Centrum Bankowo-Finansowe w Warszawie
nr rej. A-896 z 16 listopada 2009[1] | |||
Gmach od strony ronda de Gaulle’a | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Warszawa | ||
Adres | ul. Nowy Świat 6/12 | ||
Typ budynku | biurowiec | ||
Styl architektoniczny | modernizm | ||
Architekt | Wacław Kłyszewski | ||
Inwestor | KC PZPR | ||
Rozpoczęcie budowy | 1948 | ||
Ukończenie budowy | sierpień 1952 | ||
Pierwszy właściciel | KC PZPR | ||
Obecny właściciel | Centrum Bankowo-Finansowe „Nowy Świat” SA | ||
Położenie na mapie Warszawy | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
52°13′51,75″N 21°01′20,61″E/52,231042 21,022392 | |||
| |||
Strona internetowa |
Centrum Bankowo-Finansowe, dawniej Dom Partii[2][1] lub zwyczajowo Biały Dom – budynek biurowy w Warszawie znajdujący się przy rondzie Charles’a de Gaulle’a, pod adresem ul. Nowy Świat 6/12.
Opis
Do lat 40. XX wieku w tym miejscu, pod adresem ul. Nowy Świat 14, znajdowała się kamienica Jasińskiego, w której w latach 1827–1918 miała siedzibę Izby Obrachunkowa[3], w latach 1915–1918 niemiecka Kolej Przewozów Wojskowych, Dyrekcji Generalnej Warszawa (Militäreisenbahn – Generaldirektion Warschau), a w latach 1918–1939 Ministerstwo Komunikacji, choć w 1931 główną siedzibę resortu przeniesiono na ul. Chałubińskiego 4/6[3][4].
Na projekt budynku rozpisano w 1947 roku konkurs architektoniczny. W tym samym roku spośród 10 zaproszonych zespołów wybrano projekt zespołu „Tygrysów” (Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński i Eugeniusz Wierzbicki)[5]. Budowę rozpoczęto w lipcu 1948[6].
Budynek oddano do użytku 1 maja 1951 jako tak zwany Dom Partii (siedzibę Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). Od tego dnia do nowego gmachu sukcesywnie zaczęły się przenosić kolejne wydziały PZPR, jednak wciąż trwały w nim prace wykończeniowe. Ostateczne przekazanie do eksploatacji całości budynku nastąpiło na początku sierpnia 1952[7]. Zbudowany został oficjalnie ze składek członków partii; tak naprawdę koszty pokryto z kasy państwa i z wymuszonych zakupów cegiełek[8] i później mieścił się tu też Komitet Warszawski PZPR. Do budowy wykorzystano m.in. granit ze zniszczonego mauzoleum Hindenburga[9].
Monumentalny gmach ma kształt zamkniętego czworoboku z dużym wewnętrznym dziedzińcem, łączącym się w przyziemiu szerokimi podcieniami z otwartą przestrzenią[2].
W latach 1991–2000 w budynku miała siedzibę Giełda Papierów Wartościowych, która później przeniosła się do Centrum Giełdowego. 16 kwietnia 1991 odbyła się tam pierwsza sesja giełdowa[10]. Na mocy decyzji premiera Tadeusza Mazowieckiego z lipca 1990 środki z wynajmu zostały przeznaczone na budowę nowej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.
Właścicielem budynku jest Centrum Bankowo-Finansowe „Nowy Świat” SA, której udziałowcami są Mars Fundusz Inwestycyjny Zamknięty oraz Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego. Głównymi najemcami są Agencja Rozwoju Przemysłu oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.
W maju 2005 przed budynkiem odsłonięto pomnik Charles’a de Gaulle’a[11]. W 2009 budynek został wpisany do rejestru zabytków[1].
Do 2019 na parterze budynku znajdował się salon sprzedaży samochodów marki Ferrari[12]. Do 2020 w budynku miało swoją siedzibę Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.
Przypisy
- ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 46. [dostęp 2022-11-12].
- ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 122.
- ↑ a b Stanisław Szenic: Najstarszy szlak Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 278.
- ↑ Spis abonentów warszawskiej sieci telefonów Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej i rządowej warsz. sieci okręgowej 1938.
- ↑ Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 377, 378. ISBN 978-83-280-3725-0.
- ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 177.
- ↑ AndrzejA. Skalimowski AndrzejA., Dom Partii. Historia gmachu KC PZPR w Warszawie, wyd. 1, Warszawa: Neriton, 2010, ISBN 978-83-7543-170-4 .
- ↑ Dominika Olszewska: Dom Partii już zabytkowy. Ale salon Ferrari będzie. wyborcza.pl/warszawa, 2010-02-03. [dostęp 2018-02-17].
- ↑ LechL. Królikowski LechL., Warszawa 1914-1920. Warszawa i okolice w latach walki o niepodległość i granice Rzeczypospolitej, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008, ISBN 978-83-61408-75-8 .
- ↑ Dawid Krawczyk. Jak w Domu Partii skończył się komunizm. „Gazeta Stołeczna”, s. 12, 16 kwietnia 2021.
- ↑ Francuzi warszawiakom. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 11 maja 2005. [dostęp 2019-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-11)].
- ↑ O nas. Ferrari Warszawa. ferrariwarszawa.com. [dostęp 2019-08-17].
Linki zewnętrzne
- Centrum Bankowo-Finansowe „Nowy Świat”