Umowa o Afrykańskiej Kontynentalnej Strefie Wolnego Handlu
Mapa AfCFTA (na 21 lutego 2023) Strony ratyfikujące Sygnatorzy z marca 2018 Sygnatorzy z lipca 2018 | |||
Członkowie |
| ||
---|---|---|---|
Strona internetowa |
Umowa o Afrykańskiej Kontynentalnej Strefie Wolnego Handlu (AfCFTA) – porozumienie zawarte pomiędzy 52 z 55 krajów Unii Afrykańskiej, mające na celu utworzenie panafrykańskiego wspólnego rynku, a następnie strefy swobodnego przepływu osób i unii walutowej. 21 marca 2018 na szczycie w Kigali w Rwandzie umowę sygnowały 44 państwa; kolejnych 8 dołączyło w ciągu następnego roku. Poza jej obrębem pozostały Nigeria, Benin i Erytrea[1][2][3].
Na kwiecień 2019 umowa miała nabrać mocy po 30 dniach od momentu dostarczenia ratyfikacji do UA przez co najmniej 22 kraje – ten próg osiągnięto 29 kwietnia 2019[4]. W momencie wejścia w życie strefa ma objąć 1,2 miliarda ludzi i gospodarki o $2,5 biliarda łącznego PKB[1]. Część krajów podpisała także towarzyszący protokół o swobodnym przepływie osób (32 państwa na lipiec 2018)[5][6].
Porozumienie ma zunifikować, rozszerzyć i pogłębić istniejące wcześniej organizacje: wspólny rynek Afryki Wschodniej i Południowej (COMESA), Wspólnotę Wschodnioafrykańską (EAC), Wspólnotę Rozwoju Afryki Południowej (SADC), i Wspólnotę Gospodarczą Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS)[7].
Porozumienie weszło w życie 1 stycznia 2021 roku.[8] Jest promowane jako "największa strefa wolnego handlu na świecie"[9].
Historia
Skala handlu międzynarodowego w Afryce jest uznawana za relatywnie ograniczoną, stanowiąc tylko ok. 10-16% aktywności gospodarczej na tym kontynencie – dla porównania, w Azji Południowo-Wschodniej jest to 25-51% (zależnie od definicji)[10][11].
Projekt umowy ogłoszono na 18 sesji Zgromadzenia Unii Afrykańskiej w 2012. Negocjacje uruchomiono w czerwcu 2015 z udziałem COMESA, EAC i SADC w Johannesburgu, i kontynuowano w trakcie sesji negocjacyjnych w Addis Abebie w 2016[12][13][7]. Zgodnie z wstępnym projektem, porozumienie ma znieść cła na 90% dóbr i usług z wejściem w życie, a na pozostałe 10% po upłynięciu okresu przejściowego[14].
Reprezentanci części państw, w szczególności Nigerii, wyrażali w trakcie negocjacji obawy o spadek wpływ z ceł i trudność prowadzenia samodzielnej polityki gospodarczej we wspólnym bloku handlowym[15]. Na kwiecień 2019, Nigeria pozostaje największą gospodarką afrykańską, która nie sygnowała umowy. Według komentarzy m.in. PCSA i AfricaNews, rząd tego państwa mógł ulec lobbingowi lokalnego biznesu i związków zawodowych[3][16]. Oszacowania UNCTAD sugerują, że liberalizacja celna pozbawi władze krajów ok. $4,1 mld wpływów z ceł, ale przyniesie obywatelom ponad $16 mld wzrostu gospodarczego[14].
Przypisy
- ↑ a b Abdi LatifA.L. Dahir Abdi LatifA.L., Abdi LatifA.L. Dahir Abdi LatifA.L., Africa's historic free trade deal now has enough countries signed up to go into force [online], Quartz Africa [dostęp 2019-04-06] (ang.).
- ↑ JędrzejJ. Czerep JędrzejJ., Komentarz PISM: Utworzenie panafrykańskiej strefy wolnego handlu [online], Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 29 marca 2018 [dostęp 2019-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-06] .
- ↑ a b DominikD. Kopiński DominikD., Afryka: umowa o kontynentalnej strefie wolnego handlu podpisana [online], Polskie Centrum Studiów Afrykanistycznych, 25 marca 2018 [dostęp 2019-04-06] (pol.).
- ↑ AfCFTA Agreement secures minimum threshold of 22 ratifications for entry into force [online], tralac Trade Law Centre, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-01] (ang.).
- ↑ BernardoB. Mariano BernardoB., Free Movement of Persons in Africa: What are the benefits and challenges? [online], UN International Organization for Migration – Medium, 12 października 2018 [dostęp 2019-04-06] .
- ↑ IOM, African Union Launch Study on Benefits, Challenges of Free Movement of Persons in Africa [online], International Organization for Migration, 27 lipca 2018 [dostęp 2019-04-06] (ang.).
- ↑ a b Towards Africa's own mega-regional: The CFTA [online], International Centre for Trade and Sustainable Development, 12 lutego 2016 [dostęp 2019-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-21] (ang.).
- ↑ DouglasD. Okwatch DouglasD., Africa’s free trade on track, more efforts needed [online], 23 stycznia 2023 .
- ↑ Africa's New Year Resolutions Unrealistic - allAfrica.com [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-01] .
- ↑ Africa agrees deal for Continental Free Trade Area [online], BBC, 21 marca 2018 [dostęp 2019-04-06] (ang.).
- ↑ Arabile NhlanhlaA.N. Gumede Arabile NhlanhlaA.N., Africa Set to Agree $3 Trillion Trade Bloc, Without Key Economy [online], Bloomberg, 21 marca 2018 .
- ↑ Building an Inclusive Continental Free Trade Area [online], International Centre for Trade and Sustainable Development, 20 września 2017 [dostęp 2019-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-06] (ang.).
- ↑ IlmariI. Soininen IlmariI., The Continental Free Trade Area: What's going on? [online], International Centre for Trade and Sustainable Development, 28 października 2014 [dostęp 2019-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-31] (ang.).
- ↑ a b LoesL. Witschge LoesL., African Continental Free Trade Area: What you need to know [online], Al Jazeera, 20 marca 2018 [dostęp 2019-04-06] .
- ↑ JacquesJ. Berthelot JacquesJ., Why free trade will be a disaster for Africa [online], Le Monde diplomatique, 1 listopada 2017 [dostęp 2019-04-06] (ang.).
- ↑ Abdur Rahman AlfaA.R.A. Shaban Abdur Rahman AlfaA.R.A., Forty-four countries sign historic African Union free trade agreement [online], Africanews, 21 marca 2018 [dostęp 2019-04-06] (ang.).