Verzetsmonument Utrecht

Verzetsmonument
Verzetsmonument Utrecht
Kunstenaar Corinne Franzén-Heslenfeld
Jaar 1949
Materiaal Kalksteen
Locatie Domplein, Utrecht
Hoogte 10 m
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Franzén legt laatste hand aan het monument

Het verzetsmonument op het Domplein in Utrecht is een oorlogsmonument ter ere van het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog.[1]

Achtergrond

Al kort na de oorlog werd het initiatief genomen een monument op het Domplein op te richten. De opdracht werd door de gemeente Utrecht gegund aan beeldhouwster Corinne Franzén-Heslenfeld. Zij kwam in het voorjaar van 1946 met haar ontwerp van een beeld van een staande vrouw met opgeheven, gebalde vuist, met aan weerszijden van de sokkel twee taferelen. Na kritiek op zowel de figuur als het voetstuk, paste ze het ontwerp aan. De geplande taferelen verdwenen en de vrouw kreeg met een fakkel in haar handen een dynamischere houding.[2]

Franzén-Heslenfeld hakte het beeld in een ketelhuis van de Haagse gasfabriek, ze werd bij de uitvoering geassisteerd door Giuseppe Roverso en Wladimir de Vries.[3] Het monument werd deels gefinancierd met een opbrengst van 8000 gulden uit een loterij.[4]

Het monument werd op 4 mei 1949 onthuld door prins Bernhard. De slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in het algemeen en het Utrechts verzet in het bijzonder, worden sindsdien jaarlijks op Nationale Dodenherdenking bij het monument herdacht. Deze herdenking wordt georganiseerd door het Utrechts Comité 4 mei-Herdenking.

Beschrijving

Het monument bestaat uit een zes meter hoog beeld van een vrouw ten voeten uit, met gedraaid bovenlichaam. Zij draagt rechts van haar een fakkel, die ze met beide handen vasthoudt, als symbool voor het verzet. De vrouw is klassiek vormgegeven, met een ontbloot bovenlichaam en een gedrapeerde rok. Er is bewust gekozen voor een vrouwenfiguur, vanwege het aandeel van de Utrechtse vrouwen in het verzet.

Het beeld staat op een vier meter hoge natuurstenen sokkel. In de sokkel is een gedicht aangebracht van Jan Engelman:

Gedenk uw dooden die den goeden strijd
gestreden hebben in gerechtigheid.
Draagt voort hun vlam, zij zijn gebleven,
maar in dien gloed wordt ons nieuw leven.

Galerij

  • Oorspronkelijk ontwerp
    Oorspronkelijk ontwerp
  • Franzén en Roverso tijdens het kappen van het monument
    Franzén en Roverso tijdens het kappen van het monument
  • Onthulling in 1949
    Onthulling in 1949
  • Het monument in 2023
    Het monument in 2023

Zie ook

  • Kindjeshaven
  • Truus van Lier
Mediabestanden
Zie de categorie Verzetsmonument, Utrecht van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Beschrijving van het monument bij het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
  2. "Utrechtsch oorlogsgedenkteeken", Nieuw Utrechtsch dagblad, 21 maart 1946; "Ontwerp voor gedenkteken op Domplein gewijzigd", Nieuw Utrechtsch dagblad, 13 mei 1947.
  3. "Vrijheidsbeeld met fakkel en al wordt in ketelhuis gehakt", Het Binnenhof, 19 februari 1949; "Monument op het Domplein wordt 12½ meter hoog", Nieuw Utrechtsch dagblad, 24 februari 1949.
  4. Ramaker, W. en Bohemen, B. van (1980) Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945. Kampen: Uitgeversmaatschappij J.H. Kok. p. 32.