Czosnek błękitny
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | czosnkowate | ||
Rodzaj | czosnek | ||
Gatunek | czosnek błękitny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Allium caeruleum Pall. Reise Russ. Reich. 2: 737. 1773 | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Czosnek błękitny, czosnek niebieski (Allium caeruleum Pall.) – gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych. Gatunek występuje na Kaukazie nad M. Kaspijskim, w południowo-zachodniej Syberii (Ałtaj), na terenie Azji Środkowej (Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, w północno-zachodnich Chinach (Sinciang) i w Mongolii[3].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina w czasie kwitnienia osiąga wysokość 25-30 cm.
- Cebula
- Pojedyncza, prawie okrągła, średnicy 1-2 cm, zazwyczaj z małymi cebulkami przybyszowymi u nasady, okryta szczelnie ciemnoszarą, suchą łuską.
- Łodyga
- Prosto wzniesiona, obła, sztywna, gładka lub chropowate drobnymi ząbkami, do 1/3 objęta pochwami liści; wysokość 25-30 cm.
- Liście
- 2-3 w dolnej części głąbika, krótsze od niego, 2-5 mm szerokie, równowąskie, dęte. W przekroju nierówno trójkątne. Między krawędziami gładkie lub chropowate drobnymi ząbkami. Zasychają w trakcie kwitnienia.
- Kwiaty
- Zebrane w półkuliste lub kuliste, gęste, niewielkie (do 2,5 cm średnicy) baldachy pozorne na szczycie łodygi. Przed rozwinięciem kwiatostan osłonięty jest błoniastą dwuczęściową, nie odpadającą podczas kwitnienia okrywą. W kwiatostanie do 50 kwiatów; często występują również (a czasem nawet tylko) cebulki. Szypułki nierówne, 2-6 razy dłuższe niż okwiat, z przylistkami. Działki podłużne do podłużnie-lancetowatych, 3-5×0.8-1.8 mm, błękitne (u roślin uprawnych także fioletowoniebieskie), wewnętrzne węższe. Pręciki równej długości, nieco dłuższe lub krótsze od działek; nitki zrośnięte u podstawy i przyrośnięte do działek okwiatu, całe, czasami z jednym ząbkowatym wyrostkiem po każdej stronie podstawy, wewnętrzne do 1,5-2x szersze niż zewnętrzne. Zalążnia owalna, z wklęsłymi miodnikami, zakrytymi kapturkowymi występami u nasady.
Biologia i ekologia
Bylina, geofit. Roślina w naturze występuje na pozbawionych lasu stokach górskich i halach w piętrze alpejskim, 1100-2300 m n.p.m. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Zastosowanie i uprawa
- Zastosowanie. Jest uprawiany jako roślina ozdobna, do zastosowania w ogrodach skalnych i alpinariach. Łatwa w uprawie, ma małe wymagania co do wilgotności podłoża. Przyciąga motyle i pszczoły. Nadaje się na kwiat cięty. Zalecane stosowanie w dużych grupach.
- Wymagania. Mrozoodporność i wymagania klimatyczne – strefa 6-9[4]. W Polsce mrozoodporność wystarczająca. Gleba lekka i przepuszczalna, nieco wilgotna w czasie wegetacji, potem może być całkowicie sucha. Należy unikać nadmiernego nawodnienia, mogącego prowadzić do chorób grzybowych. Nasłonecznienie tylko pełne.
- Uprawa. Sadzić jesienią na głębokość 12 cm, przy odległości 5 cm. Rozmnażanie – przez podział cebul lub cebulki przybyszowe (rośliny uprawiane podobno nie wydają zdolnych do kiełkowania nasion).
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
- ↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 1084326
- EUNIS: 189355
- Flora of China: 200027453
- Flora of North America: 200027453
- GBIF: 2856061
- identyfikator iNaturalist: 505723
- IPNI: 527740-1
- NCBI: 138318
- Plant Finder: 282298
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-295199
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:527740-1
- identyfikator Tropicos: 18404546
- CoL: 667HX