Traktat z Maastricht
| Ten artykuł od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Traktat z Maastricht, oficjalnie Traktat o Unii Europejskiej (fr. Traité sur l'Union européenne, ang. Treaty on European Union), TUE – umowa międzynarodowa parafowana 11 grudnia 1991, podpisana 7 lutego 1992 w Maastricht w Holandii.
TUE wszedł w życie 1 listopada 1993 roku po przeprowadzonych referendach w 12 krajach członkowskich. Został zmieniony postanowieniami umów z Amsterdamu, Nicei i Lizbony.
Główne cele i postanowienia
- umocnienie spójności gospodarczej i społecznej (kohezji)
- utworzenie Unii Gospodarczej i Walutowej
- wprowadzenie wspólnej waluty euro od 1 stycznia 1999 roku
- określenie kryteriów konwergencji
- potwierdzenie tożsamości Unii na arenie międzynarodowej
- prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej
- prowadzenie wspólnej polityki bezpieczeństwa
- wzmocnienie ochrony praw człowieka i swobód obywatelskich
- wzmocnienie ochrony interesów obywateli państw członkowskich
- ustanowienie obywatelstwa Unii Europejskiej
- rozwój współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości
- rozwój współpracy w dziedzinie spraw wewnętrznych.
Traktat ustanowił Unię Europejską (UE) opartą na 3 filarach:
- Wspólnota Europejska, Europejska Wspólnota Węgla i Stali i Euratom
- wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)
- współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych.
Traktat był rezultatem kompromisu pomiędzy zwolennikami integracji ponadnarodowej i międzynarodowej. Dlatego też status podmiotu w prawie międzynarodowym nie został przyznany II i III filarowi (wspólnoty europejskie posiadały go na mocy postanowień wcześniejszych traktatów). I filar został oparty na działaniach ponadnarodowych (instytucje WE są w stanie ingerować w wewnętrzne porządki prawne państw członków), natomiast filary II i III opierają się na klasycznej współpracy międzyrządowej.
Ponadto traktat zawierał postanowienia dotyczące realizacji Unii Gospodarczej i Walutowej.
Ustalono też nowe ramy instytucjonalne UE: Radę Europejską, Radę Unii Europejskiej (dawniej: Rada Ministrów), Komisję Europejską (dawniej: Komisja Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości i Europejski Trybunał Obrachunkowy, które pozostały trybunałami wspólnot europejskich. Powołano też nowy organ opiniodawczo-doradczy o nazwie Komitet Regionów, obok istniejącego już Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
Struktura
Wersja obowiązująca zawiera preambułę oraz 55 artykułów zgrupowanych w sześciu tytułach.
- Tytuł I Postanowienia wspólne (art. 1–8);
- Tytuł II Postanowienia o zasadach demokratycznych (art. 9–12);
- Tytuł III Postanowienia o instytucjach (art. 13–19);
- Tytuł IV Postanowienia o wzmocnionej współpracy (art. 20);
- Tytuł V Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (art. 21–46);
- Tytuł VI Postanowienia końcowe (art. 47–55).
Daty i formy zatwierdzenia traktatu
Lp. | Państwo | Podmiot zatwierdzający: | Data przyjęcia traktatu: |
---|---|---|---|
1. | Austria | referendum | 12 czerwca 1994 |
2. | Belgia | parlament | 4 listopada 1992 |
3. | Dania | referendum | 18 maja 1993 |
4. | Finlandia | referendum | 16 października 1995 |
5. | Francja | referendum | 20 września 1992 |
6. | Grecja | parlament | 31 lipca 1992 |
7. | Hiszpania | parlament | 25 listopada 1992 |
8. | Holandia | parlament | 12 listopada 1992 |
9. | Irlandia | parlament | 17 czerwca 1992 |
referendum | 4 listopada 1992 | ||
10. | Luksemburg | parlament | 2 lipca 1992 |
11. | Niemcy | parlament | 2 grudnia 1992 |
12. | Portugalia | parlament | 10 grudnia 1992 |
13. | Szwecja | referendum | 13 listopada 1994 |
14. | Wielka Brytania | parlament | 2 sierpnia 1993 |
15. | Włochy | parlament | 29 października 1992 |
- Norwegia – Norwegowie w referendum z dnia 28 listopada 1994 odrzucili traktat o przystąpieniu do UE.
Linki zewnętrzne
- Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej (2010, PDF)
- Wersja pierwotna (1992, w 10 językach)
- Przekład polski wersji pierwotnej
- p
- d
- e
- Traktaty będące głównymi aktami prawa pierwotnego dawnych Wspólnot Europejskich oraz obecnej Unii Europejskiej
|
- PWN: 3988633
- Britannica: event/Maastricht-Treaty
- ЕСУ: 60173
- Catalana: 0231443
- DSDE: Maastrichttraktaten