Kazimierz Dadej
major lekarz | |||
Data i miejsce urodzenia | 2 października 1886 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 | ||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1914–1922 | ||
Siły zbrojne | Armia Austro-Węgier, | ||
Główne wojny i bitwy | |||
Odznaczenia | |||
|
Kazimierz Władysław Dadej (ur. 2 października 1886 w Drohobyczu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski lekarz, dr med., pediatra, współzałożyciel i dyrektor Dziecięcego Sanatorium Przeciw Gruźliczego na Bystrym w Zakopanem, społecznik, taternik, członek POW, major rezerwy WP, lekarz wojskowy w czasie I i II wojny światowej, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Był synem Władysława i Kazimiery z Arrtów. Maturę zdał w 1904 r., w Wadowicach, następnie w latach 1904–1909 student Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1910 r., uzyskuje tytuł doktora wszech nauk lekarskich. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii austriackiej, służył w Szpitalu Fortecznym w Krakowie a następnie w WP, w tzw. ruchomych kolumnach sanitarnych (Naczelne Kolumny Epidemiczne), które na tyłach frontu prowadziły systematyczne szczepienia zapobiegając wybuchom epidemii. Kierownikiem kolumn był późniejszy wieloletni mentor, przyjaciel i współpracownik Dadeja, prof. Emil Godlewski.
Cały rok 1922 dr Kazimierz Dadej spędził na stypendium naukowym we Francji, obserwując tamtejsze metody leczenia gruźlicy oraz rolę państwa w procesie leczenia i zapobiegania chorobie.
W 1931 zostało oddane do użytku Dziecięce Sanatorium Przeciw Gruźliczego na Bystrym w Zakopanem, przeznaczone dla najuboższych dzieci, podlegające Uniwersytetowi Jagiellońskiemu. Powstanie sanatorium było inicjatywą prof. Godlewskiego i dr. Dadeja. Pierwszy z nich nadzorował już wcześniej mniejsze sanatoria gruźlicze dla dzieci w Zakopanem podległe UJ, a powstałe jeszcze w trakcie I wojny światowej z inicjatywy utworzonego przez ks. bpa Adama Stefana Sapiehę – Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny. Nowo powstałe sanatorium było o wiele większe od poprzednich i mogło przyjąć 300 pacjentów. Kierownikiem placówki został dr Kazimierz Dadej i piastował tę funkcję, aż do mobilizacji w przededniu wybuchu wojny, w 1939.
19 marca 1937 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi „za zasługi na polu pracy zawodowej”[1]
Zmobilizowany do armii polskiej, otrzymał przydział mobilizacyjny do kadry zapasowego zespołu szpitala polowego organizowanego przez Wojskowy Szpital Polowy Nr V w Krakowie. W wyniku działań wojennych znalazł się w Tarnopolu, gdzie został aresztowany przez sowietów. Więziony był w obozie w Starobielsku. Został zamordowany wiosną 1940 w Charkowie (zbrodnia katyńska). Obecnie jego szczątki spoczywają na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[2].
Upamiętnienie
Wspomnienie obozowe dr. Kazimierza Dadeja znajduje się między innymi w książce Józefa Czapskiego pt. Na nieludzkiej ziemi (w Starobielsku przebywał także szwagier dr. Dadeja, kpt Henryk Hofman)[3].
Symboliczny grób dr. Kazimierza Dadeja i jego żony dr fil. Heleny Dadejowej z domu Hoffman (1888–1944) – filozofa, historyka, nauczycielki i dyrektorki Gimnazjum Szarotka w Zakopanem, zmarłej w powstaniu warszawskim, znajduje się na zakopiańskim Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Dr Dadejowi poświęcono również materiał multimedialny z cyklu, „Epitafia katyńskie”, opracowany przez Media Kontakt i Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 85.
- ↑ Wspomnienia starobielskie. W: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2011, s. 28. ISBN 978-83-240-1498-9.
Bibliografia
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 85. [dostęp 2015-03-06].