Andrzej Madejczyk

Stefan Walecki

Andrzej Madejczyk

Karol, Lakar, Madera, Mandy

sierżant
Data urodzenia	27 lipca 1929
Data śmierci	12 listopada 1994
Przebieg służby
Lata służby	1974–1989
Formacja	BND, SB
Formacja	Departament I MSW
Jednostki	Wydział XIV
Stanowiska	agent wywiadu
Odznaczenia

Andrzej Madejczyk vel Stefan Walecki, Adi Schultz, Joachim Peltz, Otto Müller; kryptonim Karol, Lakar, Madera, Mandy (ur. 27 lipca 1929, zm. 12 listopada 1994) – polski agent wywiadu działający w państwach Europy Zachodniej, z zawodu ekonomista i analityk gospodarczy.

Andrzej Madejczyk urodził się i wychował w Piotrkowie Trybunalskim^[1]. W 1952 roku ukończył Wyższą Szkołę Ekonomiczną we Wrocławiu. Po studiach pracował w Warszawie. Będąc działaczem AZS dopuścił się przestępstw gospodarczych. Wystawiał zawyżone i fikcyjne rachunki za wykonanie prac budowlanych. Za popełnione czyny w 1958 roku skazano go na pięć lat więzienia. Wyrok odbywał w areszcie śledczym Warszawa-Mokotów. Z uwagi na dobre zachowanie i wysoką kulturę osobistą pełnił w czasie odbywania kary funkcję instruktora kulturalno-oświatowego. Został także tajnym współpracownikiem Służby Więziennej^[2].

W 1959 roku został współwięźniem w celi Ericha Kocha, skazanego za zbrodnie wojenne na karę śmierci. Madejczyk miał zadanie zapobiec jego ewentualnemu samobójstwu, pomagać mu w codziennym funkcjonowaniu w polskim więzieniu i informować strażników o życiu skazanego. W ciągu kilku miesięcy udało mu się nawiązać przyjacielskie relacje z byłym gauleiterem Prus Wschodnich, a przede wszystkim zostać depozytariuszem jego listów i notatek. Uzyskane dokumenty przekazał następnie Służbie Bezpieczeństwa.

Po wyjściu z aresztu Andrzej Madejczyk, z uwagi na posiadaną wiedzę i prośbę Ericha Kocha o przekazanie dokumentów żonie, został zwerbowany przez MSW do pracy wywiadowczej i wysłany do Republiki Federalnej Niemiec. Jego misją było skontaktowanie się z rodziną Ericha Kocha i wykorzystanie tej znajomości do infiltracji środowiska byłych nazistów, przesiedleńców i stowarzyszeń ziomkowstwa w Niemczech. Innym z pośrednich celów było ponadto ustalenie miejsca przechowywania depozytów pochodzących z grabieży dóbr kultury w okresie II wojny światowej, a przede wszystkim Bursztynowej Komnaty^[3].

W 1963 roku Andrzej Madejczyk z fałszywą tożsamością, przez Danię, dotarł do RFN. Zgłosił się do odpowiedniej komórki wywiadowczej MSW w Bonn, a następnie po otrzymaniu instrukcji do ośrodka dla uchodźców w Zirndorf, gdzie był sprawdzany przez służby niemieckie i amerykańskie^[4]. Wcześniejsza znajomość z Erichem Kochem zapewniła mu szybkie opuszczenie obozu. Zgodnie z przewidywaniami poręczyła za niego i zaopiekowała się nim rodzina Kocha. Z biegiem czasu utracił on jednak ich zaufanie i wsparcie. Jako nielegał osiadł w Nadrenii. Rozpoczął układanie sobie życia prywatnego i zawodowego. Ożenił się z Rosemarie Schnorr. Dzięki małżeństwu z Niemką uzyskał obywatelstwo. Pracował jako analityk gospodarczy w Kolonii.

W 1966 roku podczas wizyty w Jugosławii, na spotkaniu instruktażowym, otrzymał rozkaz do działania. Od tego czasu związał swoją działalność szpiegowską i dywersyjną z polskim środowiskiem emigracyjnym. Początkowo szukał kontaktów informacyjnych w Związku Polskich Uchodźców w Niemczech. Już podczas pobytu w obozie poprzez tę organizację starał się o azyl polityczny. Następnie podjął pracę w jego strukturach. Prowadził biuro ZPU w Düsseldorfie. Działał na rzecz wywołania podziałów wśród członków stowarzyszenia.

W 1969 roku pozwolił zbliżyć się do siebie Federalnej Służbie Wywiadu i za zgodą MSW został do niej zwerbowany jako podwójny agent. Pracę dla BND skupił na zdobywaniu informacji dotyczących polskiej diaspory w Europie Zachodniej, a także dla zbliżenia się do znaczących osobistości Kościoła katolickiego w RFN. Kontakty z polskimi księżmi, a zwłaszcza członkami Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech dały mu w przyszłości możliwość dotarcia do Watykanu i zbierania informacji na temat polityki Stolicy Apostolskiej.

Madejczyk był odpowiedzialny za zbieranie materiałów obciążających lub dyskredytujących dziennikarzy sekcji polskiej RWE. M.in. Jana Nowaka Jeziorańskiego i Zdzisława Najdera. Prowadził również działania przeciwko politykom emigracyjnych partii politycznych, a zwłaszcza Stronnictwa Pracy. Zwerbował do współpracy członka KPN, Macieja Pstrąg-Bieleńskiego. Był zaangażowany rozpracowywanie środowiska związanego z miesięcznikiem Kultura i Instytutem Literackim w Paryżu.

Posiadał jednak przede wszystkim cenne z punktu widzenia wywiadu polskiego kontakty w środowisku Kościoła rzymskokatolickiego. Dzięki m.in. Dominikowi Morawskiemu i Juliuszowi Januszowi zyskał znajomości wśród polskich duchownych w Rzymie, a zwłaszcza z otoczenia papieża Jana Pawła II. Do jego głównych watykańskich informatorów należeli Konrad Hejmo i Bogumił Lewandowski.

Pod koniec życia został felietonistą tygodnika NIE^[5]. Zmarł na chorobę nowotworową w 1994 roku. Pochowany został na cmentarzu Friedhof Bocklemünd w Kolonii^[6].