Fiołek nagi
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | malpigiowce | ||
Rodzina | fiołkowate | ||
Rodzaj | fiołek | ||
Gatunek | fiołek nagi | ||
Nazwa systematyczna | |||
Viola glabella Nutt. J.Torrey & A.Gray, Fl. N. Amer. 1: 142 (1838)[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Fiołek nagi (Viola glabella Nutt.) – gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Występuje naturalnie w południowo-zachodniej Kanadzie (w prowincjach Kolumbia Brytyjska i Alberta) oraz zachodnich Stanach Zjednoczonych (na Alasce, w stanie Waszyngton, Oregonie, Kalifornii, Idaho i Montanie)[3][4]. W całym swym zasięgu jest gatunkiem najmniejszej troski, ale regionalnie (w Albercie) jest zagrożony[5].
Morfologia
- Pokrój
- Bylina dorastająca do 3–38 cm wysokości, tworzy kłącza[4].
- Liście
- Blaszka liściowa ma kształt od owalnego do nerkowatego. Mierzy 1,4–8,5 cm długości oraz 0,8–9,3 cm szerokości, jest karbowana lub piłkowana na brzegu, ma sercowatą nasadę i ostry lub tępy wierzchołek. Ogonek liściowy jest nagi i ma 0,2–27 cm długości. Przylistki są owalne lub odwrotnie jajowate[4].
- Kwiaty
- Pojedyncze, wyrastające z kątów pędów. Mają działki kielicha o lancetowatym kształcie. Płatki są odwrotnie jajowate i mają żółtą barwę, dolny płatek jest odwrotnie jajowaty, mierzy 6–18 mm długości, z purpurowymi żyłkami, posiada obłą ostrogę o długości 1–2 mm[4].
- Owoce
- Torebki mierzące 7–13 mm, o kształcie od jajowatego do elipsoidalnego[4].
Biologia i ekologia
Rośnie w lasach oraz na brzegach cieków wodnych, na wysokości do 2600 m n.p.m.[4] Występuje od 4. do 8. strefy mrozoodporności. Preferuje stanowiska w półcieniu lub cieniu, na wilgotnym podłożu. Kwitnie od marca do lipca[6].
Zastosowanie
Młode liście i pąki kwiatowe bywają spożywane surowe lub gotowane. Dodane do zupy zagęszczają ją podobnie jak owoce piżmianu jadalnego. Z liści robi się także herbatę. Jednak żółte kwiaty tego gatunku spożywane w dużych ilościach mogą powodować biegunkę[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-01] (ang.).
- ↑ a b c Viola glabella Nutt.. Plants of the World Online. [dostęp 2021-03-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Viola glabella. Plantes & Botanique. [dostęp 2021-03-10]. (fr.).
- ↑ Viola glabella / Smooth Yellow Woodland Violet. NatureServe Explorer 2.0. [dostęp 2021-03-10]. (ang.).
- ↑ Viola glabella (Pioneer violet). [w:] Native Plants of North America [on-line]. wildflower.org. [dostęp 2021-03-10]. (ang.).
- ↑ Viola glabella – Nutt.. Plants For A Future. [dostęp 2021-03-03]. (ang.).
- EoL: 484303
- Flora of North America: 250100916
- GBIF: 5331176
- identyfikator iNaturalist: 71113
- IPNI: 868221-1
- ITIS: 22082
- NCBI: 1017133
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-33800400
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:868221-1
- identyfikator Tropicos: 33800400
- USDA PLANTS: VIGL
- CoL: 5BGSZ