Hugon Kowarzyk

Hugon Kowarzyk
Data i miejsce urodzenia

10 grudnia 1906
Jaworzno

Data i miejsce śmierci

7 marca 1985
Wrocław

profesor nauk medycznych
Specjalność: fizjologia patologiczna
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1930

Habilitacja

1939

Profesura

1946

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty

Doktor honoris causa
Uniwersytet Wrocławski – 1983
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Wrocławski
Akademia Medyczna we Wrocławiu

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka Nagrody Państwowej

Hugon Kowarzyk (ur. 10 grudnia 1906 w Jaworznie, zm. 7 marca 1985 we Wrocławiu) – polski lekarz fizjopatolog.

Życiorys

Po ukończeniu Gimnazjum św. Anny w Krakowie podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1930 uzyskał tytuł doktora wszech nauk lekarskich. Wiedzę uzupełniał w berlińskiej Akademii Weterynaryjnej, rozwijając zainteresowania w zakresie patologii ogólnej[1]. Po studiach został asystentem Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej UJ. W 1939 habilitował się na podstawie pracy Badania nad pochodzeniem, własnościami i znaczeniem fizjologicznym cholinoesterazy krwi[2].

Podczas okupacji niemieckiej pełnił obowiązki kierownika Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej UJ oraz wykładał fizjologię i chemię fizjologiczną na Tajnym UJ[1].

Po wojnie, od 1945 do 1946 kierował Zakładem Patologii Ogólnej i Doświadczalnej UJ. Zamieszkiwał na osiedlu Salwator. W 1946 osiadł we Wrocławiu. Był profesorem na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie organizował Wydział Lekarski i był kierownikiem Katedry i Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej, zaś od 1950 do 1977 na Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1946 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1957 profesora zwyczajnego. Sprawował stanowisko prodziekana (1946–1947) i dziekana (1947–1948) wydziału. Równolegle od 1955 do 1968 kierował Zakładu Patofizjologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. W 1958 został członkiem korespondentem, a w 1970 członkiem rzeczywistym PAN[3]. Od 1968 do 1980 pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Podstawowych Nauk Medycznych PAN. Był współzałożycielem oraz w latach 1974–1985 prezesem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Należał także do międzynarodowych towarzystw, np.: New York Academy of Sciences, Deutsche Akademie der Naturforscher in Halle, Międzynarodowego Towarzystwa Hematologicznego.

W pracy naukowej zajmował się krzepliwością krwi, hematologii, wektokardiografią i cytogenetyką. Badania naukowe prowadził ze swoją żoną Zofią z domu Wołek (1907–1979)[1][4].

Zmarł we Wrocławiu, pochowany na cmentarzu Świętej Rodziny (sektor 11-6-5,5a)[4].

Publikacje

  • Promieniowanie mitogenetyczne, a wpływ ciał lotnych ze zmiażdżonych tkanek cebuli na zjawiska koloidalne (1930)
  • Badania nad rozkładem acetylocholiny w ustroju i jego fizjologicznym znaczeniem: Rozkład acetylocholiny we krwi rozmaitych zwierząt, Część 1 (1937, współautorzy: Jerzy Fegler, Jerzy Szpunar)
  • Elektrofizyka mózgu (1946)
  • The Experimental Aberrations of Vanessidae (1948)
  • Podstawy elektrokardiografii (1949, współautorka: Helena Kowarzyk)
  • Wektorkardiografia przestrzenna. Praca zespołowa z udziałem L Gieca (1959, współautorka: Helena Kowarzyk)
  • Wektokardiografia przestrzenna (1959)
  • Spatial Vectorcardiography (1960, współautorka: Helena Kowarzyk)

Ordery i odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

Upamiętnienie

We Wrocławiu ustanowiono ulicę Hugona Kowarzyka[10].

Przypisy

  1. ↑ a b c Kowarzykowie | FA 04/2019 | Forum Akademickie - portal środowiska akademickiego i naukowego [online], prenumeruj.forumakademickie.pl [dostęp 2024-08-26] .
  2. ↑ a b Cmentarz Świętej Rodziny we Wrocławiu [dostęp 2024-08-26].
  3. ↑ KOWARZYK, Hugon [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03]  (pol.).
  4. ↑ a b Cmentarz Parafialny św. Rodziny we Wrocławiu [online], mogily.pl [dostęp 2024-08-26] .
  5. ↑ Notka Biograficzna - Hugon Kowarzyk - AZON [online], zasobynauki.pl [dostęp 2024-08-26] .
  6. ↑ M.P. z 1951 r. nr 75, poz. 1024 „za wybitną działalność naukową w dziedzinie medycyny”.
  7. ↑ a b Poczet Doktorów Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu 1950–2018. Wrocław: Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 2018, s. 80–83. ISBN 978-83-7055-388-3. [dostęp 2024-08-26].
  8. ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-26]. 
  9. ↑ Doktorzy Honoris Causa: Multimedialna Baza Danych Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego [online], mbd.muzeum.uni.wroc.pl [dostęp 2024-08-26] .
  10. ↑ Osiedle Kowarzyka. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2018-03-03].

Bibliografia

  • Kowarzyk Hugon, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-03-03] .
  • Hugon Kowarzyk. google.pl. [dostęp 2018-03-03].
  • Hugon Kowarzyk. uni.wroc.pl. [dostęp 2018-03-03].
  • Katedra i Zakład Patofizjologii. patfiz.umed.wroc.pl. [dostęp 2018-03-03].
  • ISNI: 0000000061726324
  • VIAF: 89153600
  • GND: 1186943769
  • SUDOC: 245183191
  • NKC: mzk20211105505
  • NTA: 229357318
  • PLWABN: 9810623201605606
  • NUKAT: n93125260
  • PWN: 3926666
Identyfikatory zewnętrzne:
  • PAN: KOWARZYK, Hugon
  • identyfikator osoby w serwisie „Nauka Polska”: 220568