Klasse van elzenbroekbossen
Klasse van elzenbroekbossen | |
---|---|
Elzenbroek van het Alnion glutinosae | |
Syntaxonomische indeling | |
| |
Klasse | |
Alnetea glutinosae Br.-Bl. & Tx. ex Westh. et al. 1946 | |
Afbeeldingen op Wikimedia Commons |
De klasse van elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae) is een klasse van syntaxa die broekbosvegetatie omvat die voorkomt op zeer natte standplaatsen in beekdalen en laagveengebieden, en gedomineerd wordt door zwarte els en zeggen.
De klasse telt in Nederland en Vlaanderen één onderliggende orde.
Naamgeving en codering
Synoniemen | ||
---|---|---|
Alnetea glutinosae Br.-Bl. & Tx. 1943 nom. nud. | ||
Carici-Alnetea glutinosae H.Passarge & Hofmann 1968 nom. illeg. | ||
Franguletea Doing ex Westh. & Den Held 1969 | ||
Carici-Salicetea cinereae H.Passarge & Hofmann 1968 |
- Duits: Erlenbrüche und Grauweidengebüsche, Grauweiden-Gebüsche und Schwarzerlen-Bruchwälder
- Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r42
De wetenschappelijke naam Alnetea glutinosae is afgeleid van de botanische naam van de belangrijkste kensoort van deze klasse, de zwarte els (Alnus glutinosa).
Fysiognomie
Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een matig open tot dichte bosvegetatie met een soortenarme boomlaag die 10–20 m hoog wordt. Vooral de zwarte els is in deze klasse een veel voorkomende soort, soms zelfs de enige boom die zich in dergelijk milieu kan handhaven. De struiklaag is meestal slechts pleksgewijs ontwikkeld op plaatsen waar de bodem iets droger blijft.
De kruidlaag is meestal goed ontwikkeld maar weinig specifiek, ze omvat soorten die ook in de klasse van natte strooiselruigten en de riet-klasse worden aangetroffen. Grassen en grasachtige planten, vooral de zeggen, zijn dominant.
In de moslaag spelen veenmossoorten een belangrijke rol, maar het gewoon sterrenmos is de meest voorkomende mossoort.
Ecologie
De klasse van elzenbroekbossen omvat plantengemeenschappen van zeer natte standplaatsen op veenbodems, die in de winter blank staan en in de zomer enkel oppervlakkig uitdrogen. De bodem vertoont veel microreliëf met hogere plaatsen rond de elzenstobben, afgewisseld met laagtes waarin heel het jaar door water blijft staan.
Elzenbroekbossen komen van nature voor in beekdalen en vormen daar het eindstadium van de natuurlijke successie. Op drijftillen in laagveengebieden evolueren ze door het verzuren van de bodem meestal verder naar berkenbroekbossen. Ze kunnen ook ontstaan door gebrek aan beheer in natte hooilanden en rietlanden, in oude visvijvers en andere ondiepe open waters die door gebrek aan beheer verlanden.
Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen
De klasse van elzenbroekbossen wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door slechts een orde en maar een onderliggend verbond. Uit de klasse worden vijf rompgemeenschappen onderscheiden.
- orde van elzenbroekbossen (Alnetalia glutinosae)
- verbond van elzenbroekbossen (Alnion glutinosae)
- moerasvaren-elzenbroek (Thelypterido-Alnetum)
- elzenzegge-elzenbroek (Carici elongatae-Alnetum)
- verbond van elzenbroekbossen (Alnion glutinosae)
- orde van elzenbroekbossen (Alnetalia glutinosae)
- Rompgemeenschap met hennegras (RG Calamagrostis canescens-[Alnion glutinosae])
- Rompgemeenschap met hazelaarbraam (RG Rubus sect. Corylifolii-[Alnion glutinosae])
- Rompgemeenschap met moeraszegge (RG Carex acutiformis-[Alnion glutinosae])
- Rompgemeenschap met grote brandnetel (RG Urtica dioica-[Alnion glutinosae])
- Rompgemeenschap met brede stekelvaren (RG Dryopteris dilatata-[Alnion glutinosae])
Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen
De klasse van elzenbroekbossen heeft voor Nederland en Vlaanderen als belangrijkste ken- en begeleidende taxa:
Kentaxon | Presentie | Triviale naam | Botanische naam |
---|---|---|---|
kK | 100% | zwarte els | Alnus glutinosa |
Geen kensoorten.
Kensoort | Presentie | Triviale naam | Botanische naam |
---|---|---|---|
kK | 50% > 80% | hennegras | Calamagrostis canescens |
Geen kensoorten.
Fotogalerij
- Recent drooggevallen elzenbroekbos
Zie ook
- Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
- Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
- (en) Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
- L.Durwael, B.Roelandt, L.De Keersmaeker & N.Lust, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 10. Bossen. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
- (fr) J.Bardat et al.: Prodrome des végétations de France. Synsystème de la france au niveau sous-alliance
- (en) S.Rivas-Martinez & S.Rivas-Saenz, 1996-2009: Worldwide Bioclimatic Classification System, Phytosociological Research Center, Spain