Kuczum
Kuczum w Kaszłyku | |
Chan Syberyjski | |
Okres | od 1569 |
---|---|
Koronacja | 1569 |
Poprzednik | Jadiger bin Kasim |
Następca | brak (Chanat Syberyjski przestał istnieć) |
Dane biograficzne | |
Data i miejsce urodzenia | XVI w. |
Data i miejsce śmierci | ok. 1600 |
Przyczyna śmierci | morderstwo |
Ojciec | Murtaza ibn Ibak Chan |
Kuczum, Kyczym lub Kuczuma (zm. ok. 1600) – ostatni chan Chanatu Syberyjskiego, syn Murtazy z dynastii Szejbanidów.
W 1563, po dziewięciu latach walk, po zgładzeniu w odwecie za śmierć dziadka swego poprzednika Jedigera zagarnął władzę w państwie. Od 1571 zaprzestał składania Rosji daniny, a w dwa lata później zaatakował Perm. Spowodowało to trwające od 1579 najazdy Kozaków pod dowództwem Jermaka Timofiejewicza.
Po utracie jesienią 1582 stolicy chanatu, Kaszłyku, nadal prowadził uporczywą walkę, w której w 1585 poległ Jermak, a stolica została przejściowo odzyskana. Do 1589 wojska rosyjskie dokonały jednak ostatecznego podboju chanatu, a Kuczum musiał się wycofać na terytorium Ordy Nogajskiej w obecnym Kazachstanie. Prowadząc walkę o odzyskanie państwa, został ostatecznie pokonany przez gubernatora Andrieja Wojejkowa w 1598, a większość jego rodziny dostała się do niewoli. Zamordowany przez Nogajów około 1600. Ci z potomków Kuczuma, którzy uniknęli rosyjskiej niewoli, prowadzili walki partyzanckie do ok. 1650.
Kuczum jest bohaterem licznych pieśni i legend tatarskich i rosyjskich.
- Britannica: biography/Kuchum
- БРЭ: 2124374