Bolitoglossa

Bolitoglossa[1]
Duméril, Bibron & Duméril, 1854[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – grzybozorek meksykański (B. mexicana)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

płazy

Rząd

płazy ogoniaste

Rodzina

bezpłucnikowate

Podrodzina

Hemidactyliinae

Rodzaj

Bolitoglossa

Typ nomenklatoryczny

Bolitoglossa mexicana A.M.C. Duméril, Bibron & A.H.A. Duméril, 1854

Synonimy
  • Oedipus Tschudi, 1838[3]
  • Eladinea[a] Miranda-Ribeiro, 1937[4]
  • Magnadigita Taylor, 1944[5]
  • Palmatotriton Smith, 1945[6]
  • Nanotriton Parra-Olea, García-París & Wake, 2004[7]
  • Oaxakia Parra-Olea, García-París & Wake, 2004[8]
  • Pachymandra Parra-Olea, García-París & Wake, 2004[8]
  • Mayamandra Parra-Olea, García-París & Wake, 2004[9]
Gatunki

140 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Bolitoglossa – rodzaj płazów ogoniastych z podrodziny Hemidactyliinae w rodzinie bezpłucnikowatych (Plethodontidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w północno-wschodnim Meksyku przez środkowy i południowy Meksyk, Amerykę Środkową oraz w Kolumbii, Wenezueli, Ekwadorze, Peru, północno-wschodniej Brazylii i środkowej Boliwii[10].

Systematyka

Etymologia

  • Oedipus: gr. οιδος oidos, οιδευς oideus „obrzęk”, od οιδεω oideō „nabrzmiewać, pęcznieć”; πους pous, ποδος podos „stopa”[11]. Gatunek typowy: Salamandra platydactylus J.E. Gray, 1831; nazwa zajęta przez Oedipus Berthold, 1827 (prostoskrzydłe)[b].
  • Bolitoglossa: gr. βωλιτης bōlitēs „grzyb”; γλωσσα glōssa „język”[2].
  • Magnadigita: łac. magnus „wielki, duży, potężny”; digitus „palec, palec u nogi”[13]. Gatunek typowy: Bolitoglossa nigroflavescens Taylor, 1941 (= Oedipus franklini Schmidt, 1936).
  • Palmatotriton: łac. palmatus „dłoniasty”; gr. τρίτων tritōn „traszka”[14]. Gatunek typowy: Oedipus rufescens Cope, 1869[c].
  • Nanotriton: gr. νανος nanos „karzeł”; τρίτων tritōn „traszka”[7]. Gatunek typowy: Oedipus rufescens Cope, 1869.
  • Oaxakia: Oaxaca, południowy Meksyk[8]. Gatunek typowy: Oedipus macrinii Lafrentz, 1930.
  • Pachymandra: gr. παχυς pakhus „szeroki, gruby”; σαλαμανδρα salamandra „salamandra”[8]. Gatunek typowy: Spelerpes dofleini Werner, 1903.
  • Mayamandra: Majowie (ang. Maya), starożytny lud i cywilizacja z południowego Meksyku i Jukatanu; gr. σαλαμανδρα salamandra „salamandra”[9]. Gatunek typowy: Bolitoglossa hartwegi Wake & Brame, 1969.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:

