Klon wieczniezielony
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | mydleńcowce | ||
Rodzina | mydleńcowate | ||
Rodzaj | klon | ||
Gatunek | klon wieczniezielony | ||
Nazwa systematyczna | |||
Acer sempervirens L. Mant. pl. 1:128. 1767[3] | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Klon wieczniezielony (Acer sempervirens) – gatunek z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Acer i serii Monspessulana[3]. Występuje naturalnie w południowo-wschodniej Europie oraz w południowo-zachodniej Azji. Głównie na terenie Grecji i Turcji.
Morfologia
- Pokrój
- Krzew lub drzewo dorastające do 12 m wysokości, pień o średnicy do 50 cm[5]. Częste są formy wielopniowe.
- Kora
- U młodych drzew gładka, szara, u starszych spękana tafelkowato.
- Liście
- Małe, sztywne, skórzaste, trójklapowe lub niekiedy pojedyncze (owalne)[6], obustronnie nagie [5]z wierzchu ciemnozielone, pod spodem jasnozielone, na bardzo krótkich ogonkach[7] (ogonki długości 0,5-1,5 cm[5]). Mają długość 1-4 cm, szerokość 1-3 cm. Brzeg blaszki jest gładki lub nieco falisty. Liście są całkowicie lub częściowo zimozielone[5], co jest rzadkością w rodzaju klon Acer. Przypominają nieco klon francuski Acer monspessulanum, który jednak ma większe liście, na dłuższych ogonkach, opadające na zimę[7], za młodu na spodzie miękko owłosione[5].
- Kwiaty
- Niepozorne, zielono-żółte, pięciodzielne, krótkoszypułkowe, w małych, skąpokwiatowych baldachogronach[5].
- Owoce
- Typowe dla klonów rozłupnie składające się z dwóch nagich, zazwyczaj zaczerwienionych skrzydlaków o zaokrąglonych skrzydełkach, długości do 3 cm, ustawionych pod kątem ostrym[6] (podobnie jak u jaworu).
Ekologia
Drzewo to jest bardzo odporne na suszę, rośnie na umiarkowanych i średnich wysokościach, zazwyczaj na skalistym, nachylonym, często zerodowanym, wapiennym podłożu[5]. Może występować pojedynczo we fryganie lub wchodzić w skład zarośli makii[6]. W górach Krety buduje wraz z cyprysem wieczniezielonym Cupressus sempervirens, dębem skalnym Quercus coccifera i miejscami z brzostownicą kreteńską Zelkova abelicea (endemit występujący tylko w górach Krety) mało zwarte lasy ze związku Acero-Cupression (siedlisko Natura 2000 o kodzie 9290)[8][9][10][11][12][13][14].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-05] (ang.).
- ↑ a b Taxon: Acer sempervirens. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
- ↑ Acer sempervirens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g Peter and IngridP.I. Schoenfelder Peter and IngridP.I., Wild Flowers of the Mediterranean (ang.), Oxford: John Beaufoy Publishing Ltd, 2017, s. 272-273, ISBN 978-1-912081-70-7 .
- ↑ a b c GeorgeG. Sfikas GeorgeG., Trees and Shrubs of Greece (ang.)., Athens: Efstathiadis Group S.A., 2001, s. 116-117, ISBN 960-226-593-0 .
- ↑ a b Lippert/Podlech, Rośliny śródziemnomorskie. Rozpoznawanie i oznaczanie roślin zielnych i krzewów (Seria: Encyklopedia kieszonkowa), Warszawa: Muza SA, 1995, s. 234, ISBN 83-7079-397-5 .
- ↑ P.P. Dimopoulos P.P., E. & Fischer, P.E.& F., P. Bergmeier E. & Fischer, P.E.& F., P., Natura 2000 Habitat Types of Greece Evaluated in the Light of Distribution, threat and Responsibility., „Biology and Environment: Proceedings of the Royal Irish Academy”, 106B(3), 2006, s. 175-187, DOI: 10.3318/BIOE.2006.106.3.175 .
- ↑ Eva-Maria Bauer & ErwinE.M.B.& E. Bergmeier Eva-Maria Bauer & ErwinE.M.B.& E., The mountais woodlads of western Crete - plant communities, land use and conservation., „Phytocoenologia”, 41 (2), 2011, s. 73-105, DOI: 10.1127/0340-269X/2011/0041-0482 .
- ↑ Interpretation Manual of European Union Habitats, version EUR 28, April 2013, European Commission DG Environment Nature ENV B.3 [online], 2013, s. 146 .
- ↑ PoulP. Søndergaard PoulP., Bernhard R.B.R. Egli Bernhard R.B.R., Zelkova abelicea (Ulmaceae) in Crete: floristics, ecology, propagation and threats., „Willdenowia”, 36 (1), 2006, s. 317–322, DOI: 10.3372/wi.36.36126 .
- ↑ J.A.J.A. López-Sáez J.A.J.A. i inni, Phytosociological and ecological discrimination of Mediterranean cypress (’Cupressus sempervirens’) communities in Crete (Greece) by means of pollen analysis., „Mediterranean Botany”, 40(2), 2019, s. 145-163, DOI: 10.5209/mbot.59789 .
- ↑ Las cyprysowy (Acero-Cupression) (kod 9290+) (gr.) [online], 2018 .
- ↑ KellyK. Bourdalou KellyK., Δάση κυπαρισσιού, Cupressus forests (Acero-Cupression) [online], 2019 .