Dom Esterki w Radomiu
nr rej. 36 z 23.06.1947, 753 z 5.05.1972, 197/A/83 z 14.04.1983 | |||
Dom Esterki (2012) | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Radom | ||
Adres | Rynek 5 | ||
Styl architektoniczny | barok | ||
Kondygnacje | 3 | ||
Ukończenie budowy | XV wiek | ||
Ważniejsze przebudowy | XVII wiek | ||
Zniszczono | 1940 | ||
Odbudowano | 1957 | ||
Położenie na mapie Radomia | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
51°24′12,7″N 21°08′31,4″E/51,403528 21,142056 | |||
|
Dom Esterki – zabytkowy budynek znajdujący się w Radomiu, w północnej pierzei Rynku, pod numerem 5.
Historia
Pierwszy murowany dom zajmujący parcelę nr 5 przy radomskim Rynku wybudował pod koniec XV w. mieszczanin Ignacy Gaczkowski. Około XVII w. budynek przebudowano w stylu barokowym. Kamienica jako jeden z nielicznych budynków mieszkalnych na obszarze Miasta Kazimierzowskiego przetrwała okres potopu szwedzkiego (z tego samego okresu pochodzi również sąsiadujący z domem Esterki dom Stanisława Gąski). Nazwa zwyczajowa budynku wiąże się legendarną postacią Estery – Żydówki mieszkającej w Radomiu w okresie Potopu. Według podania miała ona odrzucić zaloty niekulturalnego szwedzkiego rajtara z gwardii przybocznej rezydującego w Radomiu Karola Gustawa, czym zasłużyła sobie na pamięć. Innym wytłumaczeniem popularnej obecnie nazwy może być też dziewiętnastowieczna moda na nazywanie starych kamienic w miastach lokowanym przez Kazimierza Wielkiego imieniem Estery. Za tą hipotezą przemawia fakt, że wcześniej określano budynek jako Kamienicę Senatorską, co może wskazywać, że należała ona do jednego z członków obradującego w Radomiu Trybunału Skarbowego Koronnego. Niemniej jednak, w okresie II wojny światowej Niemcy zburzyli dom, nazywany imieniem legendarnej Żydówki. Zrekonstruowany budynek oddano do użytku w 1957 roku. Od tamtego czasu pozostaje siedzibą różnych instytucji kultury, m.in. Muzeum Sztuki Współczesnej, oddziału Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. W budynku urządzono również wystawę prezentującą początki miasta lokacyjnego w średniowieczu[1][2].
Architektura
Dom Esterki to dwupiętrowy, czteroosiowy budynek nakryty szczytem. Fasada podzielona gzymsami członkującymi.
Przypisy
- ↑ red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 56
- ↑ Radom: Kamienice Gąski i Esterki.
- p
- d
- e
Północna pierzeja |
|
---|---|
Zachodnia pierzeja |
|
Południowa pierzeja |
|
Wschodnia pierzeja |
|
Płyta Rynku |
|