Demografija Bosne i Hercegovine

Bosna i Hercegovina je zemlja sa složenom i heterogenom demografskom strukturom. Ukupno broji 3.531.159 stanovnika (2013).^[1] Najmnogoljudnija urbana središta su Sarajevo, Banja Luka, Tuzla, Zenica, Mostar i Bijeljina.

Glede etničko-nacionalne pripadnosti, Bosna ima dugu historiju suživota između vjera, jezika i kultura, koji su ponekad dolazili do sukoba, a ponekad do konstruktivnog dijaloga, sklada i kulturnog miješanja. Pretežno je naseljena Srbima, Bošnjacima (ranije nazvani u demografskim popisima i u političkom žargonu „Muslimani” ili „muhamedanci”) i Hrvatima, te su kroz vrijeme popisi obilježavali brojne manjine Židova, Roma; Cincara, Vlaha, Crnih Vlaha;^{[α 1]} Talijana, Slovenaca, Čeha, Slovaka, Rusina i Ukrajinaca, Rusa, Poljaka, Mađara, Nijemaca, Albanaca („Arnauta”), Turaka, Rumuna.

Historijski kontekst

Historijska regija Bosne u velikoj mjeri duguje svoju demografsku strukturu svom geopolitičkom i geografskom položaju. Prije svega, radi se o planinskoj regiji usred Dinarskih Alpa, pogodnoj za život, ali podložnoj balkansko-sredozemnoj klimi s nekim planinskim osebujnostima, kao i logističko-prometnim specifičnostima planine. Veliku važnost zauzimaju doline i rijeke. Drugi važan element je položaj regije između Panonske nizine i Jadranskog mora, što je čini važnim prijelaznim prostorom. Treće, regija je se često nalazila usred napetosti između geopolitičkog područja Anadolije i područje Austrije ili Srednje Europe, bivajući uključena u velika ljudska migracijska kretanja.

Popisi stanovništva

Statistika

Historijska zbirna tablica vitalne statistike za Bosnu i Hercegovinu od 1950. do 2021. godine.^[2]

