Podofilotoksyna

Podofilotoksyna
Elementy strukturalne podofilotoksyny. W pochodnych VP-16, VM-26, NK-611, GL-311 i TOP-53 zmodyfikowana została grupa 4-OH w pierścieniu C
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C22H22O8

Masa molowa

414,41 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

518-28-5

PubChem

10607

DrugBank

DB01179

SMILES
COC1=CC(=CC(OC)=C1OC)[C@H]1[C@@H]2[C@H](COC2=O)[C@@H](O)C2=CC3=C(OCO3)C=C12
InChI
InChI=1S/C22H22O8/c1-25-16-4-10(5-17(26-2)21(16)27-3)18-11-6-14-15(30-9-29-14)7-12(11)20(23)13-8-28-22(24)19(13)18/h4-7,13,18-20,23H,8-9H2,1-3H3/t13-,18+,19-,20-/m0/s1
InChIKey
YJGVMLPVUAXIQN-XVVDYKMHSA-N
Właściwości
Rozpuszczalność w wodzie
100 mg/l[1]
Temperatura topnienia

228 °C[1]

logP

1,5[1]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-06-23]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Czaszka i skrzyżowane piszczele
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H301, H310, H315, H319, H335

Zwroty P

P261, P280, P301+P310, P302+P350, P305+P351+P338, P310

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Podofilotoksyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy lignanów(inne języki). Jest stosowana miejscowo jako lek przeciwmitotyczny (hamujący mitozę). Mechanizm jej działania jest słabo poznany. Jest silnie toksyczna po spożyciu[1]. Uzyskuje się ją głównie z kłączy stopkowca tarczowatego (P. peltatum) i Sinopodophyllum hexandrum[2].

Zastosowanie medyczne

Zastosowania zarejestrowane

Stosuje się w leczeniu kłykcin kończystych okolic płciowych (łac. condylomata acuminata) oraz brodawek okołoodbytowych. Słabo wchłania po zastosowaniu zewnętrznym. Nie stwierdzono interakcji z innymi lekami[1].

Istnieją doniesienia o skuteczności podofilotoksyny w leczeniu rzeżączki, kiły, gruźlicy, zaburzeń miesiączkowania, łuszczycy, opuchlizny i kaszlu, jednak jej wykorzystanie medyczne jest bardzo ograniczone ze względu na toksyczność i niepożądane efekty uboczne[2]. Ponadto problemem jest jej bardzo słaba rozpuszczalność w wodzie i wąskie okno terapeutyczne[3].

Zastosowania przeciwrakowe pochodnych podofilotoksyny

Etopozyd (VP-16) i tenipozyd(inne języki) (VM-26), dwie pochodne podofilotoksyny zarejestrowane jako leki przeciwnowotworowe

Dwie półsyntetyczne glikozydowe pochodne podofilotoksyny, etopozyd (VP-16) i tenipozyd(inne języki) (VM-26), są aktywnymi środkami przeciwnowotworowymi, które zostały zatwierdzone przez FDA do chemioterapii w leczeniu drobnokomórkowego raka płuca, ostrej białaczki limfoblastycznej i raka jądra[4]. Wykazują one jednak różne skutki uboczne, takie jak supresja szpiku kostnego(inne języki), utrata włosów i neurotoksyczność[4]. W celu ich uniknięcia oraz zwiększenia rozpuszczalności zaproponowano różne strategie modyfikacji struktury chemicznej podofilotoksyny i sposobów jej podawania[5]. Na przykład micelle złożone z podofilotoksyny i kwasu poliakrylowego(inne języki) wykazały poprawioną skuteczność przeciwnowotworową w przypadku wielolekoopornego raka piersi[3]. Inną ścieżką jest rozwój syntetycznych pochodnych, takich jak GL-331 (4'-demetylo-4β-(4"-nitroanilino)-4-dezoksypodofilotoksyna; 2,5–17 razy aktywniejsza od VP-16)[6], TOP 53 (4β-aminoalkilo-4'-O-demetylo-4-dezoksypodofilotoksyna; 3–5 razy aktywniejsza od VP-16)[7] i NK 611 (w pierścieniu glukozy w pozycji 2 zawiera grupę dimetyloaminową zamiast hydroksylowej; jest 120 razy lepiej rozpuszczalny w wodzie niż VP-16, dzięki czemu wykazuje większą aktywność przeciwrakową)[8].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Podofilox, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01179 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  2. ↑ a b ZinniaZ. Shah ZinniaZ. i inni, Podophyllotoxin: History, Recent Advances and Future Prospects, „Biomolecules”, 11 (4), 2021, s. 603, DOI: 10.3390/biom11040603 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  3. ↑ a b Popat S.P.S. Kumbhar Popat S.P.S. i inni, Podophyllotoxin-polyacrylic acid conjugate micelles: improved anticancer efficacy against multidrug-resistant breast cancer, „Journal of the Egyptian National Cancer Institute”, 32 (1), 2020, DOI: 10.1186/s43046-020-00053-1 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  4. ↑ a b WeiW. Zhao WeiW. i inni, Challenges and potential for improving the druggability of podophyllotoxin-derived drugs in cancer chemotherapy, „Natural Product Reports”, 38 (3), 2021, s. 470–488, DOI: 10.1039/D0NP00041H, PMID: 32895676 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  5. ↑ YoungjaeY. You YoungjaeY., Podophyllotoxin Derivatives: Current Synthetic Approaches for New Anticancer Agents, „Current Pharmaceutical Design”, 11 (13), s. 1695–1717, DOI: 10.2174/1381612053764724, PMID: 15892669 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  6. ↑ Tze‐SingT.‐S. Huang Tze‐SingT.‐S. i inni, A Novel Podophyllotoxin-Derived Compound GL331 Is More Potent than Its Congener VP-16 in Killing Refractory Cancer Cells, „Pharmaceutical Research”, 16 (7), 1999, s. 997–1002, DOI: 10.1023/A:1018971313256, PMID: 10450922 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  7. ↑ TeruhiroT. Utsugi TeruhiroT. i inni, Antitumor activity of a novel podophyllotoxin derivative (TOP-53) against lung cancer and lung metastatic cancer, „Cancer Research”, 56 (12), 1996, s. 2809–2814, PMID: 8665518 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).
  8. ↑ A.-R.A.R. Hanauske A.-R.A.R. i inni, Activity of NK 611, a new epipodophyllotoxin derivative, against colony forming units from freshly explanted human tumours in vitro, „European Journal of Cancer”, 31 (10), 1995, s. 1677–1681, DOI: 10.1016/0959-8049(95)00245-E, PMID: 7488424 [dostęp 2024-07-01]  (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
D06: Antybiotyki i chemioterapeutyki
D06A – Antybiotyki
do stosowania zewnętrznego
D06AA – Tetracyklina i jej pochodne
D06AX – Inne
D06B – Chemioterapeutyki
do stosowania zewnętrznego
D06BA – Sulfonamidy
D06BB – Leki przeciwwirusowe
D06BX – Inne