Łanowce (rejon krzemieniecki)

Ten artykuł dotyczy miasta Łanowce. Zobacz też: Łanowce.

Łanowce

Ланівці

Cerkiew Opieki Matki Bożej (UKP PM)
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	krzemieniecki
Powierzchnia	14,74 km²
Populacja (2018) • liczba ludności	8616[1]
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Łanowce
Położenie na mapie Ukrainy Łanowce
49°52′N 26°00′E/49,866667 26,000000
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Łanowce (rejon krzemieniecki)

Łanowce (ukr. Ланівці) – miasto na Ukrainie nad rzeką Żyrak (ukr. Жирак) dopływ rzeki Horyń, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie krzemienieckim^[2].

Znajduje tu się stacja kolejowa Łanowce, położona na linii Szepetówka – Tarnopol.

Miasto lokowane było w roku 1444, kiedy to protoplasta rodziny Jełowickich, Paszko Bożeniec Jełowicki, otrzymał nadanie miejscowości Łanowce od Kazimierza Jagiellończyka. Historyk Teodor Żychliński, określa dom Jełowickich jako: jeden z najdawniejszych na Wołyniu, spokrewniony z najstarszymi rodami z tego regionu^[3].^[4].

Miejscowość Łanowce w roku 1545 uzyskało prawa miejskie. Przechodząc z pokolenia na pokolenie Jełowickich, znalazła się w połowie XVI wieku w posiadaniu potomka Paszka – Hniewosza, syna Iwana. O wydarzeniu tym świadczy zachowany dokument przyznania miejscowości przez króla Zygmunta II Augusta w 1565 roku. Od tego momentu miejscowość Łanowce należała do rodu Jełowickich aż do 1868 roku^[4]. Do roku 1795 znajdowało się w granicach I Rzeczypospolitej w województwie wołyńskim. Dobra łanowieckie z przyległymi wsiami należały do rodziny Jełowickich do licytacji w 1868, następnie do Wiśniowieckich, Mniszchów, a pod koniec XIX wieku do Rzewuskich.

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała kompania graniczna KOP „Łanowce”^[5].

Od 1921 do 1924 Łanowce leżały w gminie Białozórka, w latach 1924–1939 w gminie Łanowce, w powiecie krzemienieckim, w województwie wołyńskim, w Polsce^[6].

II wojna światowa

Po wkroczeniu Niemców w 1941 r. w Łanowcach miał miejsce antysemicki pogrom dokonany przez ludność ukraińską. Zginęło 60 Żydów. W lutym 1942 r. utworzono tam getto, w którym przetrzymywano około 2000 osób, „zlikwidowane” w sierpniu 1942 r. przez Niemców i policję ukraińską. W lipcu 1943 r. w miasteczku doszło do pogromu ludności polskiej, liczby ofiar nie udało się ustalić. 4 lutego 1944 w miejscowym kościele zostało zamordowanych przez upowców 11 Polaków, w tym Ryszard Andrzej Wadas, chrześniak marszałka Rydza-Śmigłego^[7]. Wcześniej, podczas próby ewakuacji do Wiśniowca zginęło 129 osób.

 Osobny artykuł: Zbrodnia na uchodźcach z Łanowiec.

W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca w Łanowcach ukraińska rodzina Szewczuków ukrywała dwóch Żydów. W 1997 roku Instytut Jad Waszem pośmiertnie uhonorował Wasyla Szewczuka (zabitego przez ukraińskich nacjonalistów), a także jego rodziców, Ławrentija i Jewdokiję, tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata^[8][9].

Ukraina

W 1989 liczyło 9318 mieszkańców^[10]. Do 2013 liczba mieszkańców spadła do 8752^[11].

W 1997 roku ZSZ № 31 została zlikwidowana^[12].

Do 2020 siedziba władz rejonowych rejonu łanowieckiego.

• zamek^[13]

• Borsuki
• Borszcziwka
• Kuskiwci
• Napadiwka
• Syniwci
• Wieliki

• Łanowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 585 .
• Zamek w Łanowcach