Czesław Karol Czajkowski

Czesław Karol Czajkowski
„Docent”, „Przewodnik”, „Rentgen”, „Szeremeta”
Ilustracja
Czesław Czajkowski (przed 1934)
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1895
Czortków

Data i miejsce śmierci

1 sierpnia 1944
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1944

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Czesław Karol Czajkowski, ps. „Docent”, „Przewodnik”, „Rentgen”, „Szeremeta” (ur. 13 kwietnia 1895 w Czortkowie, zm. 1 sierpnia 1944 w Warszawie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Czesław Karol Czajkowski urodził się w rodzinie Karola i Marii z domu Szarkiewicz[1]. W C. K. gimnazjum w Rzeszowie do momentu wybuchu I wojny światowej w 1914 ukończył 6 klas gimnazjum[2]. Służył w Legionach Polskich od sierpnia 1914 początkowo w 2 pułku piechoty, a od listopada w 3 pułku piechoty[3]. Dowodził w nim plutonem po ukończeniu kursu oficerskiego w Zegrzu. W szeregach II Brygady przeszedł w lutym 1918 przez front pod Rarańczą i od marca dowodził plutonem w 16 pułku strzelców II Korpusu Polskiego na Wschodzie. Przebywał w niewoli niemieckiej w Brześciu po bitwie pod Kaniowem od maja do listopada 1918 roku[3].

Oficer służby stałej Wojska Polskiego od listopada 1918, w którym był początkowo referentem kwatermistrzostwa w Komendzie Miasta w Warszawie. W 3 pułku piechoty Legionów był dowódcą kompanii od kwietnia 1919, dowódcą II batalionu od maja 1927 i dowódcą III batalionu od maja 1928[3].

Od lipca 1930 inspektor PW i WF DOK X Przemyśl, a w kwietniu 1932 został dowódcą batalionu KOP „Bereźne”[3]. Zastępca dowódcy 9 pułku piechoty Legionów od listopada 1937, a od grudnia 1938 był dowódcą tego pułku. W kampanii wrześniowej 1939 roku był dowódcą Ośrodka Zapasowego 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu, a później dowodził oddziałem, który został utworzony na bazie tego ośrodka i wchodził w skład Grupy „Kowel”.

Po zakończeniu działań wojennych przybył do Warszawy. Od lutego (czerwca?) 1940 w konspiracji w ZWZ. Nie jest znany bliżej jego przydział początkowy. Na jesieni 1941 w stopniu podpułkownika pod pseudonimem „Szeremeta” objął po ppłk. Mieczysławie Dobrzańskim szefowanie Wydziałem II Komendy Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ, a od kwietnia 1942 został szefem Wydziału II Komendy (po kpt. Tadeuszu Sztumberk-Rychterze) nowo utworzonego Obszaru Warszawa AK. Występował w nim pod pseudonimami: „Szeremeta”, „Docent”, „Przewodnik” i „Rentgen”. Przekazywał również od wiosny 1943 informacje Wydziałowi Informacji Sztabu Głównego GL, a dzięki temu wydział ten zawdzięczał jemu kilka sukcesów w walce z agentami Gestapo, którzy rozpracowywali PPR i GL. Zaginął podczas powstania warszawskiego 1 sierpnia 1944 w drodze do kwatery Komendy Obszaru Warszawa AK.

Opublikował Zarys historji wojennej 3-go pułku piechoty Legionów (W. 1930).

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
  2. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 2.
  3. ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
  4. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  5. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  6. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia

  • Czajkowski Czesław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.73-6746 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-06-15].
  • Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 56. ISBN 83-211-0739-7.
  • VIAF: 639156374123307710007