Życica trwała
Życica trwała po lewej, po prawej życica wielokwiatowa | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | wiechlinowce | ||
Rodzina | wiechlinowate | ||
Rodzaj | życica | ||
Gatunek | życica trwała | ||
Nazwa systematyczna | |||
Lolium perenne L. Sp. Pl.: 83 (1753)[3] | |||
|
Życica trwała, rajgras angielski (Lolium perenne L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Występuje w Europie, północnej Afryce i zachodniej Azji[3]. W Polsce jest gatunkiem pospolitym, przy czym zarówno rośnie w stanie dzikim, jak i jest również rośliną uprawną.
Morfologia
- Pokrój
- Trawa luźnokępowa, tworząca liczne pędy płonne. Ma bardzo dobrze rozwinięty system korzeniowy, o płytkim zasięgu, tworzący zbitą darń.
- Łodyga
- Gładkie źdźbło o wysokości do 60 cm.
- Liście
- Długie, żywozielone, płaskie, w młodości złożone na pół. Na stronie górnej są bruzdkowane, na spodniej połyskujące. Języczek liściowy krótki, o krótkich uszkach, pochwy gładkie, dołem czerwone.
- Kwiaty
- Zebrane w kłos o długości do 20 cm, który jest złożony z 10-20 kłosków zwróconymi węższą stroną do osadki. Kłoski są spłaszczone i ułożone po dwu stronach osi kłosa i zwrócone do niej ostrym końcem. Nieco odstające kłoski zawierają 2-10 kwiatów każdy. Plewy o długości 1/3 kłoska i równe długością plewce dolnej, która jest cienka i podługowato-lancetowata. Kwitnie od maja do września.
- Owoc
- Ziarniak. Dojrzały ma długość 3 razy większą od szerokości.
Biologia i ekologia
Rośnie na pastwiskach, przydrożach i na nie utwardzonych drogach. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O./All. Polygonion avicularis[4].
Zmienność
Tworzy mieszańce z życicą lnową, życicą wielokwiatową, kostrzewą czerwoną, kostrzewą łąkową, kostrzewą olbrzymią, kostrzewą trzcinową[5].
Zastosowanie
Życica trwała jest bardzo cenną trawą pastewną. Świetnie nadaje się na pastwiska, gdyż bardzo dobrze wykorzystuje azot zawarty w odchodach zwierząt. Nadaje się na łąki, na których wypasa się owce i które są nawożone przez koszarowanie. Odznacza się bardzo dużą smakowitością oraz łatwością zrywania liści, dlatego stosuje się ją na pastwiskach dla koni, drobiu, kóz, bydła. Żywozielone, a od spodu błyszczące liście powodują, że jest stosowana również na trawniki.
Gatunek bardzo szybko wschodzący po siewie, szybko rozpoczyna wegetację na wiosnę, bardzo szybko odrasta, np. po skoszeniu lub spasaniu. W postaci zielonej utrzymuje się do późnej jesieni, w wiosennych odrostach tworzy głównie pędy generatywne. Jest trawą o silnej konkurencyjności – staje się dominantem. Jest gatunkiem wrażliwym na stresowe warunki termiczne i klimatyczne, źle znosi susze letnie, czasem wymarza w zimie. Nie lubi długo zalegającej pokrywy śnieżnej. Rośnie najlepiej na glebach czarnych, żyznych, mineralnych. Gorsze efekty daje na glebach murszowych – głównie torfowych. Bardzo szybko reaguje na nawożenie azotowe. Na łąkach rzadko koszonych (dwukośnych) występuje tylko w runi, gdyż wymaga dużej ilości światła (jest światłolubna).
Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).
- ↑ a b Lolium perenne L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-16] .
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
Bibliografia
- D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
- Mała Encyklopedia Rolnicza, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1964.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.
- Britannica: plant/perennial-ryegrass
- BioLib: 42406
- EoL: 1114465
- Flora of China: 200025676
- Flora of North America: 200025676
- FloraWeb: 3485
- GBIF: 2706241
- identyfikator iNaturalist: 52801
- IPNI: 407493-1
- ITIS: 40893
- NCBI: 4522
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-422848
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:407493-1
- Tela Botanica: 39692
- identyfikator Tropicos: 25509743
- USDA PLANTS: LOPE
- CoL: 3VVXK