Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Afganistanie
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Afganistanie – lista miejsc w Afganistanie wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Afganistan 20 marca 1979 roku[2].
Obecnie (stan na wrzesień 2022 roku) na liście znajdują się dwa obiekty dziedzictwa kulturowego – obydwa obiekty znajdują się również na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu[2].
Na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO (liście obiektów, które Afganistan zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa) znajdują się 4 obiekty (stan na wrzesień 2022 roku)[2].
Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Zobacz multimedia związane z tematem: Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Afganistanie |
Poniższa tabela przedstawia afgańskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem[2]
- Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne
- Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[3]:
- kulturowe (K)
- przyrodnicze (P)
- kulturowo–przyrodnicze (K,P)
- Rok wpisu – roku wpisu na listę
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
† zagrożone
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | 211 | Minaret i zabytki archeologiczne miasta Dżam Minaret and Archaeological Remains of Jam | BrGhor 34°23′48″N 64°30′58″E/34,396667 64,516111 | KBr (ii)(iii)(iv) | 2002 | Bogato zdobiony minaret (62 m wysokości i 9 m średnicy u podstawy) z ok. 1190 roku, wzniesiony przez sułtana Ghijas ad-Dina[4]. Obiekt jest zagrożony przez brak odpowiedniej ochrony[4]. | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
208 | Krajobraz kulturowy i zabytki archeologiczne w dolinie Bamian Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley | BrBamian 34°49′35″N 67°49′18″E/34,826389 67,821667 | KBr (i)(ii)(iii)(iv)(vi) | 2003 | Osiem stanowisk, w tym olbrzymie posągi Buddy wydrążone w skale oraz liczne jaskinie, pozostałości klasztorów buddyjskich, kaplic i sanktuariów z okresu III–V w.[5] W 2001 roku rządzący Afganistanem talibowie zniszczyli dwie nisze z posągami[5]. |
Obiekty na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO
Poniższa tabela przedstawia obiekty na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO:
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
- Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na afgańskiej Liście informacyjnej[2]
- Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne
- Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[3]:
- kulturowe (K)
- przyrodnicze (P)
- kulturowo–przyrodnicze (K,P);
- Rok wpisu – roku wpisu na Listę informacyjną
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | 1927 | Herat City of Herat | BrHerat 34°20′31″N 62°12′11″E/34,341944 62,203056 | KBr (i)(ii)(iii)(iv) | 2004 | Starożytne miasto, założone ok. 500 r. p.n.e. z licznymi zachowanymi zabytkami, m.in. cytadelą z XV w. wzniesioną w miejscu dawnej fortecy z czasów Aleksandra Macedońskiego ok. 330 r. p.n.e., mauzoleum żony Szahrucha, królowej Gouharszad a także mauzoleum perskiego pisarza i poety Abdullaha Ansariego[6]. | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1928 | Balch City of Balkh (antique Bactria) | AfBalch 36°46′23″N 66°52′25″E/36,773056 66,873611 | KAf (ii)(iv)(v) | 2004 | Starożytne miasto Baktra, stolica Baktrii, z licznymi zabytkami z okresu islamskiego, m.in. grobowcem Khwadży Abu Nasra Parsy z XV w., ruinami medresy z XVII w. oraz z okresu buddyjskiego, m.in. ruinami klasztoru Nau Bahar i stupy Tepe Rustam[7]. | |||||||
1946 | Band-e Amir Band-E-Amir | AfBamian 34°50′23″N 67°13′51″E/34,839722 67,230833 | PAf (vii)(viii)(ix)(x) | 2004 | Zespół jezior z wodą o niebieskim zabarwieniu[8]. | |||||||
5469 | Ogrody Babura w Kabulu Bagh-e Babur | AfKabul 34°30′09,8″N 69°09′29,8″E/34,502722 69,158278 | KAf (iv) | 2009 | Terasowe ogrody założone w Kabulu przez Babura, założyciela Królestwa Wielkich Mogołów, po podbiciu miasta w 1504 roku[9]. W ogrodach znajduje się grobowiec władcy[9]. |
Przypisy
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ a b c d e UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Afghanistan - UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Minaret and Archaeological Remains of Jam [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., City of Herat [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., City of Balkh (antique Bactria) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Band-E-Amir [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
- ↑ a b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Bagh-e Babur [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).