Rzęska
| Ten artykuł od 2007-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Rzęski (łac. cilia) – cienkie wypustki cytoplazmatyczne, osadzone na ciałkach podstawowych. Występują w niektórych komórkach eukariotycznych. Pod względem budowy niewiele różnią się od wici, są jednak od nich proporcjonalnie krótsze i inny jest mechanizm ich ruchu. Jednakże w przeciwieństwie do wici organizmów prokariotycznych, które są wytworem cytoplazmy, ale powstają na powierzchni komórki, rzęski są wypustkami cytoplazmy. Wewnątrz wypustek znajdują się mikrotubule o wzorze 9*2+2, to znaczy, że dwie mikrotubule znajdują się w centrum rzęski a 9 dwójek w części peryferycznej. Mikrotubule połączone są między sobą białkiem neksyną lub nektyną. Dyneina pełni funkcje motoryczne.
Rzęski występują zazwyczaj w dużej liczbie: na wolnej powierzchni komórki nabłonka tchawicy może być ich nawet 250, komórka orzęska może mieć ich nawet kilkanaście tysięcy. Długość rzęski jest też bardzo różna i może wynosić od 5 do kilkunastu μm (u pantofelka może ok. 10 μm). Grubość dochodzi do 0,25 μm.
Rzęski są charakterystyczne dla orzęsków, larw morskich bezkręgowców, występują w komórkach tkanki nabłonkowej; u roślin właściwie tylko w gametach sagowców i miłorzębu.
- Britannica: science/cilium
- Catalana: 0090484, 0090485, 0168432
- DSDE: fimrehår