tarihinde Malta sürgünleri sırasında İngiliz polisleri tarafından zorla Malta'ya götürülürken "elbet bizlere de sizleri tevkif etme zamanı gelecek" diyerek karşı koymaya çalıştı.[8] 1923 yılında günümüzde Türk Armatörler Birliği olarak da bilinen Türk Vapurcular Birliği'ni kurdu.[9] İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası üyesi olarak kabotaj üzerinde çalışmalarda bulundu. Sahibi olduğu Rize adlı tuz yüklü vapur, Akdeniz dönüşü Çanakkale'nin güneyinde yakalandığı fırtınadan korunmak için sığından Bozcaada açıklarında karaya oturdu.[10]

Son yıllarında Cihangir'deki evinde yaşayan Sudi Bey, Sufizade İmalathanesi'ni kurdu ve ticaret ile geçimini sağladı.[11] 29 Kasım 1956 tarihinde cuma günü ölen Süleyman Sudi Bey'in cenazesi, Şişli Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile mezarlığına defnedildi.[12]

Kişisel hayatı

Züleyha Hanımla evli olan Süleyman Sudi Bey'in 1 oğlu ve 1 kızı vardı.

Kaynakça

  1. ^ Hamdi, Hürmen, Yetimzade M. Tevfik, Fatma Rezan (1993). Bir devlet adamının Mehmet Tevfik Bey'in (Biren) II. Abdülhamid, Meşrutiyet ve Mütareke devri hatıraları. Arma Yayınları. s. 154. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  2. ^ "Süleyman Sudi Kartal". geni.com. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  3. ^ Emiroğlu, Kudret (1999). Anadolu'da devrim günleri İkinci Meşrutiyet'in ilanı, Temmuz-Ağustos 1908. İmge Kitabevi. s. 88. ISBN 9789755332499. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  4. ^ Bir ihtilâl daha var--. Milliyet Yayınları. 1986. s. 34. Erişim tarihi: 11 Eylül 2024. 
  5. ^ Göncüoğlu, Süleyman Faruk (2016). Osmanlı İstanbul'unun ilk yapıları hisarlar ve mahalleleri. TURING. s. 75. ISBN 9789757641513. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  6. ^ Bilgin, Mehmet (2017). Teşkilat-ı Mahsusa'nın Kafkasya Misyonu ve Operasyonları. Ötüken Neşriyat A.Ş. ISBN 9786051555447. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  7. ^ Aksoy, A. Şerif (2008). İttihat ve Terakki Cemiyeti tarih. Nokta Kitap. s. 122. ISBN 9789944174527. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  8. ^ Emiroğlu, Kudret (1999). Anadolu'da devrim günleri İkinci Meşrutiyet'in ilanı, Temmuz-Ağustos 1908. İmge Kitabevi. s. 88. ISBN 9789755332499. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  9. ^ Osman Öndeş (2023). "100. Yılında Türk Armatörler Birliği" (PDF). nek.istanbul.edu.tr. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  10. ^ Fatih Sultan Kar (23 Mart 2022). "Türk Armatörler Tarihi ve Rizeli Armatörler". tekbayrak.com.tr. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  11. ^ Tarih ve toplum yeni yaklaşımlar · 4. sayı. İletişim Yayınları. 2006. s. 212. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  12. ^ Osman Öndeş (19 Haziran 2023). "Türk Vapurcular Birliği'nden Türk Armatörleri Birliği'ne". virahaber.com. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)