Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Grodkowice | ||
Adres | ul. Karola Żeleńskiego | ||
Typ budynku | kaplica | ||
Architekt | Jan Sas-Zubrzycki | ||
Inwestor | Anna i Stanisław Żeleńscy | ||
Kondygnacje | 2 | ||
Rozpoczęcie budowy | 1904 | ||
Ukończenie budowy | 1905 | ||
Pierwszy właściciel | Anna i Stanisław Żeleńscy | ||
Kolejni właściciele | |||
Położenie na mapie gminy Kłaj | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||
Położenie na mapie powiatu wielickiego | |||
49°58′34,0651″N 20°15′36,4165″E/49,976129 20,260116 | |||
|
Dom zakonny z kaplicą i figurą Matki Boskiej w Grodkowicach – znajdujący się w powiecie wielickim, w gminie Kłaj, w Grodkowicach.
Budynek pierwotnie pełnił funkcję ochronki, później przekształcił się w szkołę, a od kilkudziesięciu lat pełni już tylko funkcję sakralną. Kaplica w budynku dawnej ochronki jest najstarszą świątynią w gminie Kłaj[1].
Budynek wraz z figurą wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków[2].
Historia
Projektantem ochronki w dobrach Stanisława Żeleńskiego był Jan Sas-Zubrzycki[3], a fundatorką Anna Żeleńska (żona Władysława Żeleńskiego). W 1905 roku obiekt oddano siostrom ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny ze Starej Wsi, dodając 2 morgi pola i roczną stałą ordynarię. Siostry miały opiekować się chorymi i udzielać nauki dzieciom miejscowym[4]. Siostry prowadziły działalność oświatowo-opiekuńczą do 1949 roku. Kaplica jest użytkowana przez kościół parafialny w Brzeziu[5].
Architektura
Dwukondygnacyjny budynek na nieregularnym planie, o kształcie piętrowej willi podmiejskiej, z kaplicą i wieżą. Zastosowano szarą i czerwoną cegłę oraz piaskowiec[3].
Otoczenie
Przed budynkiem, na kamiennym kopcu stoi figura Matki Bożej. Na cokole napis fundacyjny: „FUNDATORKA// Kamila RUSSOCKICH // ŻELEŃSKA // ROKU PANA: 1856”. Na tylnej ścianie cokołu słabo widoczny podpis rzeźbiarza „E. Stehlik”[6].
Przypisy
- ↑ Grodkowice – praktyczny prezent na 111 urodziny [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-12] .
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kłaj [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-13] .
- ↑ a b JerzyJ. Wowczak JerzyJ., Jan Sas-Zubrzycki, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonika Kraków, 2017, s. 96, ISBN 978-83-65080-63-9 [dostęp 2023-02-06] (pol.).
- ↑ Dzieje Ochronki w Grodkowicach [online], grodkowice.pl [dostęp 2023-11-12] .
- ↑ Parafia Przemienienia Pańskiego w Brzeziu [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-12] .
- ↑ Figura Matki Boskiej Łaskawej w Grodkowicach [online], klaj.pl [dostęp 2023-11-12] .