Magazyn voor de critische wijsgeerte

Paulus van Hemert (kopergravure uit 1816, door Jacob Ernst Marcus)

Magazyn voor de critische wijsgeerte, en de geschiedenis van dezelve is een Nederlands tijdschrift, gesticht door Paulus van Hemert.[1] Het werd uitgegeven van 1799 tot 1803 door de drukker en boekhandelaar Matthijs Schalekamp te Amsterdam. Van Hemert had ermee tot doel "het bevorderen van ware deugd en zedelijkheid onder het Bataafsche volk" en "het voortplanten van begrippen, die aan het ongeloof en de loszinnigheid onzer eeuw den doodsteek dreigen". Van Hemert, de eerste Kantiaan in Nederland die een groter publiek bereikte, vond met name in Johannes Kinker een medestrijder om het Kantianisme verder voor het Bataafse voetlicht te brengen.

Medewerkers

  • Johan Rudolph Deiman (1743-1808), med. dr.
  • Jacob Elisa Doornik (1777-1837), med. dr.
  • Mr. Anton Reinhard Falck (1777-1843), verlicht denker en staatsman
  • Paulus van Hemert (1756-1825), o.m. hoogleraar in de letteren en wijsbegeerte in Amsterdam
  • Johann Heinrich Heumann (1751-1804?), phil. dr.[2]
  • Johannes Kinker (1764-1845), dichter, filosoof en advocaat
  • Hendrik Justus Matthes (1780-1854), Luth. prop.
  • Johan Frederik Lodewijk Schröder (1774-1845), Luth. prop., theoloog en wiskundige
  • Willem Servaas (1739-1825), med. dr., arts in Delftshaven
  • Mr. Meinardus Siderius (1754-1829), o.m. politicus en rechter
  • Mr. Tammo Sypkens (1780-1842), politicus
Bronnen
  • Ferd. Sassen, Wijsgerig leven in Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw. Een poging tot reconstructie. Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afd. Letterkunde, Nieuwe reeks, deel 17, no. 10 [pp. 281-323] (N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, Amsterdam, 1954). Zie ook: Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland tot het einde der negentiende eeuw (Elsevier, Amsterdam/Brussel, 1959) bij DBNL.
Noten en referenties
  1. Zie ook: Mariëlle Berendina Ekkelenkamp, The Dutch Enlightenment: The reception of Kant in learned societies in the Netherlands between 1780 and 1820 (masterthesis Universiteit Utrecht 24 augustus 2018).
  2. Sassen noemt een J.J. Heumann, maar elders wordt duidelijk dat het J.H. Heumann betreft; zie bijvoorbeeld Peter Buijs, De eeuw van het geluk: Nederlandse opvattingen over geluk ten tijde van de Verlichting, 1658-1835 (Verloren, Hilversum, 2007), pp. 75-76. Gearchiveerd op 7 september 2023.