Karme (księżyc)

Karme

Zdjęcie z teleskopu naziemnego
Planeta	Jowisz
Odkrywca	Seth Barnes Nicholson[1]
Data odkrycia	30 lipca 1938[1]
Charakterystyka orbity
Półoś wielka	23 401 000 km[2]
Mimośród	0,2546[2]
Okres obiegu	734,17 d[2]
Prędkość orbitalna	2,28 km/s
Nachylenie do ekliptyki	164,994°[2]
Długość węzła wstępującego	114,854°[2]
Argument perycentrum	26,416°[2]
Anomalia średnia	233,375°[2]
Własności fizyczne
Średnica równikowa	46 km[3]
Powierzchnia	~6600 km²
Objętość	~51 000 km³
Masa	1,3 × 1017 kg
Średnia gęstość	2,6 g/cm³
Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni	0,017 m/s²
Prędkość ucieczki	28 m/s
Albedo	0,04
Jasność absolutna	11,3m[3]
Jasność obserwowana (z Ziemi)	17,9m[3]
Temperatura powierzchni	~124 K

Karme (Jowisz XI) – księżyc Jowisza, odkryty 30 lipca 1938 roku przez S.B. Nicholsona z Mount Wilson Observatory w Kalifornii.

Swoją oficjalną nazwę otrzymał dopiero w 1975 roku. Przyjęta nazwa pochodzi z mitologii greckiej. Karme to imię nimfy, towarzyszki Artemidy. Wraz z Zeusem powiła Britomartis (boginię kreteńską).

Wcześniej satelita był określany jako Jowisz XI, w pewnym okresie proponowano dla niego nazwę Pan.

Karme obiega Jowisza ruchem wstecznym, czyli w kierunku przeciwnym do obrotu planety wokół własnej osi. Z racji dużej odległości od Jowisza ruch księżyca jest zakłócany m.in. przez Słońce. Jest to najprawdopodobniej przechwycona planetoida, która uległa kolizji i rozpadła się na kilkanaście części, które są dziś księżycami zaliczanymi do grupy Karme, charakteryzującymi się zbliżonymi orbitami i czerwonawą barwą^[1]. Karme jest największym obiektem tej grupy, a jej masa stanowi aż 99% masy całej grupy^[1].

Karme ma średnicę około 46 km. Średnia gęstość tego ciała to ok. 2,6 g/cm³, składa się ono głównie z krzemianów. Powierzchnia księżyca jest bardzo ciemna – jego albedo wynosi zaledwie 0,04. Z Ziemi można go zaobserwować jako obiekt o jasności wizualnej co najwyżej 17,9 magnitudo, jest więc około 44 tys. razy słabsza od najsłabszych gwiazd widzialnych gołym okiem i ok. 132 mln razy słabsza od Jowisza.

• Chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym
• Księżyce galileuszowe
• Lista naturalnych satelitów Jowisza

• Carme. [w:] Księżyce Układu Słonecznego [on-line]. [dostęp 2008-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-24)].
• Carme. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).

• p
• d
• e

Układ Słoneczny

Słońce Heliosfera
Planety (☾ ∅)	Merkury Wenus Ziemia ☾ Mars ☾ Jowisz ☾ ∅ Saturn ☾ ∅ Uran ☾ ∅ Neptun ☾ ∅
Planety karłowate	(1) Ceres (134340) Pluton ☾ (136108) Haumea ☾ ∅ (136472) Makemake ☾ (136199) Eris ☾
Małe ciała Układu Słonecznego	Planetoidy Grupy i rodziny planetoid planetoidy bliskie Ziemi pas planetoid trojańczycy centaury trojańczycy Neptuna Zobacz też księżyce planetoid lista ponumerowanych planetoid meteoroidy Obiekty transneptunowe Pas Kuipera plutonki Orkus 2003 AZ84 Iksjon cubewana 2004 GV9 2002 MS4 Salacia Waruna 2002 UX25 Quaoar Varda 2002 AW197 Dysk rozproszony 2014 EZ51 2013 FY27 2021 DR15 Gonggong 2018 VG18 Obiekty odłączone Sedna Komety Lista komet okresowych i nieokresowych damokloidy Obłok Oorta

Zobacz też

powstanie i ewolucja Układu Słonecznego

ciała niebieskie

lista obiektów w Układzie Słonecznym ze względu na

• orbitę
• promień
• masę