Sarnowo (wieś w gminie Lubraniec)

Sarnowo
wieś
Ilustracja
Grobowiec nr 1.
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

włocławski

Gmina

Lubraniec

Liczba ludności (III 2011)

141[2]

Strefa numeracyjna

54

Kod pocztowy

87-865[3]

Tablice rejestracyjne

CWL

SIMC

0866685

Położenie na mapie gminy Lubraniec
Mapa konturowa gminy Lubraniec, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Sarnowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sarnowo”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Sarnowo”
Położenie na mapie powiatu włocławskiego
Mapa konturowa powiatu włocławskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Sarnowo”
Ziemia52°28′00″N 18°45′18″E/52,466667 18,755000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Sarnowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Lubraniec.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 141 mieszkańców[2]. Jest 26. co do wielkości miejscowością gminy Lubraniec.

Historia

W XIX wieku funkcjonowały wieś Sarnowo i folwark Sarnowo. Sarnowo posiadało szkołę początkową i olejarnię[4]. Niemieccy mieszkańcy założyli cmentarz ewangelicki, prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku[5][6].

Zabytki

W Sarnowie znajduje się cmentarzysko tzw. grobowców kujawskich. Usytuowane jest ono w miejscowym kompleksie leśnym. Obiekt jest unikatowym w swoim rodzaju rezerwatem archeologicznym w Europie. Składa się z 9 grobów megalitycznych pochówku ludności pucharów lejkowatych i kultury amfor kulistych sprzed 5000 lat. Od miejsca występowania grobowce te nazywane są kujawskimi, a przez miejscową ludność żalkami. Prowadzone w latach 1950–1951 oraz 1966–1971 przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi badania pozwoliły je zbadać i zrekonstruować. Jak wskazywało centralne ułożenie zwłok w grobowcach, wznoszone musiały być one ku czci naczelników rodów. Tłumaczy to również obecność znajdującego się opodal cmentarzyska płaskiego, gdzie chowani byli pozostali członkowie rodu. W grobowcu nr 9 znaleziono szkielet ułomnej kobiety zmarłej w wieku 50–70 lat. Pochowana została ona prawdopodobnie w trumnie wydrążonej z pnia drzewa, którą umiejscowiono w poprzek osi wzdłużnej grobowca. znalezisko to jest czymś wyjątkowym, gdyż jak dotąd nie natrafiono na tak prężny grobowiec, usypany dla jednej tylko osoby, i to kobiety. Przypuszcza się, że musiała ona zajmować jakąś szczególną pozycję w hierarchii społecznej. W czasie prac archeologicznych grobowca nr 7 natrafiono na szczątki od 5 do 9 ludzi zjedzonych najprawdopodobniej w trakcie uczty obrzędowej[7][8].

Na terenie wsi znaleźć można także dawny cmentarz ewangelicki, założony prawdopodobnie w końcu XVIII wieku[5][6].

Znane osoby

  • Jan hrabia Skarbek herbu Abdank – właściciel Sarnowa, kasztelan inowrocławski, szambelan króla Augusta III[9]
  • Jakub Krzyżanowski – dziadek Fryderyka Chopina, kilka lat mieszkał z rodziną w Sarnowie[10]

Zobacz też

  • Sarnowo

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 120925
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1149 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. Sarnowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 322 .
  5. a b Parafia Ewangelicko-Augsburska wP.E.A. Koninie Parafia Ewangelicko-Augsburska wP.E.A., Sarnowo. Cmentarz ewangelicki. [online] 
  6. a b Zaginione ślady społeczności ewangelickiej weZ. Włocławku Zaginione ślady społeczności ewangelickiej weZ., Gmina Lubraniec, KrystynaK. Michałowska (red.) [online] .
  7. tekst jest w znacznej mierze powieleniem opisu zamieszczonego w urzędowym (gminnym) dokumencie Plan rozwoju miejscowości Sarnowo gmina Lubraniec, Sarnowo 2005, s. 6–7 [1]
  8. AnnaA. Hartwich AnnaA., Rezerwat archeologiczny w Sarnowie [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2017-08-01] .
  9. l, Jan Skarbek h. Abdank [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2017-08-04]  (pol.).
  10. Narodowy Instytut FryderykaN.I.F. Chopina Narodowy Instytut FryderykaN.I.F., Fryderyk Chopin - Centrum Informacji - Jakub Krzyżanowski - Biogram [online], pl.chopin.nifc.pl [dostęp 2017-08-04]  (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Plan rozwoju miejscowości Sarnowo gmina Lubraniec
  • Sarnowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 322 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Lubraniec
Siedziba gminy
Wsie
Kolonie
  • Mieczysławowo
Osady
Osada leśna
  • Sarnowo
Integralne
części wsi
  • Brzezina
  • Businek
  • Chrustowo
  • Górki
  • Ignaty
  • Janinowo
  • Janiszewek
  • Jastrząbek
  • Julianowo
  • Kazanie Ukazowe
  • Kłobia Poduchowna
  • Kłobia Północna
  • Kłobia Południowa
  • Komorowo
  • Koniec-Kwilno
  • Młyniska
  • Nowiny
  • Rozkosz
  • Rumuncin
  • Sawilno
  • Siemnowo
  • Skaszyńskie Holendry
  • Szczawin
  • Włościanki
  • Wolskie Holendry
  • Za Młynem
  • Zaborowo
  • Żydówek
Część miasta
  • Piaski
Nazwy
zniesione
  • Józefowo

Gmina Lubraniec