Godina	Prosječna populacija	Živorođenih	Umrlih	Prirodne promjene	Stopa nataliteta (na 1000)	Stopa smrtnosti (na 1000)	Prirodne promjene (na 1000)	Ukupna stopa plodnosti	Plodna ženska populacija (15–49 godina)
1950	2,662,010	102,680	35,991	66,689	38.6	13.5	25.1	5.12	688,118
1951	2,721,009	92,330	46,358	45,972	33.9	17.0	16.9	4.53	711,183
1952	2,790,991	112,216	34,817	77,399	40.2	12.5	27.7	5.34	734,246
1953	2,863,124	110,373	41,199	69,174	38.5	14.4	24.2	4.84	757,312
1954	2,916,007	115,854	35,158	80,696	39.7	12.1	27.7	4.86	779,044
1955	2,973,986	110,866	40,513	70,353	37.3	13.6	23.7	4.46	800,776
1956	3,025,000	111,561	38,320	73,241	36.9	12.7	24.2	4.30	822,508
1957	3,076,006	102,649	36,830	65,819	33.4	12.0	21.4	3.81	837,959
1958	3,126,012	110,332	30,123	80,209	35.3	9.6	25.7	3.97	846,609
1959	3,185,005	108,123	32,507	75,616	33.9	10.2	23.7	3.94	827,395
1960	3,240,010	110,499	33,360	77,139	34.1	10.3	23.8	4.00	824,951
1961	3,291,684	108,076	29,413	78,663	32.8	8.9	23.9	3.91	822,510
1962	3,368,774	106,826	31,087	75,739	31.7	9.2	22.5	3.65	869,624
1963	3,444,107	104,239	29,161	75,078	30.3	8.5	21.8	3.56	871,651
1964	3,517,207	101,147	29,846	71,301	28.8	8.5	20.3	3.44	889,908
1965	3,589,486	101,351	27,814	73,537	28.2	7.7	20.5	3.49	900,857
1966	3,667,002	97,689	25,138	72,551	26.6	6.9	19.8	3.33	925,078
1967	3,735,394	92,972	26,195	66,777	24.9	7.0	17.9	3.12	955,094
1968	3,750,866	89,134	26,031	63,103	23.8	6.9	16.8	2.96	982,298
1969	3,710,120	87,687	27,805	59,882	23.6	7.5	16.1	2.83	1,020,223
1970	3,708,455	79,296	26,355	52,941	21.4	7.1	14.3	2.53	1,033,655
1971	3,759,893	82,694	24,915	57,779	22.0	6.6	15.4	2.83	986,183
1972	3,818,703	82,068	26,844	55,224	21.5	7.0	14.5	2.72	1,017,070
1973	3,871,815	77,896	24,672	53,224	20.1	6.4	13.7	2.50	1,036,884
1974	3,924,760	77,833	23,661	54,172	19.8	6.0	13.8	2.40	1,059,110
1975	3,976,913	78,844	25,571	53,273	19.8	6.4	13.4	2.35	1,083,575
1976	4,033,031	79,061	25,178	53,883	19.6	6.2	13.4	2.28	1,109,709
1977	4,085,918	75,669	24,821	50,848	18.5	6.1	12.4	2.13	1,129,991
1978	4,134,878	73,306	26,016	47,290	17.7	6.3	11.4	2.01	1,144,451
1979	4,147,344	71,120	25,370	45,750	17.1	6.1	11.0	1.94	1,145,091
1980	4,125,486	70,928	26,115	44,813	17.2	6.3	10.9	1.90	1,145,732
1981	4,136,196	71,031	26,222	44,809	17.2	6.3	10.8	2.03	1,106,551
1982	4,154,000	73,375	26,775	46,600	17.7	6.4	11.2	2.03	1,117,748
1983	4,178,000	74,296	29,999	44,297	17.8	7.2	10.6	2.02	1,132,571
1984	4,203,000	74,539	29,046	45,493	17.7	6.9	10.8	1.98	1,133,955
1985	4,227,000	72,722	28,966	43,756	17.2	6.9	10.4	1.91	1,161,934
1986	4,251,000	71,203	29,127	42,076	16.7	6.9	9.9	1.85	1,166,222
1987	4,275,000	70,898	29,382	41,516	16.6	6.9	9.7	1.82	1,174,522
1988	4,299,000	70,711	29,555	41,156	16.4	6.9	9.6	1.80	1,170,568
1989	4,323,000	66,809	30,383	36,426	15.5	7.0	8.4	1.70	1,167,038
1990	4,347,000	66,952	29,093	37,859	15.4	6.7	8.7	1.71	1,193,571
1991	4,377,033	65,430	31,411	34,019	14.9	7.2	7.8	1.89	1,100,615
1992^{[α 2]}	Podaci od 1992. do 1995. ne uključuju Bosnu i Hercegovinu.
1993^{[α 3]}
1994^{[α 4]}
1995^{[α 5]}
1996	3,530,799	46,594	25,152	21,442	13.2	7.1	6.1	1.93	863,535
1997	3,529,909	48,061	27,875	20,186	13.6	7.9	5.7	2.00	863,273
1998	3,529,573	45,007	28,679	16,328	12.8	8.1	4.6	1.87	863,131
1999	3,527,549	42,464	28,637	13,827	12.0	8.1	3.9	1.76	862,607
2000	3,524,627	39,563	30,482	9,081	11.2	8.6	2.6	1.64	861,884
2001	3,521,310	37,717	30,325	7,392	10.7	8.6	2.1	1.57	861,073
2002	3,517,955	36,485	30,831	5,654	10.4	8.8	1.6	1.51	860,588
2003	3,514,019	34,691	32,018	2,673	9.9	9.1	0.8	1.44	859,706
2004	3,509,542	33,862	32,223	1,639	9.6	9.2	0.5	1.42	853,854
2005	3,505,037	33,233	33,925	-692	9.5	9.7	-0.2	1.40	848,006
2006	3,501,621	33,038	32,652	386	9.4	9.3	0.1	1.39	847,935
2007	3,498,023	32,801	34,392	-1,591	9.4	9.8	-0.5	1.38	847,820
2008	3,493,737	34,023	33,871	152	9.7	9.7	0.0	1.43	847,785
2009	3,491,327	34,449	34,709	-260	9.9	9.9	-0.1	1.44	847,332
2010	3,488,441	33,445	34,905	-1,460	9.6	10.0	-0.4	1.40	849,272
2011	3,484,154	31,694	34,820	-3,126	9.1	10.0	-0.9	1.32	847,004
2012	3,479,234	32,414	35,578	-3,164	9.3	10.2	-0.9	1.37	837,868
2013	3,473,720	30,551	35,379	-4,828	8.8	10.2	-1.4	1.30	821,886
2014	3,466,388	30,134	35,692	-5,558	8.7	10.3	-1.6	1.30	820,215
2015	3,456,394	29,647	37,876	-8,229	8.6	11.0	-2.4	1.28	810,205
2016	3,447,001	29,985	36,065	-6,080	8.7	10.5	-1.8	1.30	806,221
2017	3,437,453	30,061	37,453	-7,392	8.7	10.9	-2.2	1.31	798,190
2018	3,427,369	29,328	37,237	-7,909	8.6	10.9	-2.3	1.29	789,815
2019	3,415,752	28,192	38,237	-10,045	8.3	11.2	-2.9	1.26	782,369
2020p^[3]		25,994	42,803	-16,809
2021
Period	Prosječna populacija	Živorođenih	Umrlih	Prirodne promjene	Stopa nataliteta (na 1000)	Stopa smrtnosti (na 1000)	Prirodne promjene (na 1000)	Ukupna stopa plodnosti	Plodna ženska populacija (15–49 godina)
Ukupno 1950-2018	-	4,512,532	2,017,919	2,494,613	1246.2	557.3	688.9	-	-
Prosječno 1950-2018	3,621,022	69,424	31,045	38,379	19.2	8.6	10.6	2.42	934,666

