Fenoloftaleina
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Roztwór fenoloftaleiny w środowisku zasadowym | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C20H14O4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 318,32 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 77-09-8 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 4764 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | DB04824 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | A06 AB04 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Fenoloftaleina (łac. Phenolophthaleinum) – organiczny związek chemiczny, stosowany głównie jako wskaźnik pH.
W stanie czystym jest to bezbarwna substancja krystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie, rozpuszczalna w alkoholach. W laboratoriach spotykana jest głównie jako ok. 1% bezbarwny roztwór w etanolu.
Fenoloftaleina | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
pH < 0 | ⇄ | pH 0−8,2 | ⇄ | pH 8,2−12,0 | ⇄ | pH >12,0 |
Fenoloftaleina jest wskaźnikiem alkacymetrycznym, tzn. zmienia formę z bezbarwnej w środowisku umiarkowanie kwasowym lub obojętnym na malinowoczerwoną w środowisku umiarkowanie zasadowym. Zalecana głównie do miareczkowania roztworów słabych kwasów mocnymi zasadami, gorsze wyniki uzyskiwane są dla miareczkowania silnie rozcieńczonych mocnych kwasów mocnymi zasadami (i odwrotnie); dla pozostałych układów miareczkowania nie nadaje się na wskaźnik[9]. Jest też stosowana przy produkcji tzw. papierków uniwersalnych. Zakres pH zmiany barwy: 8,3–10,0. W skrajnych wartościach pH zachodzą dodatkowe zmiany barwy: w roztworach silnie kwasowych (pH<0) przybiera kolor pomarańczowy wskutek przejścia w formę karbokationu trytylowego, natomiast w środowisku silnie zasadowym (pH>12) staje się bezbarwna.
W lecznictwie stosowana niekiedy jako środek przeczyszczający. Stosowana także w produkcji znikających tuszy. Tu zmieszana jest z wodorotlenkiem sodu (NaOH), który reaguje w powietrzu z dwutlenkiem węgla, tworząc węglan sodu (Na2CO3). Zmiana pH powoduje zanik zabarwienia.
Symbol | ||||
---|---|---|---|---|
Struktura | ||||
Model | ||||
pH | 0−8,2 | 8,2−12,0 | >12,0 | |
Odczyn | silnie kwasowy | bliski obojętnemu | zasadowy | silnie zasadowy |
Kolor | pomarańczowy | bezbarwny | do malinowoczerwonego | bezbarwny |
Zdjęcie |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
- ↑ a b c d e Fenoloftaleina. [martwy link] The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2012-08-16]. (ang.).[niewiarygodne źródło?]
- ↑ a b Phenolphthalein (nr 33518) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
- ↑ a b Phenolphthalein, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-16] (ang.).
- ↑ a b Phenolphthalein, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04824 (ang.).
- ↑ Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 129, ISBN 83-7183-240-0 .
- ↑ Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
- ↑ a b Fenoloftaleina, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-10] (ang.).
- ↑ Jan Dobrowolski: Podręcznik chemii analitycznej. Wyd. 2. Warszawa: PZWL, 1964, s. 313.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
A06AA – Leki zmiękczające masy kałowe |
|
---|---|
A06AB – Kontaktowe leki przeczyszczające |
|
A06AC – Leki zwiększające objętość mas kałowych |
|
A06AD – Leki przeczyszczające działające osmotycznie |
|
A06AG – Wlewki doodbytnicze | |
A06AH – Antagonisty opioidowe o wybiórczym działaniu obwodowym |
|
A06AX – Inne leki przeczyszczające |
|
- Britannica: science/phenolphthalein
- SNL: fenolftalein
- Catalana: 0108573
- DSDE: fenolftalein