Kopsia

Kopsia
Bloemen van Kopsia fruticosa
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Gentianales
Familie:Apocynaceae (Maagdenpalmfamilie)
Onderfamilie:Rauvolfioideae
Geslachtengroep:Vinceae
Geslacht
Kopsia
Blume (1823)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Kopsia op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Kopsia is een geslacht van struiken en kleine bomen uit de maagdenpalmfamilie (Apocynaceae). Deze planten komen voor in het Indo-Pacifische gebied (Zuid-China, Zuidoost-Azië, Noord-Australië en Oceanië). Het Maleisisch Schiereiland en Borneo herbergen de grootste verscheidenheid aan soorten.

Het geslacht werd in 1823 beschreven door Carl Ludwig Blume in zijn Catalogus van de plantentuin te Buitenzorg.[1] Hij beschreef als eerste soort Kopsia arborea, dit is de typesoort van het geslacht, dat hij noemde naar de Nederlandse botanicus Jan Kops.

Volgens de botanische nomenclatuur is Kopsia een nomen conservandum. In 1822 had Barthélemy Dumortier reeds Kopsia gebruikt, maar die naam is later verworpen (als nomen rejiciendum) ten gunste van Blumes Kopsia.[2]

Kopsia-soorten zijn rijk aan alkaloïden met een hoge biologische activiteit in het centraal zenuwstelsel. Uit Kopsia terengganensis - in 1995 beschreven door L. Allorge en D. Wiart[3] - zijn bijvoorbeeld de stoffen terengganensine A en B geïsoleerd, alkaloïden met een complexe, zevenvoudig cyclische structuur.[4]

Soorten

David J. Middleton publiceerde in 2004 een revisie van Kopsia en onderscheidde 23 soorten:[5]

  • Kopsia angustipetala
  • Kopsia arborea
  • Kopsia dasyrachis
  • Kopsia deverrei
  • Kopsia flavida
  • Kopsia fruticosa
  • Kopsia grandifolia
  • Kopsia griffithii
  • Kopsia hainanensis
  • Kopsia harmandiana
  • Kopsia lapidilecta
  • Kopsia larutensis
  • Kopsia macrophylla
  • Kopsia pauciflora
  • Kopsia profunda
  • Kopsia rajangensis
  • Kopsia rosea
  • Kopsia singapurensis
  • Kopsia sleeseniana
  • Kopsia sumatrana
  • Kopsia tenuis
  • Kopsia teoi
  • Kopsia tonkinensis

Kopsia terengganensis beschouwde hij als een synoniem van K. profunda.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. C.L. Blume. Catalogus van eenige der merkwaardigste zoo in- als uitheemsche gewassen, te vinden in 's Lands Plantentuin te Buitenzorg. (1823), blz. 12. Google Books. Gearchiveerd op 18 september 2020.
  2. Index Nominum Genericorum: Kopsia
  3. Lucile Allorge , Christophe Wiart & L. E. Teo. "Kopsia terengganensis L. Allorge & C. Wiart (Apocynaceae). A new Malayan species". Acta Botanica Gallica vol. 142 (1995), blz. 142-145. DOI:10.1080/12538078.1995.10515268
  4. Piemontesi, Cyril; Wang, Qian; Zhu, Jieping. "Enantioselective Total Synthesis of (−)-Terengganensine A." Angewandte Chemie International Edition vol. 55 (2016) blz. 6556-6560. DOI:10.1002/anie.201602374
  5. David J. Middleton. "A revision of Kopsia (Apocynaceae: Rauvolfioideae)." Harvard Papers in Botany vol. 9 (2004), blz. 89-142. Gearchiveerd op 4 maart 2016.