  • Bolitoglossa „altamazonica” Cusi, Gagliardi-Urrutia, Brcko, Wake & von May, 2020
  • Bolitoglossa adspersa (Peters, 1863)
  • Bolitoglossa alberchi García-París, Parra-Olea, Brame & Wake, 2002
  • Bolitoglossa altamazonica (Cope, 1874)
  • Bolitoglossa alvaradoi Taylor, 1954
  • Bolitoglossa anthracina Brame, Savage, Wake & Hanken, 2001
  • Bolitoglossa aurae Kubicki & Arias, 2016
  • Bolitoglossa aureogularis Boza-Oviedo, Rovito, Chaves, García-Rodríguez, Artavia, Bolaños & Wake, 2012
  • Bolitoglossa awajun Cusi, Gagliardi-Urrutia, Brcko, Wake & von May, 2020
  • Bolitoglossa biseriata Tanner, 1962
  • Bolitoglossa bolanosi Arias, Chaves & Parra-Olea, 2024
  • Bolitoglossa borburata Trapido, 1942
  • Bolitoglossa bramei Wake, Savage & Hanken, 2007
  • Bolitoglossa caldwellae Brcko, Hoogmoed & Neckel-Oliveira, 2013
  • Bolitoglossa capitana Brame & Wake, 1963
  • Bolitoglossa carri McCranie & Wilson, 1993
  • Bolitoglossa cataguana Townsend, Butler, Wilson & Austin, 2009
  • Bolitoglossa cathyledecae Ponce, Navarro, Morales & Batista, 2022
  • Bolitoglossa celaque McCranie & Wilson, 1993
  • Bolitoglossa centenorum Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa cerroensis (Taylor, 1952)
  • Bolitoglossa chica Brame & Wake, 1963
  • Bolitoglossa chinanteca Rovito, Parra-Olea, Lee & Wake, 2012
  • Bolitoglossa chucantiensis Batista, Köhler, Mebert & Vesely, 2014
  • Bolitoglossa coaxtlahuacana Palacios-Aguilar, Cisneros-Bernal, Arias-Montiel & Parra-Olea, 2020
  • Bolitoglossa colonnea (Dunn, 1924)
  • Bolitoglossa compacta Wake, Brame & Duellman, 1973
  • Bolitoglossa conanti McCranie & Wilson, 1993
  • Bolitoglossa copia Wake, Hanken & Ibáñez, 2005
  • Bolitoglossa copinhorum Itgen, Sessions, Wilson & Townsend, 2020
  • Bolitoglossa cuchumatana (Stuart, 1943)
  • Bolitoglossa cuna Wake, Brame & Duellman, 1973
  • Bolitoglossa daryorum Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa decora McCranie & Wilson, 1997
  • Bolitoglossa diaphora McCranie & Wilson, 1995
  • Bolitoglossa digitigrada Wake, Brame & Thomas, 1982
  • Bolitoglossa diminuta Robinson, 1976
  • Bolitoglossa dofleini (Werner, 1903)
  • Bolitoglossa dunni (Schmidt, 1933)
  • Bolitoglossa engelhardti (Schmidt, 1936)
  • Bolitoglossa epimela Wake & Brame, 1963
  • Bolitoglossa equatoriana Brame & Wake, 1972
  • Bolitoglossa eremia Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa flavimembris (Schmidt, 1936)
  • Bolitoglossa flaviventris (Schmidt, 1936)
  • Bolitoglossa franklini (Schmidt, 1936)
  • Bolitoglossa gomezi Wake, Savage & Hanken, 2007
  • Bolitoglossa gracilis Bolaños, Robinson & Wake, 1987
  • Bolitoglossa guaneae Acosta-Galvis & Gutiérrez-Lamus, 2012
  • Bolitoglossa guaramacalensis Schargel, García-Pérez & Smith, 2002
  • Bolitoglossa hartwegi Wake & Brame, 1969
  • Bolitoglossa heiroreias Greenbaum, 2004
  • Bolitoglossa helmrichi (Schmidt, 1936)
  • Bolitoglossa hermosa Papenfuss, Wake & Adler, 1984
  • Bolitoglossa hiemalis Lynch, 2001
  • Bolitoglossa huehuetenanguensis Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa hypacra (Brame & Wake, 1962)
  • Bolitoglossa indio Sunyer, Lotzkat, Hertz, Wake, Aléman, Robleto & Köhler, 2008
  • Bolitoglossa insularis Sunyer, Lotzkat, Hertz, Wake, Aléman, Robleto & Köhler, 2008
  • Bolitoglossa jacksoni Elias, 1984 – grzybozorek gwatemalski[16]
  • Bolitoglossa jugivagans Hertz, Lotzkat & Köhler, 2013
  • Bolitoglossa kamuk Boza-Oviedo, Rovito, Chaves, García-Rodríguez, Artavia, Bolaños & Wake, 2012
  • Bolitoglossa kaqchikelorum Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa la Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa leandrae Acevedo, Wake, Márquez, Silva-Pérez, Franco-Pallares & Amézquita, 2013
  • Bolitoglossa lignicolor (Peters, 1873)
  • Bolitoglossa lincolni (Stuart, 1943)
  • Bolitoglossa longissima McCranie & Cruz-Díaz, 1996
