Dwergbiezen-klasse

Dwergbiezen-klasse
Syntaxonomische indeling
Klasse
Isoeto-Nanojuncetea
Br.-Bl. & Tx. 1943
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

De dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea) is een klasse van syntaxa die pioniervegetatie omvat op vochtige, vaak dichtgeslagen bodems. De gemeenschappen uit de dwergbiezen-klasse vormen dikwijls inslaggemeenschappen en zijn hoofdzakelijk opgebouwd uit eenjarige pionierssoorten.

Naamgeving en codering

Synoniemen
Isoeto-Nanojuncetea bufonii Br.-Bl. & Tx. 1934
  • Duits: Zwergbinsen-gesellschaften
  • Frans: Gazons amphibies des sables humides
  • Hongaars: Törpekákás iszaptársulások
  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r29

De wetenschappelijke naam Isoeto-Nanojuncetea is afgeleid van de botanische namen van enkele belangrijke soorten binnen deze klasse, de zeldzame kleine- (Isoëtes echinospora) en grote biesvaren (Isoëtes lacustris) en de meer algemene greppelrus (Juncus bufonius).

Fysiognomie

Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een zeer open en laagblijvende vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag.

In de kruidlaag zijn eenjarige planten dominant, zijn vormen zich ieder jaar opnieuw uit zaad als de omstandigheden gunstig zijn. De hoofdbloei vindt plaats op het einde van de zomer.

De moslaag is dikwijls opvallend aanwezig met zowel bladmossen als levermossen.

Ecologie

De dwergbiezen-klasse omvat plantengemeenschappen van natuurlijke of kunstmatige kale, vochtige standplaatsen, zoals strandjes langs zoet stilstaand water, randen van duinplassen en vennen, in vochtige zandgroeven en retentiebekkens, plagplekken, recent gegraven of uitgebaggerde sloten en greppels. Dikwijls is de bodem verdicht, zoals op licht betreden paadjes. Ze vormen dikwijls kleine oppervlakten binnen een groter geheel van blauwgraslanden, heischrale graslanden en vochtige heiden.

Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen

De dwergbiezen-klasse wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door één orde met één onderliggend verbond. In totaal komen er uit de klasse in Nederland en Vlaanderen vier associaties voor. Daarnaast worden er twee klasseoverschrijdende rompgemeenschappen van het dwergbiezen-verbond onderscheiden.

  • rompgemeenschap met bleekgele droogbloem (RG Gnaphalium luteo-album-[Nanocyperion/Polygonion avicularis])
  • rompgemeenschap met moerasdroogbloem (RG Gnaphalium uliginosum-[Nanocyperion/Bidentetea])
  • rompgemeenschap met zomprus (RG Juncus articulatus-[Bidentetea/Isoeto-Nanojuncetea])

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste kensoorten en begeleidende soorten van de dwergbiezen-klasse voor Nederland en Vlaanderen.

Kruidlaag
Kentaxon Diff. soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
kK - greppelrus Juncus bufonius
kK - wijdbloeiende rus Juncus tenageia
kK - koprus Juncus capitatus
kK - dwergrus Juncus pygmaeus
kK - kleine kattenstaart Lythrum hyssopifolia
bg - moerasdroogbloem Gnaphalium uliginosum
bg - borstelbies Isolepis setacea
bg - grondster Illecebrum verticillatum
bg - draadgentiaan Cicendia filiformis
bg - dwergbloem Centunculus minimus
bg - dwergvlas Radiola linoides
Moslaag
Kentaxon Diff. soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
bg - gewoon landvorkje Riccia glauca
bg - gewoon puntmos Calliergonella cuspidata
bg - gewoon broedpeermos Pohlia annotina

Zie ook

  • (en) Isoeto-Nanojuncetea op FloraVeg.EU
Mediabestanden
Zie de categorie Isoeto-Nanojuncetea van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  • Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
  • Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 9789050113090.
  • Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology

· Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) · Sjabloon bewerken
Indeling van de klasse Isoeto-Nanojuncetea (dwergbiezen-klasse)
Orde: Nanocyperetalia (dwergbiezen-orde)
Verbond: Nanocyperion (dwergbiezen-verbond)
Associaties:Cicendietum filiformis (draadgentiaan-associatie) · Isolepido-Stellarietum uliginosae (associatie van borstelbies en moerasmuur) · Centunculo-Anthocerotetum punctati (associatie van dwergbloem en hauwmos) · Digitario-Illecebretum (grondster-associatie)
· Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) · Sjabloon bewerken
Nederland
Vlaanderen
Vegetatieklassen in Nederland en Vlaanderen (nummering volgens de rVvN)
Open wateren, moerassen en natte heiden:01 Eendenkroos-klasse (Lemnetea) · 02 Ruppia-klasse (Ruppietea) · 03 Zeegras-klasse (Zosteretea) · 04 Kranswieren-klasse (Charetea) · 05 Fonteinkruiden-klasse (Potametea) · 06 Oeverkruid-klasse (Littorelletea) · 07 Klasse van bronbeekgemeenschappen (Montio-Cardaminetea) · 08 Riet-klasse (Phragmitetea) · 09 Klasse van kleine zeggen (Parvocaricetea) · 10 Klasse van hoogveenslenken (Scheuchzerietea) · 11 Klasse van hoogveenbulten en natte heiden (Oxycocco-Sphagnetea)
Graslanden, zomen en droge heiden:12 Weegbree-klasse (Plantaginetea majoris) · 13 Klasse van pioniergraslanden op gruis- en steenbodems (Sedo-Scleranthetea) · 14 Klasse van droge graslanden op zandgrond (Koelerio-Corynephoretea) · 15 Klasse van kalkgraslanden (Festuco-Brometea) · 16 Klasse van matig voedselrijke graslanden (Molinio-Arrhenatheretea) · 17 Marjolein-klasse (Trifolio-Geranietea sanguinei) · 18 Klasse van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetea mollis) · 19 Klasse van heischrale graslanden (Nardetea) · 20 Klasse van droge heiden (Calluno-Ulicetea)
Kust- en binnenlandse pioniermilieus:21 Muurvaren-klasse (Asplenietea) · 22 Klasse van vloedmerkgemeenschappen op zeedijken en rolkeistranden (Honckenyo-Elymetea) · 23 Klasse van vloedmerkgemeenschappen op zand en slik (Cakiletea maritimae) · 24 Helm-klasse (Ammophiletea) · 25 Slijkgras-klasse (Spartinetea) · 26 Zeekraal-klasse (Thero-Salicornietea) · 27 Zeeaster-klasse (Asteretea tripolii) · 28 Zeevetmuur-klasse (Saginetea maritimae) · 29 Dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea) · 30 Tandzaad-klasse (Bidentetea) · 31 Klasse van akkergemeenschappen (Stellarietea mediae) · 32 Klasse van ruderale gemeenschappen (Artemisietea vulgaris)
Ruigten, struwelen en bossen:33 Klasse van natte strooiselruigten (Convolvulo-Filipenduletea) · 34 Klasse van nitrofiele zomen (Galio-Urticetea) · 35 Klasse van kapvlaktegemeenschappen (Epilobietea angustifolii) · 36 Brummel-klasse (Lonicero-Rubetea plicati) · 37 Klasse van brem- en gaspeldoornstruwelen (Cytisetea scopario-striati) · 38 Klasse van kruipwilg- en duindoornstruwelen (Salicetea arenariae) · 39 Klasse van wilgenbroekstruwelen (Franguletea) · 40 Klasse van doornstruwelen (Rhamno-Prunetea) · 41 Klasse van wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicetea purpureae) · 42 Klasse van elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae) · 43 Klasse van berkenbroekbossen (Vaccinio-Betuletea pubescentis) · 44 Klasse van naaldbossen (Vaccinio-Piceetea) · 45 Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond (Quercetea robori-petraeae) · 46 Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond (Querco-Fagetea)
Mossen- en lichenenvegetatie47 Klasse van (spat)watergemeenschappen (Hymenelio-Fontinalietea) · 48 Zeestippelkorst-klasse (Hydropunctarietea maurae) · 49 Klasse van stippelkorsten en achterlichtmossen (Verrucario-Schistidietea) · 50 Klasse van bisschopsmutsen en landkaartmossen (Racomitrio-Rhizocarpetea) · 51 Poederkorst-klasse (Chrysotrichetea chlorinae) · 52 Schorsmos-klasse (Hypogymnietea physodis) · 53 Klasse van haarmutsen en vingermossen (Orthotricho-Physcietea) · 54 Schriftmos-klasse (Arthonio-Lecidelletea) · 55 Boomspijkertjes-klasse (Calicio-Chrysotrichetea) · 56 Kringmos-klasse (Neckeretea complanatae) · 57 Klasse van vertakt bekermos en neptunusmos (Cladonio-Lepidozietea) · 58 Druppelkorst-klasse (Fellhaneretea bouteillei) · 59 Klasse van purpersteeltje en ruig haarmos (Ceratodonto-Polytrichetea) · 60 Pluisjesmos-klasse (Dicranelletea heteromallae) · 61 Smaragdsteeltjes-klasse (Psoretea decipientis) · 62 Kruikmos-klasse (Splachnetea)