Żoruchowo

Żoruchowo

wieś
Dwór w Żoruchowie
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	słupski
Gmina	Główczyce
Liczba ludności (2021)	446[2]
Strefa numeracyjna	59
Kod pocztowy	76-220[3]
Tablice rejestracyjne	GSL
SIMC	0744864
Położenie na mapie gminy Główczyce Żoruchowo
Położenie na mapie Polski Żoruchowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Żoruchowo
Położenie na mapie powiatu słupskiego Żoruchowo
54°34′16″N 17°11′23″E/54,571111 17,189722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Żoruchowo (kaszb. Żorëchòwò lub też Żarchòwò^[4], niem. Sorchow^[5]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce. Wieś jest siedzibą sołectwa "Żoruchowo". Znajduje się tu klasycystyczny pałac z 1833 roku z parkiem leśnym o powierzchni około 4 ha.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Nazwa miejscowości ma pochodzenie słowiańskie i charakter dzierżawczy. Powstała przez dodanie do nazwy osobowej *Żoruch lub *Zirach (por. kasz. dial. żôr „żuraw”) formantu -owo^[6]. Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Žʉ̀ɵ̯räχɵvɵ wraz z nazwami mieszkańców: Žʉ̀ɵ̯räχɵvjȯu̯n, Žʉ̀ɵ̯räχɵvjȯu̯nkă „żoruchowianin, żoruchowianka”^[7]. Niemiecka nazwa Sorchow jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej^[6].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Żorëchòwò^[8].

• Początkowo miejscowość była lennem rodu von Janitz i von Bandemerów^[9].
• 1717 rok - właścicielami dóbr byli: Peter Gentzlaff von Janitz, Frid. Asmus von Bandemer i Capt. Frentz Ludwig von Rexin^[9].
• 1780 rok - rotmistrz Johann Diterich von Janitz posiadał cały majątek^[9].
• 1784 rok - we wsi były trzy folwarki, 5 chłopów, 7 kosetów i 21 dymów^[9].
• 1793 rok - majątek należał do rodziny von Mitzlaff^[9].
• 1804 rok - właścicielem majątku był przedstawiciel z rodu von Braunschweig z Kołobrzegu^[9].
• 1841 rok - panem na Żoruchowie, Podolu Wielkim i Wolini był Philipp von Braunschweig, a od 1855 roku jego najstarszy syn Richard. Po ojcu dobra przejął Barnim i po jego śmierci w 1905 roku majątek przeszedł na najstarszego syna - Egona, który był ostatnim właścicielem wsi i gospodarował tu do 1945 roku^[9].
• 1 Grudnia 1871 roku - we wsi było 12 budynków mieszkalnych, 21 gospodarstw i żyło tu 110 mieszkańców (4 lata wcześniej było ich 117)^[9].
• 1939 rok - wieś miała powierzchnię 1488 ha i mieszkało tu 310 ludzi^[9].

• Grodzisko w Żoruchowie.

• Żoruchowo. powiatslupsk.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-11)].
• Cmentarz w Żoruchowie. cmentarze_slupsk.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-30)].