Skójkowate
Unionidae[1] | |||
Fleming, 1828 | |||
Skójka zaostrzona | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | mięczaki | ||
Podtyp | muszlowce | ||
Gromada | |||
Podgromada | Palaeoheterodonta | ||
Rząd | Unionoida | ||
Rodzina | skójkowate | ||
| |||
|
Skójkowate (Unionidae) – rodzina małży słodkowodnych z rzędu Unionoida obejmująca gatunki znacznie zróżnicowane pod względem kształtu i wielkości, mające w rozwoju pasożytnicze glochidia. Małże z tej rodziny cechuje duża zmienność morfologiczna.
Występowanie
Występują w Ameryce Północnej, Eurazji i Afryce[2]. W Polsce występuje 7 gatunków z tej rodziny[3] (skójki i szczeżuje), z czego 3 umieszczono w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.
Budowa
Muszle obustronnie spłaszczone zróżnicowanego kształtu: owalnego, kolistego, klinowatego lub trapezowatego, o długości 25–300 mm[2], zwykle ok. 40–80 mm, z wyraźnie zaznaczonymi szczytami[3]. Muszla niektórych gatunków jest gładka, u innych pokryta koncentrycznymi liniami przyrostów, guzkami lub kolcami – od wewnątrz pokryta warstwą perłową[3]. Ubarwienie periostrakum od żółtego po czarne. Listwa zamka uzębiona lub nie. Występują dwa mięśnie zwieracze (przedni i tylny) o zbliżonej wielkości, przedni i tylny wciągacz (retraktor) nogi oraz pojedynczy wypychacz (elewator), położony obok przedniego zwieracza.
Rozwój
Większość skójkowatych to zwierzęta rozdzielnopłciowe. Jaja są składane i zapładniane w skrzelach samic. Tam też przebiega rozwój embrionalny. Po osiągnięciu postaci glochidium larwy są wyrzucane do wody. Stają się okresowymi pasożytami ryb. Około milimetrowej długości małże opuszczają ciało ryby i osadzają się na dnie zbiornika[3]. Osobniki dorosłe tworzą duże skupiska.
Rodzaje
Do skójkowatych zaliczono kilkadziesiąt rodzajów, m.in.:
- Actinonaias
- Alasmidonta
- Anodonta
- Anodontoides
- Elliptio
- Lampsilis
- Lasmigona
- Leptodea
- Ligumia
- Pseudanodonta
- Pyganodon
- Quadrula
- Sinanodonta
- Strophitus
- Truncilla
- Unio
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Unionidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 547. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ a b c d Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 373. ISBN 978-83-88147-09-8.
Bibliografia
- Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 373. ISBN 978-83-88147-09-8.
- Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 547. ISBN 978-83-01-16108-8.
- Piechocki A.i A. Dyduch-Falniowska. 1993. Fauna słodkowodna Polski. Mięczaki. Małże. Wydawnictwo naukowe PWN
- Britannica: animal/Unionidae