Aya Titos Katedrali (Yunanca: Καθεδρικός Ναός Αγίου Τίτου), Aziz Titus Katedrali, Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa Camii, Vezir Camii veya Yeni Cami, Girit'in Kandiye şehrinde bulunan ve Aziz Titos'a adanmış bir Ortodoks kilisesidir. 1856 yılındaki depremde yerinde bulunan binanın yıkılması sonrasında 1869 yılında yerine inşa edilen Yeni Cami'nin, 1925 yılında kiliseye dönüştürülmesi ile Hristiyan ibadetine açılmıştır. Kilise, 2013 yılında Girit başpiskoposluğunun katedrali olarak ilan edilmiştir. Kilise, eklektik tarzda, kubbeli kare planlı bir yapıdır. Yapının dış cephesinde dikey unsurlar baskın olup üst kısımda taş oyma bir apsis bulunmaktadır.
Tarih
961 yılında Bizanslıların Girit'i yeniden fethetmesinden sonra, Girit'in piskoposluk merkezi Gortina'dan Chandax'a (günümüzdeki Kandiye) taşınmış ve burası adanın başkenti olmuştur. Kandiye'de Girit'in ilk piskoposu olan havari Titos'a adanmış yeni bir metropolitlik kilisesi inşa edilmiştir. Bu kilise tek nefli bir yapı olarak inşa edilmiş ve Titus'un Kutsal Başı ve Meryem Ana Mesopanditissa'nın ikonası gibi çeşitli kutsal emanetler de kiliseye getirilmiştir. 1210 yılında Girit, Venediklilerin kontrolüne girmiş ve kiliseye bir Roma Katolik başpiskoposu atanmıştır. Yapıya yuvarlak bir ışıklık açılmış ve bir çan kulesi eklenmiştir. Bu ilk kilise, 15. yüzyılın ortalarından önce yıkılmıştır.[1]
Aya Titos Katedrali'nin gece görünümü
Kilise daha sonra üç nefli bir bazilika olarak yeniden inşa edilmiş ve 3 Ocak 1446'da Girit Başpiskoposu Fantino Dandolo tarafından açılmıştır. 1508 yılındaki depremde hafif hasar görmüş ve 3 Nisan 1544'teki yangınla tahrip olmuştur, ancak bu yangında kilisenin kutsal emanetleri kurtarılabilmiştir. Yanan kilise, 1557 yılında aynı üslupta yeniden inşa edilmiştir. 1669'da Kandiye'nin Osmanlı egemenliğine girmesinden sonra kutsal emanetler Venedik'e taşınmış ve kilise Girit ve Kandiye fatihi Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa'nın adını alarak camiye dönüştürülmüştür. Cami, aynı zamanda Vezir Camii olarak da anılmaktadır. Bu yapı, 1856 depreminde yıkılmıştır.[1]
Günümüzdeki yapı Aya Minas Katedrali'ni de tasarlayan Athanasios Moussis'in planına göre 1869'da inşa edilmeye başlanmıştır. Bu yeni yapı, aynı zamanda Yeni Cami olarak da anılmaktadır. Girit'in Yunanistan'a katılması ve Nüfus Mübadelesi sonrasında, yapı Girit Kilisesi tarafından onarılmış ve 3 Mayıs 1925'te Ortodoks Hristiyan ibadetine açılmıştır. Caminin minaresi yıkılmıştır. 15 Mayıs 1966'da, Titus'un Kutsal Başı Venedik şehri tarafından kiliseye iade edilmiştir.[1]
1974'ten 1988'e kadar, kiliseyi onarmak için çalışmalar yürütülmüştür.[1]
2013 yılında, Aziz Titus Kilisesi, Başpiskopos Irenaeus tarafından Girit Başpiskoposluğu'nun katedrali olarak ilan edilmiştir.[2]
^abcdΝίκη Κριτσωτάκη. "Ιερός Ναός του Αγίου Τίτου". Ιερός Ναός του Αγίου Τίτου. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2016.
^"Καθεδρικός ναός της Κρήτης ο Άγιος Τίτος στο Ηράκλειο". amen.gr. 29 Ağustos 2013. 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2016.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Aya Titos Katedrali ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Wikimedia Commons'ta Aya Titos Katedrali ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