Povezano

Demografija Bosne i Hercegovine na Wikimedijinoj ostavi

Spoljašne veze

Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine

Bilješke

↑ V. Vlasi u srednjovjekovnoj Bosni.
↑ Podaci od 1992. do 1995. ne uključuju Bosnu i Hercegovinu.
↑ Podaci od 1992. do 1995. ne uključuju Bosnu i Hercegovinu.
↑ Podaci od 1992. do 1995. ne uključuju Bosnu i Hercegovinu.
↑ Podaci od 1992. do 1995. ne uključuju Bosnu i Hercegovinu.

Izvori

↑ Portal statistika.ba, pristupljeno 12. jula 2024.
↑ Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine, pristupljeno 12. jula 2024.
↑ „Natural population change in 2020”.

Literatura

Grupković, Dragutin, ur. (1988). Uporedni pregled rezultata popisa od 1921-1981. godine. Beograd: Savezni zavod za statistiku.
Kraljačić, Tomislav (2014). „Austrougarski planovi o stvaranju etničkog zida u istočnoj Bosni u Prvom svjetskom ratu”. Moguće strategije razvoja Srbije. Beograd: SANU. str. 930-936.
Mrđen, Snježana (2002). „Narodnost u popisima: Promjenljiva i nestalna kategorija”. Stanovništvo 40: 77-103.
Novak, Ante, ur. (1954). Konačni rezultati popisa stanovništva od 15 marta 1948 godine. 9. Beograd: Savezni zavod za statistiku.