  • Bolitoglossa lozanoi Acosta-Galvis & Restrepo, 2001
  • Bolitoglossa macrinii (Lafrentz, 1930)
  • Bolitoglossa madeira Brcko, Hoogmoed & Neckel-Oliveira, 2013
  • Bolitoglossa magnifica Hanken, Wake & Savage, 2005
  • Bolitoglossa marmorea (Tanner & Brame, 1961)
  • Bolitoglossa medemi Brame & Wake, 1972
  • Bolitoglossa meliana Wake & Lynch, 1982
  • Bolitoglossa mexicana Duméril, Bibron & Duméril, 1854 – grzybozorek meksykański[17]
  • Bolitoglossa minutula Wake, Brame & Duellman, 1973
  • Bolitoglossa mombachoensis Köhler & McCranie, 1999
  • Bolitoglossa morio (Cope, 1869)
  • Bolitoglossa mucuyensis García-Gutiérrez, Escalona, Mora, de Pascual & Fermin, 2013
  • Bolitoglossa muisca López-Perilla, Fernández-Roldán, Meza-Joya & Medina-Rangel, 2023
  • Bolitoglossa mulleri (Brocchi, 1883)
  • Bolitoglossa nicefori Brame & Wake, 1963
  • Bolitoglossa nigrescens (Taylor, 1949)
  • Bolitoglossa ninadormida Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa nussbaumi Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa nympha Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa oaxacensis Parra-Olea, García-París & Wake, 2002
  • Bolitoglossa obscura Hanken, Wake & Savage, 2005
  • Bolitoglossa occidentalis Taylor, 1941
  • Bolitoglossa odonnelli (Stuart, 1943)
  • Bolitoglossa omniumsanctorum (Stuart, 1952)
  • Bolitoglossa oresbia McCranie, Espinal & Wilson, 2005
  • Bolitoglossa orestes Brame & Wake, 1962
  • Bolitoglossa pacaya Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa palmata (Werner, 1897)
  • Bolitoglossa pandi Brame & Wake, 1963
  • Bolitoglossa paraensis (Unterstein, 1930)
  • Bolitoglossa peruviana (Boulenger, 1883)
  • Bolitoglossa pesrubra (Taylor, 1952)
  • Bolitoglossa phalarosoma Wake & Brame, 1962
  • Bolitoglossa platydactyla (Gray, 1831)
  • Bolitoglossa porrasorum McCranie & Wilson, 1995
  • Bolitoglossa psephena Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa pygmaea Bolaños & Wake, 2009
  • Bolitoglossa qeqom Dahinten-Bailey, Serrano, Alonso-Ascencio, Cruz-Font, Rosito-Prado, Ruiz-Villanueva, Vásquez-Almazán & Ariano-Sánchez, 2021
  • Bolitoglossa ramosi Brame & Wake, 1972
  • Bolitoglossa riletti Holman, 1964
  • Bolitoglossa robinsoni Bolaños & Wake, 2009
  • Bolitoglossa robusta (Cope, 1894)
  • Bolitoglossa rostrata (Brocchi, 1883)
  • Bolitoglossa rufescens (Cope, 1869)
  • Bolitoglossa salvinii (Gray, 1868)
  • Bolitoglossa savagei Brame & Wake, 1963
  • Bolitoglossa schizodactyla Wake & Brame, 1966
  • Bolitoglossa silverstonei Brame & Wake, 1972
  • Bolitoglossa sima (Vaillant, 1911)
  • Bolitoglossa sombra Hanken, Wake & Savage, 2005
  • Bolitoglossa sooyorum Vial, 1963
  • Bolitoglossa splendida Boza-Oviedo, Rovito, Chaves, García-Rodríguez, Artavia, Bolaños & Wake, 2012
  • Bolitoglossa striatula (Noble, 1918)
  • Bolitoglossa stuarti Wake & Brame, 1969
  • Bolitoglossa subpalmata (Boulenger, 1896)
  • Bolitoglossa suchitanensis Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa synoria McCranie & Köhler, 1999
  • Bolitoglossa tamaense Acevedo, Wake, Márquez, Silva, Franco & Amézquita, 2013
  • Bolitoglossa tapajonica Brcko, Hoogmoed & Neckel-Oliveira, 2013
  • Bolitoglossa tatamae Acosta-Galvis & Hoyos, 2006
  • Bolitoglossa taylori Wake, Brame & Myers, 1970
  • Bolitoglossa tenebrosa Vazquez-Almazán & Rovito, 2014
  • Bolitoglossa tica García-París, Parra-Olea & Wake, 2008
  • Bolitoglossa tzultacaj Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa vallecula Brame & Wake, 1963
  • Bolitoglossa veracrucis Taylor, 1951
  • Bolitoglossa walkeri Brame & Wake, 1972
  • Bolitoglossa xibalba Campbell, Smith, Streicher, Acevedo & Brodie, 2010
  • Bolitoglossa yariguiensis Meza-Joya, Hernández-Jaimes & Ramos-Pallares, 2017
  • Bolitoglossa yucatana (Peters, 1882)
  • Bolitoglossa zacapensis Rovito, Vásquez-Almazán & Papenfuss, 2010
  • Bolitoglossa zapoteca Parra-Olea, García-París & Wake, 2002

