Gronowo Elbląskie

Gronowo Elbląskie

wieś
Budynek dworca kolejowego w Gronowie Elbląskim
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Gronowo Elbląskie
Liczba ludności (2010)	1620[2]
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	82-335[3]
Tablice rejestracyjne	NEB
SIMC	0150567
Położenie na mapie gminy Gronowo Elbląskie Gronowo Elbląskie
Położenie na mapie Polski Gronowo Elbląskie
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gronowo Elbląskie
Położenie na mapie powiatu elbląskiego Gronowo Elbląskie
54°05′10″N 19°18′23″E/54,086111 19,306389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gronowo Elbląskie^[4] (niem. Grunau)^[5][6] – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Gronowo Elbląskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Gronowo Elbląskie.

Gronowo Elbląskie położone jest na Żuławach Elbląskich, około 13 km od Elbląga.

Nadanie aktu lokacyjnego wsi nastąpiło w 1370 roku. Okoliczne tereny zasiedlano jednak znacznie wcześniej. Wskazują na to archeologiczne znaleziska z epoki brązu z lat 1500–800 p.n.e. oraz z czasów rzymskich. W czasach świetności osady Truso przez ziemie położone obok Gronowa przebiegał Szlak bursztynowy, co również sprzyjało osiedlaniu się ludności. Podobnie daty lokacji okolicznych miejscowości świadczą o wcześniejszej kolonizacji okolic Gronowa^[7][8].

Wieś okręgu sędziego ziemskiego Elbląga w XVII i XVIII wieku^[9].

W 1852 zakończyła się budowa kolei Malbork – Braniewo, prowadzącej przez Gronowo Elbląskie, co pozwoliło skomunikować miejscowość z siedzibą powiatu – Elblągiem^[10]. Na przełomie XIX i XX wieku we wsi funkcjonowała mleczarnia.

Jeszcze kilka lat temu na budynku dworca znajdowała się tabliczka, która wskazywała poziom wody w Gronowie w czasie wielkiej powodzi z 1888 roku. W niedzielę palmową 25 marca Gronowo Elbląskie i wiele innych miejscowości w powiatach elbląskim i malborskim znalazło się pod wodą, wskutek pęknięcia wału przeciwpowodziowego nad Nogatem^[10].

5 lipca 1982 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła w Gronowie, a w 1983 rozpoczęto jego budowę. 20 czerwca 1985 roku biskup warmiński Jan Obłąk erygował w Gronowie parafię św. Jana Chrzciciela. Budowa kościoła zakończyła się w 1987 roku^[11].

• 4 km od miejscowości przez Jegłownik przebiega droga krajowa : Grzechotki – Elbląg – Jegłownik – Malbork – Kostrzyn nad Odrą

• Miejscowość położona jest na trasie linii kolejowej nr 204: Malbork – Mamonowo
• Gronowo Elbląskie (stacja kolejowa)

• PKS Elbląg, linia: Elbląg Dworzec Autobusowy – Gronowo Elbląskie – Dzierzgoń
• PKS Elbląg, linia: Elbląg Dworzec Autobusowy – Gronowo Elbląskie – Elbląg Dworzec Autobusowy
• PKS Dzierzgoń, linia: Dzierzgoń – Gronowo Elbląskie – Elbląg Dworzec Autobusowy

• Urząd Gminy
• Urząd Stanu Cywilnego
• Gminny Ośrodek Zdrowia
• Posterunek Policji
• OSP w Gronowie Elbląskim
• Gimnazjum
• Szkoła podstawowa
• Przedszkole
• Gminna Biblioteka Publiczna
• Urząd pocztowy
• Gminne Centrum Informacji
• Świetlica gminna Oaza

• Budynek dworca kolejowego z 1882 roku^[12]

• dąb szypułkowy o obwodzie pnia 4 m i wysokości 30 m, uznany za pomnik przyrody^[2]

• Budynek szkoły w Gronowie Elbląskim^[13]
• XX-wieczna willa mieszkalna wybudowana w 1910 roku, stanowiąca charakterystyczny przykład architektury żuławskiej^[13]

Przez Gronowo Elbląskie przebiegają cztery szlaki rowerowe^[14]:

• Szlak rowerowy I: Markusy – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Wikrowo – Elbląg
• Szlak rowerowy II: Szaleniec – Rozgart – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Wikrowo – Elbląg
• Szlak rowerowy III: Stare Pole – Fiszewo – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Wikrowo – Elbląg
• Szlak rowerowy IV: Markusy – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Nogat – Kopanka Pierwsza – Michałowo (śluza)

• Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych – coroczny rajd pieszy, który upamiętnia zamordowanych przez pruskich żołnierzy w pobliskim Fiszewie weteranów Powstania Listopadowego
• Dożynki Gminne

• Gminne Centrum Kultury
• Grupa teatralna EGO

• Pomowiec Gronowo Elbląskie – piłka nożna (w sezonie 2011/2012 A-klasa, gr. warm.-maz. II)
• UKS Tajfun Gronowo Elbląskie – piłka nożna, tenis stołowy, unihokej
• Koło PZW w Gronowie Elbląskim

• Bronisław Korko – obrońca Westerplatte, po wojnie mieszkaniec Gronowa, gdzie zmarł na posterunku MO w 1968 roku

• Parafia św. Jana Chrzciciela w Gronowie Elbląskim