Próchnilec owocolubny

Próchnilec owocolubny

Próchnilec owocolubny na orzeszku buka
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	próchnilcowce
Rodzina	próchnilcowate
Rodzaj	próchnilec
Gatunek	próchnilec owocolubny
Nazwa systematyczna
Xylaria carpophila (Pers.) Fr. Summa veg. Scand., Sectio Post. (Stockholm): 382 (1849)
Multimedia w Wikimedia Commons

Próchnilec owocolubny (Xylaria carpophila (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny próchnilcowatych (Xylariaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Xylaria, Xylariaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1796 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Sphaeria carpophila. W 1849 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Xylaria^[1]. Nazwa rodzaju Xylaria pochodzi od greckiego rzeczownika Xýlon oznaczającego drewno. Epitet gatunkowy carpophila pochodzi od słów carpo – oznaczającego owoc, oraz –phila oznaczającego kochać lub lubić^[2].

Niektóre inne synonimy nazwy naukowej^[3]:

• Xylosphaera carpophila (Pers.) Dumort. 1822
• Xylosphaera luxurians (Rehm) Dennis 1958

Tworzy nitkowate podkładki o długości od 2 do 5 cm i średnicy od 0,5 do 1 mm, czasami rozgałęzione. Początkowo są czarne w pobliżu sterylnej podstawy i białawe w górnej części od wytwarzanych konidiów, później cały owocnik ostatecznie czernieje w miarę dojrzewania askospor w workach, które rozwijają się w osadzonych na powierzchni podkładek kolbowatych perytecjach. Na szczycie perytecjów są małe guzki z maleńkimi ostiolami, przez które wydostają się askospory^[2]. Są to balistospory mechanicznie wyrzucane na pewną odległość od podkładek i rozprzestrzeniane przez prądy powietrza^[4].

Worki zwykle 120 × 6 µm, 8-zarodnikowe, jednorzędowe. Askospory fasolkowate, czarne, gładkie, 10–13 × 4–5,5µm^[2].

Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą i Australią^[5]. W Polsce podano wiele jego stanowisk^[6].

Grzyb saprotroficzny. Jest łatwy do identyfikacji, gdyż w Europie występuje wyłącznie na próchniejących orzeszkach buka, ale w Ameryce Północnej gatunek ten odnotowano na także na rozkładających się owocach grabu, derenia i kilku innych owoców drzew liściastych^[2].