Uwagi

  1. ↑ Gatunek typowy: Eladinea estheri Miranda-Ribeiro, 1937 (= Oedipus paraensis Unterstein, 1930).
  2. ↑ Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej umieszcza tę nazwę na Official Index of Rejected and Invalid Generic Names in Zoology[12].
  3. ↑ Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej umieszcza tę nazwę na Official Index of Rejected and Invalid Generic Names in Zoology[15].

Przypisy

  1. ↑ Bolitoglossa, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ a b A.M.C. Duméril, G. Bibron & A.H.A. Duméril: Erpétologie Genérale ou Histoire Naturelle Complète des Reptiles. Cz. 9. Paris: Librarie Enclyclopedique de Roret, 1854, s. 88. (fr.).
  3. ↑ J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 58. (niem.).
  4. ↑ A. de Miranda-Ribeiro. Uma salamandra no Baixo-Amazonas. Eladinea estheri gen. & sp. nov. „O Campo”. 8, s. 42, 1937. Rio de Janeiro. (port.). 
  5. ↑ E.H. Taylor. The genera of plethodont salamanders in Mexico, Pt. I. „University of Kansas Science Bulletin”. 30, s. 218, 1944. (ang.). 
  6. ↑ H.M. Smith. Herpetological collecting in banana fields of Mexico. „Ward's Natural Science Bulletin”. 19, s. 4, 1945. (ang.). 
  7. ↑ a b Parra-Olea, García-París i Wake 2004 ↓, s. 335.
  8. ↑ a b c d Parra-Olea, García-París i Wake 2004 ↓, s. 336.
  9. ↑ a b Parra-Olea, García-París i Wake 2004 ↓, s. 337.
  10. ↑ a b D. Frost: Bolitoglossa Duméril, Bibron, and Duméril, 1854. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-03-03]. (ang.).
  11. ↑ L. Agassiz: Nomenclator zoologicus: continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 42. (łac.).
  12. ↑ Anonim. Opinion 631. Aedipoda pellarini Le Guillou, 1841 (Insecta, Orthoptera): suppressed under the Plenary Powers. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 19, s. 142–144, 1962. (ang.). 
  13. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 130, 72.
  14. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 160, 242.
  15. ↑ Anonim. Opinion 425. Addition to the Official Index of Rejected and Invalid Generic Names in Zoology of the name Palmatotriton Smith (H. M.), 1945 (Class Amphibia). „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 14, s. 243–256, 1956. (ang.). 
  16. ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 425. ISBN 83-01-14344-4.
  17. ↑ D. Burnie: Królestwo Zwierząt. Warszawa: Świat Książki, 2003. ISBN 83-7311-632-X.

Bibliografia

  • Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).
  • G. Parra-Olea, M. García-París & D.B. Wake. Molecular diversification of salamanders of the tropical American genus Bolitoglossa (Caudata: Plethodontidae) and its evolutionary and biogeographical implications. „Biological Journal of the Linnean Society”. 81, s. 325–346, 2004. (ang.). 
  • J9U: 987007282661805171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 15781
  • GBIF: 2431243
  • identyfikator iNaturalist: 26911
  • ITIS: 208371
  • NCBI: 8333
  • CoL: 3B8W