Traszka ognista

Traszka ognista

Cynops pyrrhogaster[1]
(Boie, 1826)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy ogoniaste
Podrząd	Salamandroidea
Rodzina	salamandrowate
Podrodzina	Pleurodelinae
Rodzaj	Cynops
Gatunek	traszka ognista
Synonimy Molge pyrrhogaster Boie, 1826 Molga pyrrhogatra — Boie, 1827 Salamandra subcristata Temminck & Schlegel, 1838 Cynops subcristatus — Tschudi, 1838 Cynops pyrrhogaster — Gray, 1850 Triton subcristatus — Duméril, Bibron & Duméril, 1854 Triton pyrrhogaster — Strauch, 1870 Salamandra pyrrhogastra — Geerts, 1881 Molge pyrrhogastra — Boulenger, 1882 Diemyctylus pyrrhogaster — Cope, 1889 Triton subcristatus var. typica — Krefft, 1898 Triton subcristatus var. immaculiventris Krefft, 1898 Triton pyrrhogaster subsp. typica — Wolterstorff, 1906 Diemictylus pyrrhogaster — Stejneger, 1907 Triturus pyrrhogaster — Dunn, 1918 Triturus pyrrhogaster sasayamae Mertens, 1969 Cynops shataukokensis Freytag & Eberhardt, 1977 Cynops sasayamae — Raffaëlli, 2013 Cynops immaculiventris — Raffaëlli, 2013[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
bliski zagrożenia
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Traszka ognista (Cynops pyrrhogaster) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych (Salamandridae). Występuje endemicznie na japońskich wyspach Honsiu, Sikoku i Kiusiu. Dorasta do 13 cm długości i dzielony jest na 6 ‘ras’ (podgatunków) różniących się między sobą wyglądem. Zasiedla różnorakie zbiorniki wodne, w których żywi się bezkręgowcami. Do rozrodu dochodzi od kwietnia do czerwca, a samica składa około 200 jaj. Gatunek bliski zagrożenia (NT) w związku z m.in. szerokim, ale pofragmentowanym zasięgiem występowania oraz spadającą liczebnością populacji.

Jest to średnich rozmiarów traszka osiągająca długość 9–13 cm^[4]. Skóra jest szorstka, występują również wyraźnie zaznaczone parotydy^[5]. Grzbiet łukowaty^[4]. Ubarwienie od czekoladowobrązowego do czarnego na grzbiecie^[4]. Brzuch pomarańczowy z ciemnymi znakowaniami^[4]. Występuje dymorfizm płciowy – samice są większe (średnia długość 10,4 cm w porównaniu do 8,7 cm u samców)^[5]. Podczas okresu godowego kloaka samców puchnie, a na ich ogonie pojawia się fioletowawy lub niebieski połysk, a także małe włókno na jego czubku^[4]. Ponadto, skóra samców w okresie godowym staje się bardziej gładka^[4]. Występuje 6 ‘ras’ (podgatunków) różniących się między sobą ubarwieniem i morfologią^[4][5]:

1. Rasa Atsumi
2. Rasa Hiroshima
3. Rasa pośrednia
4. Rasa Kantońska
5. Rasa Tamba/Sasayama
6. Rasa Tohuko

Endemit. Występuje na japońskich wyspach Honsiu, Sikoku, Kiusiu, także na kilka pomniejszych wysepkach^[3]. Zasiedla różnorakie zbiorniki wodne z przejrzystymi wodami stagnującymi takie jak stawy czy jeziora^[4]. W skład diety C. pyrrhogaster wchodzą różnorakie bezkręgowce^[4]. Po okresie godowym, w lecie traszki te zakopują się, a na powierzchnię wracają na jesieni^[5].

Do rozrodu dochodzi od kwietnia do czerwca^[5]. Samiec umiejscawia na ziemi spermatofor, który następnie pobierany jest przez samicę przy użyciu kloaki^[5]. Samica składa około 200 jaj o średnicy 2 mm, z których po 20 dniach wylęgają się larwy^[5]. Do przeobrażenia dochodzi po 10–12 miesiącach, a dojrzałość płciowa osiągana jest po 2–3 latach^[5].

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten od 2021 roku klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT, ang. Near Threatened); wcześniej, od 2004 roku uznawano go za gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern)^[3].

Gatunek ma szeroki, ale pofragmentowany zasięg występowania, duże zdolności adaptacyjne, ale jego liczebność spada (o prawie 30% w ciągu 30 lat)^[3]. Na gatunek negatywnie wpływa konwersja małych pól ryżowych w wielkoobszarowe, a także porzucanie przez ludzi pól ryżowych^[3]. Traszka ognista jest popularnym zwierzęciem domowym i jej odłów także ma negatywny wpływ na populację gatunku^[3].