Winter van 1783-1784

De brug bij Heidelberg is zwaar beschadigd door ijsgang (1784)

De extreme winter van 1783–1784 op het noordelijk halfrond wordt in Centraal-Europa beschouwd als een van de zwaarste ooit, maar was ook hevig in Noord-Amerika en Azië. De winter werd in februari en maart 1784 in Centraal-Europa gevolgd door enorme overstromingen mede als gevolg van smeltende sneeuw. In Nederland veroorzaakten ijsdammen de watersnood van 1784. Er verdronken 15 mensen.

Algemeen wordt hevig vulkanisme in de zomer en herfst van 1783 als een de belangrijkste oorzaken van deze strenge winter gezien. Door de acht maanden durende uitbarsting van de Laki (130 kraters) op IJsland en in september 1783 de explosie van de Asama op Honshu kwamen grote hoeveelheden zwavel en as in de atmosfeer terecht.

In Nederland was de winter met -2,3 graden gemiddeld extreem koud. Het koudegetal liep in Zwanenburg op tot een geschatte waarde van 251,7.[1][2]

Literatuur

  • Bernd Nebel, Die Brückeneinstürze im Jahre 1784, bemerkenswerter Artikel zum Thema
  • Poliwoda, Guido Nicolaus, Aus Katastrophen lernen. Sachsen im Kampf gegen die Fluten der Elbe 1784-1845. Köln/Weimar/Wien 2007.
  • Manfred Vasold, Die Eruptionen des Laki von 1783/84. Ein Beitrag zur deutschen Klimageschichte. In: Naturwissenschaftliche Rundschau. 57(11), blz. 602–608 (2004), ISSN 0028-1050
  • (de) Informationsplattform Undine: Das Eishochwasser 1784
  • (de) Nachweis von Digitalisaten
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Tuppie, Winter 1784. Weerbericht, weerhistorie, vakantieweer en veel weereducatie.. Geraadpleegd op 14 februari 2020.
  2. Er werd driemaal daags gemeten om 7, 14 en 22 uur en vanuit de hoogste en laagste temperatuurwaarden op deze tijden zijn de etmaalgemiddelde temperaturen berekend. Voor het bestaan van het KNMI bestonden er geen vaste eisen voor het doen van temperatuurmetingen, daarom zijn de waarden van voor het bestaan van het KNMI niet één op één vergelijkbaar met die van het KNMI. Desondanks geven ze toch een goed beeld van hoe het weer toen geweest moest zijn.
· Overleg sjabloon · Sjabloon bewerken
Zeer koude winters (koudegetal boven 160 en/of Tgem <0,0°C) in Nederland en België na 1683

1683-1684 · 1708-1709 · 1715-1716 · 1728-1729 · 1739-1740 · 1754-1755 · 1756-1757 · 1759-1760 · 1762-1763 · 1783-1784 · 1784-1785 · 1788-1789 · 1794-1795 · 1798-1799 · 1799-1800 · 1802-1803 · 1804-1805 · 1813-1814 · 1819-1820 · 1822-1823 · 1829-1830 · 1837-1838 · 1840-1841 · 1844-1845 · 1846-1847 · 1854-1855 · 1870-1871 · 1890-1891 · 1894-1895 · 1916-1917 · 1928-1929 · 1939-1940 · 1940-1941 · 1941-1942 · 1946-1947 · 1955-1956 · 1962-1963 · 1978-1979 · 1984-1985 · 1995-1996